Cơ chế mua bán điện trực tiếp: Tôn trọng thỏa thuận giữa hai bên

Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân.

Ngày 3/7/2024, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 80/2024/NĐ-CP quy định về cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa đơn vị phát điện năng lượng tái tạo với khách hàng sử dụng điện lớn. Tại họp báo Chính phủ chiều 6/7, báo chí đã đặt câu hỏi với Bộ Công Thương về việc triển khai để Nghị định sớm đi vào cuộc sống.

Trả lời câu hỏi, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết, cơ chế mua bán điện trực tiếp này là một cơ chế còn khá mới, được thực hiện thông qua hai phương thức: Mua bán điện trực tiếp thông qua đường dây riêng, không kết nối với lưới điện quốc gia; và mua bán điện trực tiếp có kết nối với lưới điện quốc gia.

Ngay sau khi Nghị định được ban hành, ngày 5/7, Bộ trưởng Công Thương đã chủ trì hội nghị triển khai thực hiện, có sự tham gia của đại diện 63 tỉnh thành, các Bộ, ngành, cơ quan Trung ương, các tổ chức quốc tế, cơ quan truyền thông báo chí…

Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết, bất kỳ văn bản quy phạm pháp luật nào được ban hành, bên cạnh những thuận lợi tạo động lực phát triển là những khó khăn trong triển khai thực thi. Đặc biệt là với cơ chế mua bán điện trực tiếp còn mới, chắc chắn không thể tránh khỏi những khó khăn nhất định.

Theo ông Tân, khó khăn đầu tiên là trong trường hợp mua bán điện trực tiếp thông qua đường dây riêng, không kết nối với lưới điện quốc gia, hai bên tham gia cơ chế là đơn vị phát điện năng lượng tái tạo và khách hàng sử dụng điện lớn sẽ tự thảo luận hợp đồng.

Tại Nghị định, hợp đồng này được quy định mang tính chất định hướng, còn các nội dung cụ thể liên quan đến vấn đề mua bán, trao đổi, giá cả… sẽ tôn trọng thỏa thuận giữa hai bên. “Tôi cho rằng ở đây có thể sẽ xuất hiện sự lúng túng trong thực hiện,” Thứ trưởng nói.

Khó khăn thứ hai là trong trường hợp mua bán điện trực tiếp có kết nối với lưới điện quốc gia, rõ ràng phải đảm bảo tính hệ thống và tính an toàn trong vận hành hệ thống điện. Nhu cầu của khách hàng và năng lực cung ứng có thể sẽ chưa gặp nhau ở một số điểm.

Khó khăn thứ ba là do đây là cơ chế mới, bản thân các đơn vị phát điện, đơn vị điện lực và đặc biệt là đơn vị vận hành (các trung tâm điều độ hệ thống điện) sẽ phải sử dụng các quy trình riêng để thực hiện việc này.

Phát triển các nhà máy năng lượng tái tạo

Ở góc độ quản lý Nhà nước, Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết, Bộ Công Thương sẽ theo dõi và có các chỉ đạo, về cơ bản đã giao cho các đơn vị để triển khai; đồng thời sẽ rà soát để triển khai đồng bộ, nhịp nhàng trong quá trình thực hiện.

Để Nghị định sớm đi vào cuộc sống, Thứ trưởng cho biết, đối với các địa phương cần tạo điều kiện, rà soát lại các quy hoạch, trên cơ sở đó đồng bộ hóa với các giải pháp liên quan đến vấn đề xây dựng, phòng cháy chữa cháy để phát triển các nhà máy năng lượng tái tạo, đáp ứng được nhu cầu của khách hàng lớn trong cơ chế mua bán điện trực tiếp.

Thứ hai, đối với EVN - đơn vị đang chịu trách nhiệm quản lý đơn vị vận hành hệ thống điện quốc gia, phải xây dựng các quy trình, quy chế để đáp ứng được nhu cầu đăng ký của các khách hàng lớn và các đơn vị phát điện năng lượng tái tạo.

Thứ ba, Bộ Công Thương cũng giao cho các đơn vị thuộc Bộ, trực tiếp là Cục Điều tiết điện lực, chủ trì, phối hợp với các đơn vị rà soát lại các thông tư, quy định có liên quan để xem xét, nghiên cứu, sửa đổi nhằm hỗ trợ và đảm bảo việc thực hiện cơ chế mua bán điện trực tiếp hiệu quả trong thời gian tới.

“Đây là cơ chế còn mới, chúng tôi đã dự báo trước tình hình và đề ra các giải pháp, trong đó có việc thành lập tổ công tác để theo dõi kịp thời và phản ứng nhanh trong quá trình triển khai thực hiện Nghị định. Chúng tôi cũng mong muốn Nghị định sớm đi vào cuộc sống để góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội, theo định hướng năng lượng xanh, sạch,” Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân chia sẻ.

Đinh Nhung