Chương trình sử dụng thuốc bảo vệ thực vật có trách nhiệm: Hướng đến hệ sinh thái nông nghiệp bền vững, an toàn

Nông dân tham gia một lớp tập huấn.

Thân thiện môi trường, bảo vệ sức khỏe

Ông Huỳnh Tấn Đạt, Cục trưởng Cục BVTV cho biết, thời gian qua, Cục đã phối hợp chính quyền các cấp và mạng lưới đối tác trong ngành BVTV xây dựng nhiều chương trình hành động, tuyên truyền, phổ biến quy định pháp luật về việc sử dụng an toàn và hiệu quả các vật tư nông nghiệp (VTNN), trong đó bao gồm cả thuốc BVTV.

Các nội dung chính của chương trình là hỗ trợ nông dân tiếp cận các chương trình tập huấn về sử dụng thuốc BVTV trên các cây trồng chủ lực một cách an toàn, hiệu quả; góp phần nâng cao nhận thức và thực hành sản xuất nông nghiệp có trách nhiệm; giảm tình trạng lạm dụng thuốc.

Đồng thời xây dựng các mô hình sản xuất nông sản an toàn, chất lượng cao, phục vụ tiêu dùng và đạt tiêu chuẩn để cấp mã số vùng trồng cho xuất khẩu. Xây dựng mô hình canh tác bền vững kết hợp với tập huấn về sử dụng thuốc và phòng trừ dịch hại trên một số cây trồng chủ lực. Phát động chiến dịch thu gom vỏ bao gói thuốc BVTV sau sử dụng. Bổ sung bình chứa bao gói thuốc BVTV trên đồng ruộng và kho lưu chứa tại các mô hình.

Báo cáo của Sở NN&PTNT Đồng Tháp cho thấy, tính đến hết 2024, chương trình đã tổ chức tập huấn cho hơn 3.700 nông dân, gần 1.000 đại lý VTNN và 100 cán bộ kỹ thuật tại tỉnh về các nguyên tắc sử dụng và buôn bán thuốc BVTV an toàn, có trách nhiệm. Cấp phát hơn 3.700 bộ đồ bảo hộ lao động cho nông dân sử dụng khi phun và pha chế thuốc.

Các bên cũng phối hợp triển khai 6 mô hình sử dụng thuốc BVTV có trách nhiệm trên các cây trồng chủ lực của tỉnh gồm: lúa, hoa cảnh, sầu riêng, ớt, xoài và cây có múi, với tổng diện tích mô hình đạt trên 350ha và hơn 600 hộ nông dân tham gia.

Chỉ trong hai năm 2022 - 2023, chương trình đã thực hiện 36 đợt thu gom tại các huyện và 8 đợt tại các mô hình, với tổng khối lượng thu gom đạt hơn 21 tấn bao gói.

Đại diện Cục BVTV cho rằng, qua những con số này, có thể thấy, thông qua các lớp tập huấn, người nông dân đã được tiếp cận với những cách làm mới để từ đó thay đổi tư duy sản xuất, tạo ra những sản phẩm nông sản an toàn. Chính quyền địa phương có vai trò xây dựng các chủ trương, chính sách, bộ công cụ để nông dân tiếp cận dễ dàng, nâng cao nhận thức, từ đó đưa ra quyết định, lựa chọn đúng các loại VTNN, gói kỹ thuật để thu được lợi nhuận cao mà vẫn bảo đảm thân thiện với môi trường, sức khỏe người tiêu dùng.

Nhiều nội dung mới trong kế hoạch năm 2025

Đại diện Cục BVTV cho biết, thời gian qua, Cục đã tham mưu Bộ NN&PTNT ban hành 4 đề án rất quan trọng, là đề án về bảo vệ sức khỏe tổng hợp cây trồng (IPHM); đề án phát triển, sử dụng thuốc bảo vệ sinh học, đề án tăng cường sử dụng phân bón hữu cơ; đề án sức khỏe đất và quản lý dinh dưỡng cây trồng.

Tất cả các đề án này nhằm hướng đến một hệ sinh thái nông nghiệp bền vững, an toàn, có trách nhiệm; giảm sử dụng các loại VTNN có nguồn gốc hóa học, ưu tiên sử dụng thuốc BVTV sinh học, phân hữu cơ; tăng cường các gói kỹ thuật thân thiện với môi trường.

Thu gom bao gói thuốc BVTV sau sử dụng. (Ảnh trong bài: MN/baodongthap.vn)

Để đạt được mục tiêu này, Cục xác định vai trò của cộng đồng DN, các hiệp hội là rất quan trọng. Các hoạt động đồng hành, hỗ trợ của DN sẽ giúp người nông dân được sử dụng các loại vật tư nông nghiệp an toàn, hiệu quả; cơ quan quản lý có cơ hội nâng cao trình độ quản lý VTNN.

Vừa qua, Cục BVTV cũng đã ký kết với một số DN để phát triển, tăng cường sử dụng thuốc BVTV sinh học. Sự tham gia của các DN sản xuất kinh doanh thuốc BVTV trong các hoạt động về hướng dẫn sử dụng thuốc BVTV hiệu quả, an toàn, xây dựng mô hình hiệu quả, bền vững sẽ đem lại lợi ích cho cả người nông dân và DN.

Đại diện Cục cho biết, thời gian tới, các bên sẽ tiếp tục hợp tác nhằm tiếp nối và nâng cao các kết quả đã đạt được trong 3 năm qua. Năm 2025 dự kiến sẽ mở rộng mô hình sử dụng thuốc BVTV có trách nhiệm sang các cây trồng chủ lực khác, phù hợp với định hướng xuất khẩu của một số địa phương; triển khai tập huấn về an toàn khi sử dụng thiết bị bay không người lái (drone) để phun thuốc BVTV; giới thiệu, hướng dẫn nông dân tham gia chương trình đào tạo trực tuyến về sử dụng thuốc BVTV an toàn và hiệu quả.

Chương trình tại Đồng Tháp được kỳ vọng là dự án thí điểm về tập huấn sử dụng thuốc BVTV. Kết quả và lợi ích thực tiễn từ chương trình được kỳ vọng sẽ lan tỏa, tạo động lực để nhân rộng tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và các tỉnh, thành.

Văn Sơn