Chương trình đào tạo Sư phạm tiếng Nhật ở Trường ĐH Ngoại ngữ có gì đặc biệt?

Theo thông tin tuyển sinh năm 2025, nhà trường tuyển 25 chỉ tiêu ngành này. Năm nay, Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội xét tuyển theo 5 phương thức gồm: xét tuyển thẳng theo Quy chế tuyển sinh của Bộ Giáo dục và Đào tạo; xét tuyển dựa vào kết quả kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông; xét tuyển chứng chỉ ngoại ngữ kết hợp với kết quả thi tốt nghiệp trung học phổ thông; xét tuyển theo kết quả kỳ thi đánh giá năng lực do Đại học Quốc gia Hà Nội tổ chức; xét tuyển chứng chỉ ngoại ngữ kết hợp với kết quả học tập bậc trung học phổ thông.

Điểm chuẩn của ngành học này tại trường theo phương thức xét điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông từ năm 2022-2024 lần lượt là 35,27; 35,61 và 37,21 điểm (thang điểm 40).

Về học phí, sinh viên theo học các ngành sư phạm được hưởng chế độ miễn học phí, ngoài ra được hưởng chính sách cấp bù sinh hoạt phí với mức 3.600.000 đồng/tháng theo Nghị định 116/2020/NĐ-CP quy định về chính sách hỗ trợ tiền đóng học phí, chi phí sinh hoạt đối với sinh viên sư phạm.

Chương trình đào tạo ngành Sư phạm tiếng Nhật có gì đặc biệt?

Chia sẻ với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hà Lê Kim Anh - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết, chương trình cử nhân Sư phạm tiếng Nhật là chương trình đào tạo chuẩn được nâng cao.

Chương trình đào tạo chú trọng phát triển toàn diện năng lực sinh viên, giúp sinh viên sử dụng thành thạo tiếng Nhật, nâng cao kiến thức về ngôn ngữ, văn hóa Nhật Bản và năng lực giảng dạy tiếng Nhật. Đặc biệt, chương trình tập trung rèn luyện những kỹ năng thiết yếu của công dân thế kỷ 21 như năng lực đổi mới sáng tạo, tư duy phản biện, trí tuệ cảm xúc, kỹ năng giao tiếp xã hội, cũng như khả năng ứng dụng công nghệ thông tin và trí tuệ nhân tạo (AI) trong dạy và học ngoại ngữ.

Mục tiêu của chương trình là đào tạo đội ngũ giáo viên, giảng viên giảng dạy tiếng Nhật ở các cấp học phổ thông, cao đẳng và đại học. Bên cạnh đó, cử nhân ngành học này cần có kiến thức tốt về tiếng Nhật và sử dụng thành thạo tiếng Nhật tối thiểu bậc 5 theo Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dành cho Việt Nam (tương đương trình độ C1 theo Khung tham chiếu châu Âu, tức tương đương cấp N2 - cấp 4/5 theo thang đánh giá của kỳ thi Năng lực tiếng Nhật).

Sinh viên tốt nghiệp ngành Sư phạm tiếng Nhật sẽ nắm vững lý luận và phương pháp giảng dạy ngoại ngữ; hiểu rõ tâm lý người học trong những bối cảnh cụ thể; đồng thời có khả năng tổ chức hoạt động dạy học một cách hiệu quả và linh hoạt, đáp ứng yêu cầu thực tiễn giáo dục hiện nay. Đồng thời, cử nhân ngành học này còn có khả năng thích ứng nhanh với môi trường làm việc ở địa phương, trong nước và quốc tế, đáp ứng yêu cầu của bối cảnh giáo dục đa văn hóa và hội nhập.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hà Lê Kim Anh - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội. Ảnh: website nhà trường

Cũng theo cô Kim Anh, ngành Sư phạm tiếng Nhật tại nhà trường có 3 thế mạnh nổi bật. Thứ nhất, đội ngũ giảng viên của Khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Nhật Bản đều được đào tạo bài bản, chuyên sâu tại Nhật Bản, có trình độ chuyên môn cao và giàu kinh nghiệm giảng dạy.

Thứ hai, sinh viên ngành Sư phạm tiếng Nhật có nhiều cơ hội học tập, giao lưu và trao đổi tại Nhật Bản. Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội có mạng lưới đối tác phong phú là các trường đại học và tổ chức giáo dục uy tín của “xứ sở hoa anh đào”, đồng thời thường xuyên triển khai các chương trình học bổng, trao đổi, học chuyển tiếp dành cho sinh viên. Bên cạnh đó, sinh viên có nhiều cơ hội đi thực tập nghiệp vụ tại Nhật Bản và tìm kiếm cơ hội học lên thạc sĩ, tiến sĩ ở Nhật Bản sau khi tốt nghiệp đại học.

Thứ ba, nhà trường có truyền thống đào tạo về sư phạm ngoại ngữ, với lợi thế là có 2 trường phổ thông trực thuộc gồm: Trường Trung học phổ thông Chuyên Ngoại ngữ và Trường Trung học cơ sở Ngoại ngữ. Sinh viên ngành Sư phạm tiếng Nhật có cơ hội thực hành, thực tập giảng dạy ngay tại các ngôi trường phổ thông này, từ đó nâng cao năng lực sư phạm, rèn luyện kỹ năng, phương pháp giảng dạy và tích lũy kinh nghiệm thực tiễn trong môi trường phổ thông.

Bên cạnh đó, nhiều thí sinh cũng băn khoăn về sự khác biệt giữa ngành Sư phạm tiếng Nhật và ngành Ngôn ngữ Nhật. Là đơn vị đào tạo cả 2 ngành này, cô Kim Anh cho biết, ngành Sư phạm tiếng Nhật và ngành Ngôn ngữ Nhật có nhiều điểm tương đồng, đặc biệt, trong việc trang bị cho sinh viên năng lực tiếng Nhật và kiến thức về ngôn ngữ, văn hóa Nhật Bản. Tuy nhiên, giữa 2 ngành học này có sự khác biệt, nằm ở mục tiêu đào tạo và định hướng nghề nghiệp sau khi tốt nghiệp.

Sinh viên theo học ngành Sư phạm tiếng Nhật được đào tạo để trở thành giáo viên, giảng viên tiếng Nhật tại các cơ sở giáo dục. Chương trình học chú trọng phát triển kiến thức chuyên môn về ngôn ngữ, đồng thời trang bị nền tảng vững chắc về khoa học giáo dục, phương pháp giảng dạy, kiểm tra, đánh giá, cũng như kỹ năng sư phạm.

Trong khi đó, sinh viên ngành Ngôn ngữ Nhật sẽ có định hướng nghề nghiệp linh hoạt hơn, phù hợp với nhiều vị trí công việc như biên/phiên dịch, cán bộ phụ trách các mảng liên quan đến Nhật Bản tại doanh nghiệp, cơ quan nhà nước, tổ chức quốc tế…

Ngoài chương trình đào tạo cử nhân, nhà trường còn chương trình đào tạo thạc sĩ chuyên ngành Ngôn ngữ học ứng dụng tiếng Nhật và Lý luận và phương pháp dạy học bộ môn tiếng Nhật. Đây là cơ hội để sinh viên tiếp tục nâng cao trình độ, phát triển chuyên môn sâu và mở rộng con đường học thuật sau khi hoàn thành bậc đại học.

Cô Kim Anh bày tỏ, hiện nay, công tác đào tạo sinh viên ngành Sư phạm tiếng Nhật tại Trường Đại học Ngoại ngữ vẫn được triển khai theo chỉ tiêu do Bộ Giáo dục và Đào tạo giao hàng năm. Tuy nhiên, trước thực tế nhu cầu ngày càng tăng về giáo viên tiếng Nhật trong hệ thống giáo dục phổ thông, nhà trường mong muốn Bộ sẽ có những khảo sát, đánh giá cụ thể về tình hình nhân lực của ngành, từ đó xem xét điều chỉnh, tăng thêm chỉ tiêu đào tạo phù hợp.

Đặc biệt, trong khuôn khổ chuyến thăm của Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru và Phu nhân tới Việt Nam, hai nước đã kí kết bản Thỏa thuận khung về việc dạy tiếng Nhật ở trường phổ thông Việt Nam. Theo đó, Việt Nam sẽ triển khai giảng dạy tiếng Nhật ở các cấp học phổ thông (từ lớp 3 đến lớp 12) trên toàn quốc. Thời gian thực hiện từ năm 2025 đến năm 2034. Chính vì thế, nhu cầu giáo viên dạy tiếng Nhật ở các trường phổ thông là rất lớn.

Trong tương lai, để phát triển hơn nữa ngành Sư phạm tiếng Nhật, nhà trường dự kiến sẽ tăng cường các hoạt động giao lưu, kết nối với các cơ sở giáo dục đại học tại Nhật Bản. Thông qua đó, sinh viên nhà trường sẽ có thêm cơ hội trao đổi, chia sẻ với sinh viên Nhật Bản, từ đó mở rộng hiểu biết, nâng cao kỹ năng và tích lũy thêm trải nghiệm thực tế. Đây là hướng đi quan trọng nhằm góp phần nâng cao chất lượng đào tạo và tạo thêm cơ hội phát triển cho sinh viên trong ngành.

Sinh viên khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Nhật Bản, Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội trong hoạt động trải nghiệm Yukata. Ảnh: website nhà trường

Cơ hội việc làm và tố chất cần thiết với người theo học ngành Sư phạm tiếng Nhật

Theo Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội, sau khi tốt nghiệp, cử nhân ngành Sư phạm tiếng Nhật có thể đảm nhận nhiều vị trí công tác trong hệ thống giáo dục quốc dân. Cụ thể, các bạn có thể trở thành giáo viên, giảng viên hoặc trợ giảng tại trường đại học, cao đẳng có đào tạo tiếng Nhật; các trường phổ thông, đặc biệt là những trường có lớp chuyên tiếng Nhật.

Bên cạnh đó, cử nhân ngành Sư phạm tiếng Nhật còn có thể tham gia vào lĩnh vực nghiên cứu khoa học về giáo dục ngoại ngữ, ngôn ngữ học hoặc quốc tế học, góp phần vào sự phát triển của lĩnh vực nghiên cứu giáo dục và ngôn ngữ trong nước.

Với nền tảng kiến thức vững vàng cùng các kỹ năng cứng và kỹ năng mềm được trang bị trong quá trình học tập, sinh viên ngành Sư phạm tiếng Nhật hoàn toàn có khả năng thích ứng với môi trường làm việc đa dạng, đáp ứng yêu cầu thực tiễn và bắt nhịp nhanh với sự thay đổi của xã hội hiện đại.

Chia sẻ về những tố chất cần có đối với sinh viên theo học ngành Sư phạm tiếng Nhật, cô Kim Anh cho biết: "Trước hết, các bạn cần có những tố chất đặc trưng của một người làm nghề giáo. Đó là năng lực thấu cảm, tình yêu thương với học trò, khả năng trình bày và chia sẻ kiến thức một cách rõ ràng, hiệu quả.

Đặc biệt, yếu tố quan trọng nhất là tình yêu với nghề. Chỉ khi thực sự đam mê, mong muốn trở thành giáo viên, sinh viên mới có đủ động lực để theo đuổi con đường sư phạm đến cùng.

Ngoài ra, tiếng Nhật là một ngoại ngữ khá khó, đòi hỏi người học phải đầu tư nhiều thời gian và công sức. Vì vậy, bên cạnh tố chất sư phạm, sinh viên cũng cần có sự nghiêm túc trong học tập, tinh thần kỷ luật và sự bền bỉ để đạt được trình độ tiếng Nhật vững vàng”.

Trong khi đó, chị Nguyễn Thị Thu Trà - cựu sinh viên ngành Sư phạm tiếng Nhật khóa QH2016, Trường Đại học Ngoại Ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội chia sẻ: “Cơ hội việc làm sau khi tốt nghiệp ngành học này khá rộng mở, đặc biệt với những ai thực sự đam mê, yêu thích và nghiêm túc theo đuổi công việc giảng dạy.

Ngay từ khi là sinh viên, tôi đã có thể tiếp cận với nhiều công việc liên quan đến ngành học như: giảng dạy bán thời gian tại các trung tâm tiếng Nhật, làm gia sư tiếng Nhật cho học viên ở mọi độ tuổi, hoặc tham gia công tác tư vấn du học Nhật Bản.

Sau khi hoàn thành chương trình cử nhân, tôi không mất nhiều thời gian để tìm kiếm việc làm đúng chuyên ngành, bởi tôi có thể tiếp tục giảng dạy tại trung tâm tôi làm việc thời sinh viên. Tuy nhiên, với niềm đam mê đào tạo và mong muốn nghiên cứu chuyên sâu về giáo dục tiếng Nhật, tôi quyết định về công tác tại Khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Nhật Bản, Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội mà tôi từng theo học”.

Chị Nguyễn Thị Thu Trà - cựu sinh viên ngành Sư phạm tiếng Nhật khóa QH2016, Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội. Ảnh: NVCC

Chia sẻ về cơ hội việc làm của cử nhân ngành Sư phạm tiếng Nhật, chị Thu Trà cho rằng, so với nhiều ngành học khác, hiện, tỷ lệ cạnh tranh việc làm của ngành này ở mức thấp. Lý do là chỉ tiêu tuyển sinh chính quy mỗi năm của ngành học này chỉ khoảng 25 sinh viên mỗi khóa học.

Bên cạnh đó, mối quan hệ hợp tác ngoại giao giữa Việt Nam và Nhật Bản trong những năm gần đây không ngừng phát triển, tạo điều kiện thúc đẩy nhu cầu học tập, làm việc tại Nhật Bản. Điều này dẫn tới sự gia tăng mạnh mẽ số lượng người học tiếng Nhật, đồng thời đặt ra yêu cầu cấp thiết về đội ngũ giáo viên tiếng Nhật trong các cơ sở giáo dục ở Việt Nam.

Sinh viên tốt nghiệp ngành Sư phạm tiếng Nhật không chỉ giới hạn cơ hội nghề nghiệp trong lĩnh vực giảng dạy tại các trường học. Họ có thể giảng dạy tại các trung tâm du học, đơn vị xuất khẩu lao động, cơ sở đào tạo tiếng Nhật cho kỹ sư, nhân viên doanh nghiệp hoặc tham gia biên soạn giáo trình, tài liệu tiếng Nhật cho các dự án...

Bên cạnh đó, với nền tảng ngôn ngữ vững chắc, sinh viên ngành này hoàn toàn có thể mở rộng cơ hội nghề nghiệp sang các lĩnh vực như biên - phiên dịch, chuyên viên đối ngoại, hướng dẫn viên du lịch, trợ lý ngôn ngữ trong các công ty Nhật Bản hoặc các tổ chức quốc tế.

Có thể nói, cơ hội việc làm của sinh viên ngành Sư phạm tiếng Nhật hiện nay khá rộng mở, linh hoạt và không chỉ giới hạn trong công việc giảng dạy.

Theo chị Thu Trà, kiến thức được trang bị tại trường đại học chủ yếu đóng vai trò nền tảng, bao gồm ngôn ngữ, văn hóa, các lý thuyết giảng dạy tiếng Nhật, đồng thời tạo điều kiện cho sinh viên thực hành ở mức độ cơ bản.

Tuy nhiên, mỗi đơn vị giáo dục hiện nay lại có những yêu cầu riêng biệt đối với giáo viên tiếng Nhật. Do đó, sinh viên cần chủ động tìm kiếm cơ hội trải nghiệm, tiếp cận thực tế để hiểu rõ hơn về môi trường làm việc, từ đó nâng cao năng lực chuyên môn và đáp ứng được các tiêu chuẩn nghề nghiệp đặt ra sau khi ra trường.

Mức thu nhập của cử nhân ngành Sư phạm tiếng Nhật phụ thuộc vào nhiều yếu tố như năng lực chuyên môn, kinh nghiệm giảng dạy và mức độ chủ động trong công việc. Ngoài công việc giảng dạy tại các trường học, giáo viên tiếng Nhật còn có thể tăng thêm thu nhập bằng cách dạy thêm tại các trung tâm ngoại ngữ, gia sư ngoài giờ hoặc dạy theo ca, theo nhóm vào những ngày nghỉ.

Để có thể nhanh chóng thích ứng và đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động sau khi tốt nghiệp, sinh viên cần có tâm thế chủ động: chủ động trau dồi kiến thức ngôn ngữ, kiến thức chuyên môn, kỹ năng giảng dạy; chủ động “thực chiến” trong việc soạn giáo án và đứng lớp; chủ động học hỏi kinh nghiệm hoặc tham gia dự giờ các giáo viên đi trước; chủ động tìm hiểu thông tin và văn hóa tại nơi mà mình mong muốn được cống hiến và làm việc.

Khi chuẩn bị đầy đủ về kiến thức, kỹ năng, kết hợp với thái độ cầu tiến, chủ động, ham học hỏi, sinh viên sẽ có khả năng thích ứng nhanh chóng và đáp ứng tốt các yêu cầu của thị trường lao động.

Đặc biệt, trong thời đại toàn cầu hóa và sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI), sinh viên cần rèn luyện tư duy phản biện, biết chọn lọc thông tin và trau dồi kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin. Việc biết khai thác AI như một công cụ hỗ trợ hiệu quả sẽ giúp sinh viên nâng cao năng suất làm việc và giữ vững vị trí nghề nghiệp trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng cao.

Hồng Mai