Chuyện của người 'giữ lửa' bảo tồn di sản ẩm thực Hoàn Kiếm

Do UBND quận Hoàn Kiếm phối hợp cùng Trung tâm Nghiên cứu và Phát huy giá trị Di sản văn hóa tổ chức với mục đích tôn vinh chủ thể và lan tỏa giá trị di sản ẩm thực của quận Hoàn Kiếm. Tại đây, những câu chuyện về sự hình thành, gìn giữ, phát triển và lan tỏa thương hiệu di sản ẩm thực, vai trò của chủ thể trong việc gìn giữ, phát triển và lan tỏa thương hiệu di sản ẩm thực...đều được đưa ra bàn thảo. Đây là sự kiện tiếp nối trong chuỗi hoạt động thuộc Đề án “Phát triển và quảng bá di sản văn hóa ẩm thực quận Hoàn Kiếm phục vụ phát triển du lịch, đến năm 2025, định hướng 2030.”

Quận Hoàn Kiếm từ lâu đã được biết đến là cái nôi của nền ẩm thực Hà Nội với nhiều món ăn đặc trưng mang đậm dấu ấn văn hóa và lịch sử. Chính vì thế, tọa đàm này là dịp để những "chủ thể di sản ẩm thực" chia sẻ về hành trình giữ nghề, phát triển món ăn truyền thống trong bối cảnh hội nhập và thay đổi không ngừng của xã hội.

Theo các chuyên gia bảo tồn Di sản Văn hóa, "chủ thể di sản ẩm thực" chính là những người thực hành, nắm giữ và trao truyền các kỹ năng, kỹ thuật, bí quyết và có hiểu biết sâu sắc về ẩm thực. Họ sáng tạo và và gìn giữ “Hương vị từ ký ức” - chiếc cầu nối để mọi người khơi gợi kỷ niệm và gắn kết cảm xúc; mang lại cảm giác an yên, gần gũi, kết nối với nguồn cội và gia đình. Tôn vinh cácchủ thể di sản ẩm thực là biện pháp quan trọng, không thể tách rời trong bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể.

Phát biểu tại tọa đàm, Phó Chủ tịch UBND quận Hoàn Kiếm Lê Anh Thư cho biết, khi nhắc đến Hoàn Kiếm, người ta thường nghĩ đến Hồ Gươm cổ kính, 36 phố phường rêu phong, những mái nhà nhuốm màu thời gian. Nhưng bên cạnh di sản kiến trúc, lịch sử, Hoàn Kiếm còn là cái nôi của một di sản đặc biệt - di sản ẩm thực.

Ẩm thực Hoàn Kiếm là nơi hội tụ của sự tinh tế, hài hòa và tôn trọng cội nguồn, từ bát bún thang cầu kỳ đến chiếc bánh cuốn mềm mại, từ nồi phở bò gia truyền đến đĩa chả cá thơm lừng - tất cả đều mang theo dấu ấn của “nếp nhà” - nếp gia phong của người Hà Nội xưa.

“Nếp nhà” không chỉ là cách nấu nướng, mà là đạo lý sống; là sự chỉn chu trong từng nguyên liệu; là sự nhẫn nại trong từng công đoạn; là sự trân trọng những gì được truyền lại từ ông bà, cha mẹ.

Ở nhiều gia đình trên địa bàn quận, nghề nấu ăn không phải là lựa chọn ngẫu hứng, mà là một “gia phả bằng vị giác” - nơi mỗi thế hệ đều nhận lấy trách nhiệm gìn giữ và truyền tiếp. Có những quán ăn, tiệm bánh đã tồn tại 3 - 4 đời, với những công thức không ghi chép, mà chỉ trao truyền bằng mắt, bằng tay, bằng trái tim. Họ là những người giữ lửa trong từng gian bếp nhỏ - chính là linh hồn của di sản ẩm thực Hoàn Kiếm. Không có họ, hương vị Hà Nội sẽ nhạt dần…

"Giữ gìn di sản ẩm thực không có nghĩa là cất giữ nguyên vẹn một công thức trong tủ kính mà là làm sao để di sản ấy tiếp tục “sống”, lan tỏa trong một thế giới đang thay đổi từng ngày"- Phó Chủ tịch UBND quận Hoàn Kiếm Lê Anh Thư nhấn mạnh.

Cũng theo các chuyên gia về bảo tồn di sản và văn hóa, điều quan trọng bây giờ là làm thế nào bảo tồn một cách tốt nhất di sản ẩm thực, đưa món ăn truyền thống vào không gian hiện đại, truyền nghề cho thế hệ trẻ, giới thiệu ẩm thực Hà Nội ra thế giới bằng chiều sâu văn hóa... Đây là trách nhiệm không chỉ của người làm nghề, của các cấp quản lý, mà của những người đang sống, làm việc tại Hà Nội.

Thông qua những câu chuyện truyền cảm hứng, công chúng có cơ hội hiểu sâu hơn về giá trị văn hóa ẩm thực cũng như khó khăn, thách thức mà những người “giữ lửa” đã, đang phải đối mặt. Đồng thời, chương trình góp phần giúp các chủ thể nâng cao lòng tự hào và ý thức trong giữ gìn và phát huy giá trị di sản ẩm thực, là dịp để mọi người giao lưu, kết nối, hình thành mạng lưới di sản ẩm thực trên địa bàn quận Hoàn Kiếm.

Với những câu chuyện truyền cảm hứng, Tọa đàm "Di sản ẩm thực Hoàn Kiếm – Chuyện người giữ lửa" là cầu nối để các thế hệ người Hà Nội có cơ hội hiểu sâu hơn về giá trị văn hóa ẩm thực cũng như những khó khăn, thách thức mà những người “giữ lửa” đã, đang phải đối mặt. Đồng thời, chương trình góp phần giúp các chủ thể nâng cao lòng tự hào và ý thức trong việc giữ gìn và phát huy giá trị di sảnẩm thực.

Tọa đàm cũng là dịp để mọi người giao lưu, kết nối với nhau, hình thành mạng lưới di sản ẩm thực trên địa bàn quận Hoàn Kiếm.

PV