Chủ hụi chiếm đoạt hơn 3,6 tỷ đồng
Thời gian qua, nhiều địa phương trong cả nước liên tiếp xảy ra các vụ vỡ hụi hoặc bị chủ hụi dùng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản khiến nhiều người phải dở khóc, dở cười vì bị mất tài sản, với số bị tiền chiếm đoạt lên tới hàng tỷ đồng. Điển hình, vụ Lê Thị Ý Như (sinh năm 1980, ngụ ấp Bình Lộc, xã Bình Chánh, huyện Châu Phú) chiếm đoạt hơn 3,6 tỷ đồng của hụi viên.
Sau thời gian làm chủ nhiều dây hụi, Ý Như không còn khả năng để duy trì các dây hụi này, nhưng vẫn tổ chức thêm 41 dây hụi khác để thực hiện hành vi gian dối, tự ý ghi khống tên 66 phần hụi, chiếm đoạt tiền vốn thực chầu của 128 bị hại (hụi viên), với số tiền hơn 3,6 tỷ đồng. Với việc làm của mình, Ý Như phải trả giá bằng những ngày tháng tù tội dài hạn vì hành vi sai phạm. Trên cơ sở kết quả điều tra, từ tháng 10/2016 đến tháng 3/2021, Như tổ chức góp hụi cho nhiều người tại huyện Châu Phú tham gia. Hình thức góp hụi theo định kỳ mỗi ngày, 15 ngày, 1 tháng và hụi mùa (4 tháng) khui 1 lần, để hưởng tiền huê hồng 50% trên số tiền của mỗi lần mở hụi. Từ năm 2014 đến tháng 9/2016, Như góp hụi và giao tiền hốt hụi cho hụi viên đầy đủ, đúng thời gian quy định.
Tuy nhiên, sự việc lại xảy ra ngoài ý muốn của Như khi từ tháng 10/2016, bất ngờ có nhiều người nợ tiền hụi, nhưng không trả. Do nhu cầu tiêu xài cá nhân mỗi ngày bị thiếu hụt, dẫn đến không còn khả năng thanh toán tiền cho các hụi viên. Từ đó, Như nảy sinh ý định chiếm đoạt tiền của các hụi viên để tiếp tục duy trì các dây hụi do mình làm chủ. Để thực hiện hành vi, Như mở 41 dây hụi, cho nhiều người tham gia, tự thêm những tên khống vào các dây hụi này nhằm chiếm đoạt tiền. Đến kỳ khui hụi, lợi dụng một số hụi viên không đến bỏ thăm, Như tự ý lấy tên của những người này hoặc những tên khống (tự đặt ra) để hốt hụi, nói dối với các hụi viên đã có người hốt hụi để chiếm đoạt tiền của các hụi viên.
Qua kết quả điều tra, lời khai của những người liên quan, cơ quan chức năng xác định, từ tháng 10/2016 đến tháng 3/2021, Như không còn khả năng để duy trì các dây hụi, nhưng vẫn tổ chức 41 dây hụi định kỳ mỗi ngày, 15 ngày, 1 tháng và hụi mùa (4 tháng) khui 1 lần, với giá trị hụi mùa (4 tháng) từ 5 triệu đồng/phần đến 15 triệu đồng/phần, hụi tháng 1 triệu đồng/phần, hụi nửa tháng 500.000 đồng/phần và hụi ngày từ 100.000 đồng/phần đến 200.000 đồng/phần cho 159 hụi viên tham gia, rồi thực hiện hành vi gian dối, tự ý ghi khống tên 66 phần hụi, đã hốt 66 phần được 1.359.720.000 đồng và tự ý lấy tên của các hụi viên hốt 460 phần hụi được 4.553.070.000 đồng. Sau khi khấu trừ nghĩa vụ chầu hụi sống, hụi chết và đóng lãi hụi cho các hụi viên thực hốt, Như còn chiếm đoạt tiền vốn thực chầu của 128 bị hại (hụi viên) số tiền 3.621.400.000 đồng.
Tại phiên tòa sơ thẩm, bị cáo Như khai nhận hành vi phạm tội phù hợp lời khai của những người bị hại, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan, người làm chứng và các tài liệu khác có trong hồ sơ vụ án. Bị cáo Như cho rằng, tiền chiếm đoạt của hụi viên dùng để trả cho những người đã hốt ở các dây hụi trước, trả lãi cho các phần hụi ghi khống tên và tiêu xài cá nhân. Hội đồng xét xử xử phạt bị cáo Lê Thị Ý Như 16 năm tù tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo Điểm a, Khoản 4, Điều 174, Bộ luật Hình sự.
Hụi được xem là loại hình huy động vốn cho vay, tiết kiệm theo hình thức tự nguyện, ít công khai giữa các đối tượng, hoạt động dựa trên niềm tin và các mối quan hệ cá nhân, tự nguyện. Chủ hụi không cần tài sản bảo đảm, cũng không cung cấp đầy đủ thông tin cho người tham gia. Mặc dù pháp luật đã quy định việc tham gia hụi phải thỏa thuận bằng văn bản và có thể yêu cầu công chứng nhưng thực tế, người tham gia chủ yếu thỏa thuận miệng, giấy tờ viết tay. Trong khi số lượng người tham gia đông nhưng lại ít biết về nhau, ít thông tin về điều kiện kinh tế, mục đích của chủ hụi. Cơ quan công an khuyến cáo, để đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp và phòng tránh rủi ro khi tham gia chơi hụi, mỗi người dân cần nâng cao nhận thức, hiểu biết về pháp luật. Đặc biệt, phải tỉnh táo, cảnh giác trước các chiêu trò lừa đảo của các đối tượng, phòng tránh rủi ro khi tham gia chơi hụi, hạn chế thiệt hại, thất thoát về tài sản.