Chuyện chưa từng có với sầu riêng Musang King

Vị đắng đặc trưng của sầu riêng Musang King gây tranh cãi.

Một số nông dân ở Malaysia được cho đang thay đổi hương vị của sầu riêng để đáp ứng nhu cầu khác nhau của thị trường, nhưng điều này lại khiến những người sành sầu riêng tức giận.

Musang King vốn nổi tiếng với phần thịt vàng óng, vị ngọt pha chút đắng, nhưng dường như đang được điều chỉnh để ngọt hơn, giảm bớt vị đắng. Một người trong ngành gần đây cho biết sự thay đổi này nhằm phục vụ thị trường Trung Quốc tốt hơn.

Tuy nhiên, một số nông dân vẫn khẳng định họ không làm như vậy.

Biến đổi hương vị

Theo Trung tâm nghiên cứu làm vườn thuộc Viện nghiên cứu và phát triển nông nghiệp Malaysia, khoa học đằng sau sự biến đổi hương vị này rất phức tạp nhưng có thể đạt được.

Tiến sĩ Zulhazmi Sayuti của trung tâm giải thích rằng việc biến đổi gene sầu riêng để giảm vị đắng tuy phức tạp nhưng lại dựa trên cơ sở khoa học. Ông nói với The Star: "Tính khả thi đã được chứng minh ở các loại cây trồng khác; tuy nhiên, việc xác định chính xác các gene và đảm bảo các đặc điểm khác của quả không bị ảnh hưởng lại là một thách thức".

Ông cho biết các glycoside như saponin góp phần tạo nên vị đắng trong sầu riêng và việc kiểm soát các gene chịu trách nhiệm cho những hợp chất này có thể thay đổi hương vị, có khả năng làm giảm vị đắng.

Vị đắng của sầu riêng Musang King phụ thuộc vào nhiều yếu tố: đất đai, khí hậu, tuổi của cây...

Thế nhưng, ông cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cân nhắc về mặt quy định và đạo đức khi nói rằng bất kỳ thay đổi di truyền nào cũng cần phải trải qua quá trình thử nghiệm nghiêm ngặt trước khi được chấp nhận.

"Malaysia duy trì chính sách nghiêm ngặt về sinh vật biến đổi gene, đảm bảo an toàn đồng thời thúc đẩy những tiến bộ về khoa học và công nghệ sinh học", ông cho biết thêm.

Ở Malaysia, sầu riêng Musang King được phân loại thành cây non dưới 20 năm tuổi và cây già trên 20 năm tuổi. Cây càng già thì cho quả càng đắng.

Tranh cãi

Những nỗ lực thay đổi hương vị của Musang King đã gây ra nhiều tranh cãi. Tổng thư ký Hiệp hội các nhà sản xuất sầu riêng Anna Teo gần đây đã than thở rằng nhiều loại sầu riêng Musang King trên thị trường hiện nay không còn như xưa vì chúng có dấu hiệu "màu sắc và hương thơm loãng hơn".

Mặc dù có thể điều chỉnh hương vị bằng cách thay đổi quá trình lên men và làm dập của trái cây, bà cho biết trọng tâm nên là chất lượng của trái cây, không chỉ là độ ngọt của nó. Bà nói rằng mặc dù kỹ thuật và phương pháp canh tác đã được cải thiện, nhưng nông dân không nên tùy ý điều chỉnh hương vị của trái cây.

Chủ tịch Liên đoàn Hiệp hội nông dân trồng trái cây Malaysia Lawrence Ting cho biết nông dân có thể cải thiện chất lượng cây trồng và trái cây của họ thông qua các phương pháp bón phân. "Vì không thể sản xuất trái cây tại nhà máy nên nông dân phải dựa vào phân bón hữu cơ để cải thiện hương vị sầu riêng, đây là một phương pháp thông thường", ông cho biết.

Ông Ting nói rằng sầu riêng Malaysia, khác biệt với sầu riêng có vị ngọt của Thái Lan, thường đặc trưng hởi hậu vị hơi đắng. Đặc điểm này xuất phát từ điều kiện khí hậu và đất đai của đất nước.

Malaysia chính thức được xuất khẩu trái sầu riêng tươi sang Trung Quốc.

Trong khi người Malaysia thích hương vị này thì người tiêu dùng nước ngoài lại có sở thích khác.

Chủ tịch Hiệp hội Nông nghiệp và Du lịch sinh thái Pahang Lee Pit Kheong cho biết những người lần đầu nếm thử Musang King ở Trung Quốc thường thấy nó có vị đắng và đôi khi họ cho rằng loại quả này bị hỏng.

Stephen Chow, chủ vườn sầu riêng với hơn 30 năm kinh nghiệm, lưu ý rằng các nhà xuất khẩu sẽ điều chỉnh lựa chọn của họ để đáp ứng sở thích về độ ngọt của người tiêu dùng ở các quốc gia khác, đây là một thông lệ kinh doanh tiêu chuẩn.

"Ví dụ, trong một vườn cây ăn quả, nông dân biết cây nào dưới 10 năm tuổi và cây nào là cây trưởng thành 20 năm tuổi. Nếu thị hiếu thị trường ở các quốc gia khác nhau thiên về sầu riêng ngọt hơn, thì sầu riêng có độ ngọt cao hơn sẽ được xuất khẩu sang đó. Việc thay đổi hương vị của sầu riêng phụ thuộc vào chuyện có sử dụng đủ phân hữu cơ hay không", ông cho biết.

Theo ông Chow, có một số yêu cầu đối với việc xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc bao gồm thịt quả phải đầy đặn và sầu riêng Musang King phải có 5 mặt thịt. Tuy nhiên, ông nói rằng không có yêu cầu nào về việc giảm bớt vị đắng.

Cơ quan Tiếp thị Nông nghiệp Liên bang (Fama), trực thuộc Bộ Nông nghiệp và An ninh Lương thực, đã tạo điều kiện cho Musang King mở rộng thị trường kể từ khi Malaysia bắt đầu xuất khẩu sầu riêng đông lạnh sang Trung Quốc vào năm 2011.

Năm 2018, Malaysia đã được chấp thuận xuất khẩu sầu riêng đông lạnh nguyên quả sang Trung Quốc và sầu riêng tươi nguyên quả đã được bán sang đất nước tỷ dân kể từ tháng 8/2024.

Tổng giám đốc Fama Abdul Rashid Bahri cho biết Musang King luôn hướng đến của phân khúc thị trường cao cấp. Lợi nhuận lớn thúc đẩy nhiều nhà vườn chuộng trồng loại sầu riêng này.

Lê Vy

Ảnh: Facebook, The Star