Cơ hội tiếp cận thuốc điều trị ung thư mới ngay tại Việt Nam

VISTA-1, dự án nghiên cứu và phát triển thuốc miễn dịch đường uống RBS2418 của Công ty công nghệ sinh học Mỹ Riboscience, được phát triển bởi nhóm các chuyên gia danh tiếng, bao gồm GS.TS.BS. Jeffrey S. Glenn, Giáo sư Y khoa danh dự Joseph D Grant tại trường Đại học Y Stanford; TS. Klaus Klumpp, nhà nghiên cứu sinh học phân tử và các thuốc phát minh của các hãng dược nổi tiếng thế giới, đồng sáng lập kiêm Chủ tịch Riboscience; TS. Mark Smith, Trưởng khoa Hóa dược Đại học Stanford. Dự án này được kỳ vọng mang đến giải pháp đột phá cho người bệnh ung thư giai đoạn cuối và không còn đáp ứng với các phương pháp hiện tại.

Lễ công bố Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh và Viện Nghiên cứu Tâm Anh phối hợp nghiên cứu và thử nghiệm lâm sàng pha 2a tại Việt Nam, diễn ra với sự chứng kiến của đại diện Bộ Y tế, Bộ Ngoại giao và Trung tâm Dự phòng và Kiểm soát Bệnh tật Mỹ (CDC).

Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh và Viện Nghiên cứu Tâm Anh công bố triển khai nghiên cứu và thử nghiệm lâm sàng pha 2a tại Việt Nam. Ảnh: BVĐK Tâm Anh

GS.TS.BS. Jeffrey S. Glenn chia sẻ: "RBS2418 có khả năng tạo ra cuộc cách mạng trong điều trị ung thư đại trực tràng. Nghiên cứu VISTA-1 sẽ cung cấp dữ liệu quan trọng để đánh giá hiệu quả của thuốc trên bệnh nhân". RBS2418 kích hoạt hệ miễn dịch của cơ thể để nhận diện và tiêu diệt tế bào ung thư thông qua cơ chế chuyển đổi "tình trạng miễn dịch" của khối u. Thuốc ở dạng đường uống, dễ dàng sử dụng, tiết giảm chi phí, tăng cơ hội tiếp cận cho nhiều người bệnh, gồm bệnh nhân ung thư vốn có chi phí điều trị rất cao.

Với kết quả khả quan, chứng minh an toàn và không gây ra tác dụng phụ đáng kể với người bệnh ung thư trong giai đoạn 1 của nghiên cứu, giai đoạn 2 nghiên cứu VISTA-1 đã được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) phê duyệt tháng 9-2024 và Bộ Y tế Việt Nam phê duyệt vào đầu tháng 12-2024.

Theo đó, hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh trở thành điểm nghiên cứu đầu tiên ngoài nước Mỹ của dự án tiềm năng này. Bác sĩ Phương Lễ Trí, Giám đốc Điều hành Viện Nghiên cứu Tâm Anh, cho biết ở giai đoạn 2A, VISTA-1 tập trung đánh giá hiệu quả của thuốc RBS2418 trên bệnh nhân ung thư đại trực tràng giai đoạn cuối, không đáp ứng với các phương pháp điều trị hiện nay. Dự án triển khai đầu tiên tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội và Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, dự kiến mở rộng thử nghiệm thêm tại 3 bệnh viện khác trong thời gian tới.

Bác sĩ Phương Lễ Trí, Giám đốc Điều hành Viện Nghiên cứu Tâm Anh, phát biểu trong Lễ công bố triển khai dự án nghiên cứu VISTA-1. Ảnh: BVĐK Tâm Anh

GS.TS.BS. Jeffrey S. Glenn nhấn mạnh với dự án này Việt Nam có cơ hội tham gia vào giai đoạn phát triển thuốc từ rất sớm, cho phép bệnh nhân tiếp cận với thuốc sớm hơn nhiều năm so với người ở quốc gia khác. "Hiện tại, bệnh nhân phải đến Mỹ để tham gia nghiên cứu, riêng Việt Nam là địa điểm duy nhất ngoài Mỹ bệnh nhân có thể tiếp cận loại thuốc này", ông giải thích thêm.

Theo TS. Nguyễn Ngô Quang, Cục trưởng Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo, Bộ Y tế, VISTA-1 là nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 2A đầu tiên và duy nhất về thuốc điều trị bệnh ung thư được phê duyệt tại Việt Nam hiện nay. Dự án đánh dấu bước tiến quan trọng cho ngành y tế và khoa học đổi mới tại Việt Nam khi đã sẵn sàng đáp ứng các điều kiện để có thể tiếp nhận, triển khai các nghiên cứu lâm sàng ở giai đoạn rất sớm, không chỉ nghiên cứu ở các giai đoạn sau như trước đây.

Về phía Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, để trở thành điểm nghiên cứu chính thức của VISTA-1, Bệnh viện và Viện Nghiên cứu Tâm Anh đã chủ động chuẩn bị, đầu tư rất lớn về nhân sự, thiết bị máy móc, quy trình làm việc. Các bác sĩ của Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh và Viện Nghiên cứu Tâm Anh tiếp cận tham gia từ thời điểm rất sớm của nghiên cứu ban đầu tại Mỹ, cùng xây dựng đề cương nghiên cứu cho giai đoạn 2, tiếp nhận quy trình nghiên cứu chuẩn để phát triển hệ thống phòng lab hiện đại đạt tiêu chuẩn quốc tế.

Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh chủ động xây dựng phòng lab hiện đại, đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế, phục vụ dự án nghiên cứu. Ảnh: BVĐK Tâm Anh

Trung tâm xét nghiệm mới với các thiết bị hiện đại bậc nhất được Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh xây dựng, định hướng trở thành phòng Labo trung tâm thực hiện xét nghiệm chỉ dấu sinh học song song với phòng Labo nghiên cứu tại Mỹ. Khi dự án triển khai mở rộng tại nhiều bệnh viện khác, Trung tâm xét nghiệm tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh sẽ là địa điểm thực hiện xét nghiệm chuyên biệt, phục vụ các địa điểm nghiên cứu ở Việt Nam mà không phải chuyển mẫu về phòng xét nghiệm ở nước ngoài.

GS.TS.BS Jeffrey S. Glenn đánh giá cao về mức độ đầu tư, hạ tầng, sự chuyên nghiệp và chuyên sâu của Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh "ngang tầm quốc tế", đủ năng lực thực hiện các thử nghiệm lâm sàng thành công. "Đây là hợp tác tuyệt vời trong nghiên cứu phát triển thuốc, và sẽ là điểm khởi đầu cho rất nhiều dự án nghiên cứu quan trọng khác trong tương lai với Tâm Anh", GS.TS.BS. Glenn nhấn mạnh.

Dự án VISTA-1 khẳng định năng lực nghiên cứu và phát triển khoa học của nền y học Việt Nam, nâng cao vị thế Việt Nam trong môi trường y khoa quốc tế, đồng thời mở ra cơ hội tiếp cận sớm với các phương pháp điều trị ung thư tiên tiến cho người dân. Việc tham gia vào các thử nghiệm lâm sàng quốc tế như VISTA-1 cũng giúp Việt Nam thiết lập được cơ sở dữ liệu điều trị trên người Việt Nam, góp phần hoàn thiện hồ sơ thuốc mới và là điều kiện quan trọng để có thể thúc đẩy quá trình cấp phép lưu hành thuốc mới sau này tại Việt Nam.

Khuê Lâm