Chọn người khi tinh gọn bộ máy dựa vào đâu?

Lãnh đạo huyện Nam Sách trao quyết định và tặng hoa chúc mừng các Phó trưởng Phòng Nội vụ mới được bổ nhiệm. Ảnh: PHONG TUYẾT

Tôi mới nói chuyện với cán bộ ở một sở về sắp xếp nhân sự cấp trưởng, phó trưởng phòng khi đã hợp nhất 2 sở. ''Nhiều trưởng phòng phải xuống phó trưởng phòng, vậy phải làm gì, dựa vào tiêu chí nào để việc sắp xếp ổn thỏa?'', tôi hỏi.

Vốn nghiên cứu vấn đề rất kỹ lưỡng, anh nói trước hết phải lấy căn cứ là Hướng dẫn số 590/HD-UBND ngày 14/2/2025 của UBND tỉnh Hải Dương về sắp xếp, bố trí đối với chức danh lãnh đạo quản lý là trưởng, phó các phòng, ban, chi cục thuộc diện UBND tỉnh, sở, ngành, UBND cấp huyện quản lý khi thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy. Trong hướng dẫn này nêu mục đích, yêu cầu, nguyên tắc sắp xếp, tiêu chí định hướng, bố trí sắp xếp… Trong phần tiêu chí định hướng, bố trí sắp xếp đã phân rõ thành 5 tiêu chí nhỏ về: phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống, ý thức tổ chức kỷ luật; năng lực chuyên môn và kinh nghiệm công tác; kết quả thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao trong thời gian 3 năm gần nhất; uy tín năng lực lãnh đạo, điều hành; tiêu chí gắn với tiêu chuẩn cơ cấu, quy hoạch cấp ủy phục vụ công tác nhân sự Đại hội Đảng nhiệm kỳ 2025 - 2030. Trong từng tiêu chí nhỏ lại có những yêu cầu cụ thể hơn nữa.

Nghe anh kể các tiêu chí như vậy, tôi bày tỏ lo ngại rằng có thể vẫn có một số người được chọn làm trưởng phòng vì là ''con ông cháu cha'', có mối quan hệ thân quen, lợi ích nhóm… chứ không phải vì chọn người làm tốt hơn, người có năng lực nổi trội hơn. Anh trả lời rằng Hướng dẫn số 590/HD-UBND là căn cứ quan trọng song để lường trước việc mọi người thắc mắc, có thể gây ra mất đoàn kết khi sắp xếp bộ máy, cơ quan tham mưu về công tác tổ chức cán bộ của sở anh đã tiếp tục cụ thể thành bộ tiêu chí phù hợp với thực tế cơ quan, bảo đảm người được chọn là trưởng phòng thực sự tiêu biểu, có thể làm tốt việc được giao và là người xứng đáng nhất.

Hơn nữa, cấp ủy, tập thể lãnh đạo cơ quan còn thảo luận dân chủ, thực hiện quy trình nhiều bước để đánh giá thực chất, công tâm. Nếu không làm đúng, không công tâm thì dễ bị cán bộ có ý kiến, thậm chí kiện cáo.

Công tác đánh giá cán bộ, công chức, viên chức là cái gốc trong sắp xếp, tinh gọn bộ máy. Nếu đánh giá cụ thể, bảo đảm tính định lượng, chính xác thì việc chọn người làm cấp trưởng, cấp phó, hoặc chọn người được ở lại bộ máy, người phải ra khỏi bộ máy… sẽ thuận lợi. Ngược lại, nếu đánh giá cảm tính, thiếu cụ thể, thiếu khách quan, không minh bạch sẽ dễ dẫn tới khiếu kiện, bất mãn. Những bài học đau xót từ việc đánh giá cán bộ không rõ ràng, cảm tính, xuê xoa, ưu ái cá nhân không thiếu trong thực tế.

Hiện tiêu chí đánh giá cán bộ, công chức, viên chức và người lao động để thực hiện sắp xếp và giải quyết chính sách, chế độ được quy định tại điều 6 Nghị định 178/2024/NĐ/CP ngày 31/12/2024 của Chính phủ về chính sách, chế độ đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và lực lượng vũ trang trong thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị.

Đây là các tiêu chí khung để mỗi địa phương, cơ quan, đơn vị cụ thể hóa vào thực tế của cơ quan mình. Tại Hải Dương, các cơ quan chức năng của tỉnh đã kịp thời hướng dẫn việc đánh giá, bố trí, sắp xếp cán bộ theo quy định. Chẳng hạn, ngày 20/1/2025, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Kết luận số 482-KL/TU về nguyên tắc bố trí, sắp xếp cán bộ diện Ban Thường vụ Tỉnh ủy quản lý đối với các đơn vị sắp xếp, hợp nhất. UBND tỉnh Hải Dương đã ban hành Hướng dẫn số 590/HD-UBND nêu trên...

Nghị định 178/2024/NĐ-CĐ yêu cầu bảo đảm chậm nhất sau 5 năm kể từ ngày quyết định sắp xếp tổ chức bộ máy của cấp có thẩm quyền có hiệu lực thi hành thì số lượng cán bộ lãnh đạo, quản lý và số lượng cán bộ, công chức, viên chức, người lao động ở các cơ quan, tổ chức, đơn vị trong hệ thống chính trị sau sắp xếp theo đúng quy định.

Thực tế cho thấy sau hợp nhất, sáp nhập, số lượng cán bộ, công chức, viên chức thường vượt quá quy định. Trong vòng 5 năm sẽ phải tinh gọn bộ máy để trở về đúng quy định. Trong công tác này thì việc đánh giá cán bộ, công chức, viên chức sẽ là yếu tố quyết định xem ai được ở lại, ai phải về, ai phải xuống chức… Như vậy, đánh giá cán bộ công tâm, chính xác, cụ thể không chỉ có ý nghĩa trong bối cảnh trước mắt mà còn tiếp diễn lâu dài.

Yêu cầu tinh gọn bộ máy đã đổi mới mạnh mẽ việc đánh giá cán bộ theo tinh thần Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 19/5/2018 về tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược đủ phẩm chất, năng lực và uy tín ngang tầm nhiệm vụ. Đó là đổi mới công tác đánh giá cán bộ theo hướng xuyên suốt, liên tục, đa chiều, theo tiêu chí cụ thể, bằng sản phẩm, thông qua khảo sát, công khai kết quả và so sánh với chức danh tương đương; gắn đánh giá cá nhân với tập thể và kết quả thực hiện nhiệm vụ của địa phương, cơ quan, đơn vị.

Tiêu chí đánh giá cán bộ, công chức, viên chức và người lao động để thực hiện sắp xếp và giải quyết chính sách, chế độ

Tập thể cấp ủy, chính quyền và người đứng đầu từng cơ quan, tổ chức, đơn vị phải thực hiện rà soát, đánh giá đối với tất cả cán bộ, công chức, viên chức và người lao động thuộc phạm vi quản lý dựa trên kết quả thực hiện nhiệm vụ trong 3 năm gần nhất theo các tiêu chí sau: Phẩm chất đạo đức, tinh thần trách nhiệm, ý thức kỷ luật, kỷ cương trong thực thi nhiệm vụ, công vụ của cán bộ, công chức, viên chức và người lao động; năng lực chuyên môn, nghiệp vụ; khả năng đáp ứng yêu cầu về tiến độ, thời gian, chất lượng thực thi nhiệm vụ, công vụ thường xuyên và đột xuất; kết quả, sản phẩm công việc gắn với chức năng, nhiệm vụ của cơ quan, tổ chức, đơn vị mà cán bộ, công chức, viên chức và người lao động đã đạt được. Đối với cán bộ, công chức, viên chức được đánh giá là người có phẩm chất, năng lực nổi trội thì phải đáp ứng các tiêu chí nêu trên, đồng thời phải bảo đảm tiêu chí đánh giá về đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung và có thành tích tiêu biểu, nổi trội, mang lại lợi ích cho cơ quan, tổ chức, đơn vị.

(Theo điều 6 Nghị định 178/2024/NĐ/CP ngày 31/12/2024 của Chính phủ)

MINH ANH