Cơ hội và rủi ro với xuất khẩu Việt Nam khi Mỹ tăng thuế nhập khẩu

Ảnh minh họa.

Trong báo cáo vĩ mô cập nhật ngày 19/2, VNDirect đã có phân tích về việc Tổng thống Mỹ Donald Trump tăng thuế nhập khẩu, ảnh hưởng đối với triển vọng xuất khẩu Việt Nam.

Theo đơn vị phân tích, ông Trump đã bắt đầu đưa ra các chính sách thuế quan mới đối với hàng nhập khẩu của Mỹ, giữ đúng các cam kết trong chiến dịch tranh cử của mình. Mức thuế 25% đối với hàng nhập khẩu từ Canada và Mexico đang được tạm hoãn, tùy thuộc vào nỗ lực tăng cường kiểm soát biên giới và hoạt động chống buôn lậu ma túy; còn thuế quan đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc vẫn được áp dụng. Tuy nhiên, mức thuế 10% đối với hàng hóa Trung Quốc thấp hơn so với lo ngại trước đó của thị trường.

Sau đó, ông Trump đã công bố mức thuế mới đối với tất cả các mặt hàng thép và nhôm nhập khẩu, có hiệu lực từ ngày 4/3/2025. Như vậy, hàng triệu tấn thép và nhôm nhập khẩu từ các đối tác thương mại quan trọng, bao gồm Canada, Brazil, Mexico và Hàn Quốc - những quốc gia trước đây được hưởng miễn trừ - giờ đây sẽ bị áp thuế 25%.

Việt Nam sẽ không phải chịu mức thuế tăng thêm do mức thuế hiện hành đối với Việt Nam đã là 25% đối với mặt hàng thép, vì vậy VNDirect cho rằng động thái đánh thuế của ông Trump có thể giúp tăng khả năng cạnh tranh của mặt hàng thép từ Việt Nam.

Mới đây nhất, ông Trump đe dọa áp dụng thuế quan đối với hàng nhập khẩu từ châu Âu, với lý do thâm hụt thương mại kéo dài do thuế quan và các rào cản thương mại khác của châu Âu. Ông cũng đề cập đến kế hoạch công bố mức thuế đối ứng đối với hàng hóa từ các quốc gia áp dụng mức thuế quan cao đối với Mỹ trong thời gian tới, trong đó chỉ ra một vài mục tiêu bao gồm ô tô, chất bán dẫn và dược phẩm.

Đơn vị phân tích cho rằng, các hành động hiện tại của ông Trump chủ yếu nhắm vào các vấn đề chính trị, nhưng cũng không loại trừ khả năng các biện pháp trừng phạt thương mại tiếp theo có thể hướng tới các quốc gia có thặng dư thương mại đáng kể với Mỹ hoặc đang áp thuế quan cao đối với hàng hóa Mỹ. Nếu điều này xảy ra, Việt Nam có thể gặp rủi ro liên đới.

Hoạt động thương mại tháng 1/2025 của Việt Nam với các đối tác thương mại lớn. Nguồn: VNDirect

Mặt khác, VNDirect cho rằng Việt Nam gần đây đã nỗ lực xúc tiến các hành động để giảm thiểu rủi ro trở thành mục tiêu tiếp theo của thuế quan Mỹ. Các doanh nghiệp Việt Nam đang tăng tốc đàm phán và thực thi các thỏa thuận thương mại với quốc gia này. Tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo mới đây đã gặp Tổng thống Trump tại Mỹ, HDBank và các đối tác đang đàm phán thực hiện các hợp đồng trị giá 48 tỷ USD với các doanh nghiệp Mỹ (có khả năng được nâng lên đến 64 tỷ USD).

Ngoài ra, một đại diện của Tập đoàn T&T đề cập đến việc thảo luận với đại diện của Boeing tại Việt Nam về cơ hội hợp tác và trở thành đối tác chiến lược trong lĩnh vực hàng không. Trước đó, Tập đoàn T&T đã trở thành cổ đông chiến lược của Vietravel Airlines.

Từ những phân tích trên, VNDirect nhận định việc Tổng thống Donald Trump áp dụng thuế quan đối với hàng nhập khẩu vào Mỹ có thể mang lại cả cơ hội và rủi ro tới triển vọng xuất khẩu của Việt Nam. Một mặt, Việt Nam có thể gia tăng thị phần xuất khẩu sang Mỹ khi các nhà xuất khẩu khác phải đối mặt với mức thuế cao hơn.

Mặt khác, xuất khẩu của Việt Nam có thể bị ảnh hưởng tiêu cực do sự suy giảm chung về nhu cầu hàng hóa nhập khẩu ở Mỹ. Điều này là do mức thuế nhập khẩu cao hơn, thúc đẩy nguồn cung ứng trong nước và lo ngại lạm phát gia tăng làm suy giảm niềm tin của người tiêu dùng ở Mỹ.

Phạm Ngọc