Chương trình, phương án thi cử thay đổi, học sinh lớp 9 căng thẳng vì áp lực

Khoảng hạ tuần tháng 12/2024, học sinh trung học cơ sở sẽ kết thúc học kì 1 năm học 2024-2025. Thế nhưng, cho đến thời điểm này, Bộ Giáo dục và Đào tạo vẫn chưa công bố Quy chế tuyển sinh trung học cơ sở, trung học phổ thông khiến học sinh lớp 9 rất lo lắng.

Năm 2025 là năm đầu tiên học sinh lớp 9 trên cả nước sẽ tham dự kỳ tuyển sinh vào lớp 10 trung học phổ thông theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Hiện nay, Bộ Giáo dục và Đào tạo đang lấy ý kiến Quy chế tuyển sinh trung học cơ sở, trung học phổ thông.

Theo dự thảo, việc tuyển sinh vào lớp 10 được tổ chức theo một trong ba phương thức: xét tuyển, thi tuyển hoặc kết hợp thi tuyển với xét tuyển. Với phương thức thi tuyển, số môn thi là 3: Toán, Ngữ văn và 1 môn thứ 3 hoặc bài thi tổ hợp.

Đáng nói, Bộ Giáo dục và Đào tạo yêu cầu các Sở Giáo dục và Đào tạo phải thay đổi môn thi thứ 3 qua các năm nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện trong giai đoạn giáo dục cơ bản. Thời điểm các địa phương công bố môn thứ 3 là trước 31/3 hàng năm.

Sự chỉ đạo này đã tạo nên làn sóng phản ứng mạnh mẽ của học sinh, phụ huynh, giáo viên, kể cả lãnh đạo nhiều cơ quan quản lí giáo dục và dư luận xã hội quan tâm đến thi cử. Bởi lẽ, việc thay đổi các môn thi thứ 3 qua các năm và công bố môn thi này trước 31/3 hàng năm được cho là có quá nhiều bất cập và học sinh là những người bị áp lực nhất.

Ví dụ, Thành phố Hồ Chí Minh kiên định muốn giữ môn tiếng Anh trong kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10, từng bước đưa môn học này thành ngôn ngữ thứ hai, trong khi Bộ Giáo dục và Đào tạo muốn môn thứ ba phải thay đổi hàng năm.

Sự việc này khiến học sinh lớp 9 ở Thành phố Hồ Chí Minh thấp thỏm, đứng ngồi không yên và hàng ngày các em vẫn trông ngóng phương án thi chính thức của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Giả sử, Bộ Giáo dục và Đào tạo thông qua dự thảo Quy chế tuyển sinh trung học cơ sở, trung học phổ thông thì học sinh lớp 9 sẽ gặp không ít khó khăn. Chẳng hạn, học sinh Thành phố Hồ Chí Minh phải học thêm môn thứ 3 nếu ngành giáo dục Thành phố không thi môn Ngoại ngữ.

Hoặc, môn thi thứ 3 rơi vào một trong hai môn: Khoa học tự nhiên/Lịch sử và Địa lí thì học sinh phải thi lên tới 4-5 môn/phân môn. Điều này còn dẫn đến hệ lụy chọn tổ hợp môn khi học sinh lên lớp 10. Đó là, các em chỉ tập trung thi tuyển sinh 3 môn, nhưng việc lựa chọn tổ hợp môn lại lên đến 126 tổ hợp môn.

Đó cũng là lí do khiến rất nhiều học sinh sau khi học xong lớp 10 thì xin chuyển đổi môn/tổ hợp môn. Các em phải tham gia học hè ở trường hoặc tự học, sau đó thực hiện các bài kiểm tra theo quy định, nếu đạt thì mới được hiệu trưởng cho chuyển đổi.

Chương trình mới thực hiện ở bậc trung học cơ sở đã 4 năm. Tuy nhiên, ngành giáo dục có vẻ rất bị động, lúng túng và chưa lường hết những khó khăn, bất cập trong việc cho học sinh lựa chọn môn thi tuyển sinh vào lớp 10, chọn tổ hợp môn bậc trung học phổ thông.

Phan Anh