Cơ chế CCP là giải pháp căn cơ để nâng hạng, kiểm soát rủi ro thị trường chứng khoán

Đây là nội dung được Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) Bùi Hoàng Hải cho biết tại Hội nghị thành viên năm 2024 do Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSDC) tổ chức ngày 15/11/2024.

Hoạt động lưu ký, thanh toán, bù trừ an toàn, hiệu quả

Phát biểu khai mạc hội nghị, bà Tạ Thanh Bình - Tổng Giám đốc VSDC cho biết, hội nghị là dịp để VSDC và các thành viên nhìn lại một năm hoạt động và đưa ra kế hoạch cho năm tiếp theo. Hiện nay các cơ chế chính sách cho ngành chứng khoán đang có thay đổi mạnh mẽ để tháo gỡ những khó khăn vướng mắc và triển khai những mục tiêu lớn theo chiến lược phát triển TTCK đến năm 2030 mà Chính phủ đã phê duyệt.

Cụ thể, dự kiến trong tháng 11, Luật Chứng khoán (sửa đổi) sẽ được Quốc hội xem xét thông qua, đi kèm với đó là nghị định và các thông tư hướng dẫn.

Các đại biểu, lãnh đạo VSDC và các thành viên chụp ảnh lưu niệm tại hội nghị. Ảnh: HQ

Tổng Giám đốc VSDC cho biết, vừa qua, Bộ Tài chính cũng đã ban hành Thông tư 68/2024/TT-BTC (Thông tư 68) với mục tiêu nâng hạng TTCK Việt Nam từ cận biên lên mới nổi. Để đáp ứng các quy định mới của thông tư, VSDC nhận nhiệm vụ rất quan trọng là tháo gỡ và khắc phục một trong những nội dung bất cập.

Trên cơ sở đó, VSDC cũng đã ban hành mới 3 quy chế trực tiếp điều chỉnh hoạt động của các thành viên, đó là quy chế hoạt động bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán; Quy chế thành viên lưu ký; Quy chế hoạt động đăng ký và chuyển quyền sở hữu chứng khoán. Các quy chế này đều có hiệu lực 2/11.

Các văn bản được ban hành đồng thời với chính sách mới đều có chung một mục đích là nâng cao chất lượng của ngành chứng khoán, nâng cao chiến lược cung cấp dịch vụ của VSDC, nâng cao hơn nữa trách nhiệm chuyên nghiệp của các thành viên lưu ký khi tham gia TTCK, hướng tới mục tiêu cao hơn là nâng cao chất lượng hoạt động chung của TTCK Việt Nam.

“Ngành chứng khoán nói chung, VSDC nói riêng đang đứng trước cơ hội và thách thức lớn. Chúng ta cần phải nâng cao hơn nữa chất lượng dịch vụ, đa dạng hơn nữa các sản phẩm để đón nhận dòng vốn đầu tư vào TTCK Việt Nam trong thời gian tới” - bà Tạ Thanh Bình cho hay.

Báo cáo tại hội nghị, ông Nguyễn Công Quang - Phó Tổng Giám đốc VSDC cho biết, ngày 31/10/2024 tổng số tài khoản đầu tư được quản lý thông tin tại VSDC là 9.021.652 tài khoản.

VSDC đã xử lý hồ sơ chứng khoán với tổng số lượng chứng khoán lưu ký hơn 20.500 triệu chứng khoán; xử lý hồ sơ rút lưu ký chứng khoán với tổng lượng chứng khoán rút lưu ký gần 5.200 triệu chứng khoán. Tổng số dư chứng khoán lưu ký là gần 171 tỷ chứng khoán, chiếm hơn 64,7% tổng số chứng khoán đăng ký. Tổng số nhà đầu tư mở tài khoản là 6.995.067 nhà đầu tư gồm: 6.935.941 cá nhân trong nước 13.714 tổ chức trong nước 41.059 cá nhân nước ngoài 4.353 tổ chức nước ngoài.

Toàn cảnh hội nghị. Ảnh: HQ

Cũng tính đến ngày 31/10, VSDC đã thực hiện đăng ký mới cho 478 mã cổ phiếu, trái phiếu với tổng số lượng hơn 2.735 triệu cổ phiếu, trái phiếu; thực hiện 336 đợt đăng ký bổ sung cổ phiếu, trái phiếu với tổng số lượng hơn 16.378 triệu cổ phiếu, trái phiếu. VSDC cũng thực hiện đăng ký mới 56 mã chứng quyền bảo đảm; đăng ký mới cho 2 mã chứng chỉ quỹ ETF với tổng số lượng hơn 10,3 triệu chứng chỉ quỹ.

Về hoạt động thanh toán, tính đến 31/10, VSDC đã thực hiện thanh toán hơn 6 triệu tỷ đồng cho chứng khoán cơ sở và hơn 8.367 tỷ đồng cho chứng khoán phái sinh.

Mục tiêu thay đổi thị trường sang phát triển chiều sâu

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Phó Chủ tịch UBCKNN Bùi Hoàng Hải đã ghi nhận, biểu dương và đánh giá cao những nỗ lực của VSDC và các thành viên đã tích cực, chủ động, nhằm đảm bảo thực hiện các hoạt động nghiệp vụ một cách an toàn, hiệu quả, kịp thời bảo vệ và thực hiện quyền lợi của nhà đầu tư theo quy định của pháp luật trong các hoạt động đăng ký, điều chỉnh thông tin, lưu ký, chuyển khoản, thực hiện quyền, thanh toán giao dịch…

Phó Chủ tịch UBCKNN Bùi Hoàng Hải phát biểu tại hội nghị. Ảnh: HQ

Phó Chủ tịch UBCKNN đánh giá cao sự đồng hành của VSDC và các thành viên, cùng UBCKN trong năm 2024. Theo đó, Thông tư 68 được ban hành với sự quyết tâm phối hợp nhịp nhành giữa UBCKNN, VSDC và các thành viên thị trường.

Ngay ngày 4/11, việc triển khai nghiệp vụ giao dịch không yêu cầu ký quỹ trước bằng tiền (Non-prefunding) của nhà đầu tư tổ chức nước ngoài được triển khai với sự vào cuộc của tất cả các thanh viên, từ việc chuẩn bị điều kiện cơ sở vật chất kỹ thuật, tài chính cũng như quy trình.

“UBCKNN theo dõi rất chặt chẽ cơ chế này, đến nay vui mừng chia sẻ 2 tuần đã có rất nhiều giao dịch Non-prefunding được thực hiện thông suốt mà không có trường hợp vướng mắc nào”, ông Bùi Hoàng Hải chia sẻ.

Phó Chủ tịch UBCKNN cho biết thêm, Luật Chứng khoán (sửa đổi) được làm rất nhanh và đang đợi được Quốc hội xem xét thông qua. Điểm nhấn trong dự thảo Luật lần này là cơ chế CCP, áp dụng cho thị trường cơ sở. Cơ chế CPP là giải pháp căn cơ để nâng hạng thị trường và là giải pháp để kiểm soát rủi ro trong TTCK.

Cơ chế CPP này không chỉ đảm đảm bảo an toàn thanh toán đối với thị trường chứng khoán, mà còn để kiểm soát rủi ro liên thị trường, đàm bảo an toàn cho toàn bộ thị trường tài chính của Việt Nam.

“Năm 2025, UBCKNN triển khai nhiều công việc nhằm mục tiêu chuyển biến thay đổi phát triển thị trường từ chiều rộng sang phát triển theo chiều sâu, tập trung hơn nữa vào chất lượng của thị trường thay vì tập trung vào quy mô vào thị trường. Văn bản pháp quy sẽ phải hoàn thiện sau khi Luật Chứng khoán (sửa đổi) ban hành để phù hợp với quy định pháp luật mới. Đồng thời chuẩn bị rất nhiều công việc cho việc sẽ được nâng hạng” - ông Hải chia sẻ.

Theo Phó Chủ tịch UBCKNN, một trong những vấn đề UBCKNN quan tâm là TTCK khi được nâng hạng, bước sang giai đoạn mới phải đảm bảo an toàn an ninh cho thị trường, tập trung vào giữ gìn kỷ luật thanh toán. Đảm bảo an toàn thanh toán để đón nguồn vốn lớn từ nhà đầu tư nước ngoài, do đó mong muốn các thanh viên thị trường tập trung vào việc tuân thủ kỷ luật thanh toán. Bên cạnh đó, cần đảm bảo an toàn an ninh mạng.

Hồng Quyên