Chủ động hội nhập
Năm nay, lần đầu tiên Bộ Công Thương tổ chức công bố Bộ Chỉ số đánh giá kết quả thực hiện các hiệp định thương mại tự do tại các địa phương (FTA Index). Bắc Giang thuộc nhóm những địa phương có nhiều chỉ số thành phần đạt điểm trung bình, do đó cần nhìn nhận rõ hạn chế để khắc phục, góp phần nâng hạng chỉ số này.
Bộ chỉ số FTA Index gồm các chỉ số thành phần như: Công tác tuyên truyền, phổ biến các FTA; thực hiện quy định pháp luật về FTA; chính sách hỗ trợ nâng cao năng lực cạnh tranh; triển khai các cam kết về phát triển bền vững. Kết quả các chỉ số trên, tính theo thang điểm 10, Bắc Giang đều đạt điểm trung bình và dưới trung bình.
Cụ thể, chỉ số thành phần về hoạt động tuyên truyền, phổ biến (đánh giá mức độ về tiếp cận của doanh nghiệp đối với hoạt động tuyên truyền, phổ biến các FTA) thì Bắc Giang đạt 5,51 điểm, xếp thứ 45 cả nước; chỉ số thành phần về thực hiện quy định pháp luật để thực thi FTA đạt 5,44 điểm; chỉ số thành phần về chương trình, chính sách hỗ trợ và nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp đạt 5,04 điểm; chỉ số về phát triển bền vững đạt 4,77 điểm.
Nguyên nhân nhiều chỉ số thành phần đạt trung bình là do việc tận dụng cơ hội từ các FTA, đặc biệt là trong khu vực doanh nghiệp vừa và nhỏ còn hạn chế. Nhiều doanh nghiệp chưa quan tâm, cập nhật đầy đủ thông tin, chưa nắm rõ cam kết cụ thể và chưa đủ năng lực để đáp ứng các tiêu chuẩn về xuất xứ hàng hóa, kỹ thuật, môi trường, lao động... Sự phối hợp giữa các cơ quan, chính quyền địa phương và cộng đồng doanh nghiệp trong triển khai FTA chưa thật sự đồng bộ, hiệu quả, làm giảm tác động lan tỏa của các hiệp định.
Thế giới đang thay đổi từng ngày. Điểm rõ nhất là cạnh tranh chiến lược và chiến tranh thương mại giữa các nước lớn ngày càng gay gắt, đặc biệt xu hướng bảo hộ mậu dịch ngày càng mở rộng, gia tăng. Cùng đó, Tổng thống Mỹ vừa công bố áp thuế tăng đối với hàng hóa của nhiều nước khi nhập khẩu vào Hoa Kỳ. Trong bối cảnh đó, việc thực thi các FTA sẽ tạo thuận lợi vượt trội thúc đẩy trao đổi thương mại giữa các quốc gia. Vì vậy, một số ý kiến cho rằng, yếu tố quan trọng thúc đẩy giao thương, xuất khẩu hàng hóa là phải chủ động hội nhập.
Cơ quan chức năng cần đổi mới, hướng dẫn doanh nghiệp thực thi FTA hiệu quả. Đó là FTA không chỉ liên quan đến các lĩnh vực truyền thống như quy tắc xuất xứ, biểu thuế ưu đãi mà đã thay đổi, bao gồm các cam kết sâu rộng hơn trong các lĩnh vực thương mại dịch vụ, sở hữu trí tuệ, lao động, môi trường... Điều này đòi hỏi các cơ quan nhà nước cần mở rộng phạm vi và tăng cường hướng dẫn đối với các lĩnh vực kể trên nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn ngày càng cao trong các FTA thế hệ mới. Các doanh nghiệp cần chủ động nắm bắt, đề xuất các khó khăn, vướng mắc để được kịp thời tháo gỡ, khai thác hiệu quả FTA.