Chính quyền địa phương 2 cấpGiảm đầu mối, thủ tục; tăng hiệu quả phục vụ doanh nghiệp

Tăng hiệu quả phục vụ doanh nghiệp

- Hôm nay, Quốc hội sẽ biểu quyết thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013, điều này có ý nghĩa như thế nào với cộng đồng doanh nghiệp, thưa ông?

- Quốc hội xem xét thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 nhằm thể chế hóa chủ trương của Đảng về tiếp tục đổi mới tổ chức, tinh gọn bộ máy, phù hợp với yêu cầu quản trị quốc gia hiện nay, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp chính thức từ ngày 1/7 tới. Quyết sách này cùng với Nghị quyết số 202/2025/QH15 của Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh là bước đi quan trọng về mặt tổ chức bộ máy và tác động trực tiếp, sâu rộng tới doanh nghiệp - chủ thể thường xuyên làm việc với hệ thống hành chính công.

Sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh theo tinh thần Nghị quyết số 202/2025/QH15 không chỉ thay đổi địa lý hành chính, mà còn mở ra cơ hội để doanh nghiệp hưởng lợi về thủ tục, với chính sách kinh tế công thống nhất. Trước đây, nếu một dự án chạy qua địa phận hai tỉnh, nhà đầu tư phải nộp hồ sơ ở cả hai nơi. Khi cách hiểu, cách áp dụng luật giữa các địa phương khác nhau, dự án có thể bị đình trệ, đặc biệt là các dự án hạ tầng giao thông kéo dài qua nhiều tỉnh. Nay địa giới hành chính được hợp nhất, doanh nghiệp chỉ cần làm thủ tục một lần tại một đầu mối duy nhất. Việc này giảm gánh nặng chi phí cơ hội và rủi ro pháp lý. Đây là điều cộng đồng doanh nghiệp đã mong đợi từ lâu.

Không những thế, diện tích và tài nguyên (đất đai, khoáng sản, lao động…) của các tỉnh sau sáp nhập sẽ tăng lên, tạo điều kiện cho việc mở rộng sản xuất, xây dựng nhà máy, vùng nguyên liệu, khu công nghiệp… Với một địa bàn rộng lớn hơn, các địa phương cũng có thể thu hút đầu tư từ các nhà đầu tư lớn, khi mọi nguồn lực mới đều đã sẵn sàng để đáp ứng nhu cầu đầu tư đó.

Mô hình chính quyền địa phương hai cấp cũng mang lại rất nhiều lợi ích cho doanh nghiệp. Thực tế cho thấy, mỗi lần triển khai một dự án, doanh nghiệp thường phải đi qua nhiều cấp hành chính, làm việc với nhiều sở ngành, gây tốn kém thời gian và nhân lực. Khi mô hình 2 cấp được triển khai, quá trình giải quyết thủ tục đầu tư, xây dựng, đất đai hay môi trường sẽ bớt lòng vòng nhờ giảm lớp trung gian và tập trung đầu mối xử lý. Điều này giúp doanh nghiệp tiếp cận nhanh hơn với dịch vụ công, rút ngắn chu kỳ thực hiện các quyết định kinh doanh.

Điều doanh nghiệp mong muốn nhất là bộ máy mới cắt giảm thủ tục hành chính một cách thực chất với các thước đo cụ thể, như: thời gian giải quyết thủ tục, số lượng thủ tục, số lượng các đầu mối cấp phép, chi phí cho thủ tục hành chính phải được giảm xuống; không có tiêu cực, nhũng nhiễu trong việc giải quyết thủ tục hành chính.

Bộ máy mới cần phục vụ doanh nghiệp như đối tác

- Khi vận hành bộ máy mới trong giai đoạn đầu khó tránh khỏi những bỡ ngỡ. Ông có đề xuất gì để bộ máy hoạt động trơn tru, thông suốt?

- Mối quan tâm lớn của doanh nghiệp trong giai đoạn chuyển tiếp là tính liên tục trong xử lý hồ sơ, đặc biệt với những thủ tục đang dang dở. Thực tế cho thấy, chỉ cần thay đổi tên gọi, con dấu hoặc địa chỉ tiếp nhận cũng có thể khiến hồ sơ bị trả lại, phải làm lại từ đầu. Nếu không có hướng dẫn rõ ràng và thống nhất từ Trung ương, có thể sẽ diễn ra tình trạng "mỗi nơi làm một kiểu".

Ngoài ra, khi địa bàn hành chính được mở rộng, khối lượng công việc của cán bộ cũng tăng lên đáng kể. Nếu không có chuẩn bị kỹ về hạ tầng công nghệ, quy trình xử lý và phân bổ nhân lực hợp lý, bộ máy rất dễ rơi vào tình trạng quá tải. Doanh nghiệp kỳ vọng các địa phương sớm công bố lộ trình chuyển tiếp, duy trì đầu mối hỗ trợ và cập nhật thông tin kịp thời trên nền tảng số để tránh gián đoạn trong tương tác hành chính.

Tổ chức lại bộ máy hành chính là bước khởi đầu quan trọng, nhưng kết quả cuối cùng nằm ở cách thức triển khai và vận hành thực tế. Doanh nghiệp kỳ vọng đây không là cuộc “tinh gọn” về số lượng đơn vị, mà là sự thay đổi căn bản về tư duy phục vụ và chất lượng tương tác giữa Nhà nước và thị trường; có sự chuyển biến thực chất về cách thức từ quản lý sang đồng hành, phục vụ.

Trong giai đoạn đầu vận hành chính quyền 2 cấp, doanh nghiệp rất cần sự tận tâm của cán bộ các cấp để doanh nghiệp kịp thời nắm bắt triển khai công việc. Bộ máy mới cần hoạt động với tinh thần phục vụ doanh nghiệp như đối tác; đẩy mạnh số hóa dịch vụ công, tạo nền tảng xử lý minh bạch, dễ truy xuất và liên thông giữa các sở, ngành.

- Để bộ máy mới hoạt động hiệu quả không thể thiếu vai trò giám sát của Quốc hội, thưa ông?

- Vai trò giám sát của Quốc hội trong giai đoạn hậu sáp nhập rất quan trọng. Quốc hội cần yêu cầu báo cáo tiến độ triển khai, đặc biệt là các chỉ số về cải thiện thủ tục hành chính, mức độ hài lòng của người dân và doanh nghiệp. Các đại biểu Quốc hội cũng như các Ủy ban của Quốc hội cần tích cực giám sát việc thực thi pháp luật tại các địa phương mới được sắp xếp, phát hiện sớm các điểm nghẽn, chồng chéo để kiến nghị điều chỉnh kịp thời. Khi vai trò lập pháp - giám sát - phản biện được phát huy đồng bộ, bộ máy sẽ hoạt động thông suốt, hiệu quả, và mang lại giá trị cao nhất cho doanh nghiệp, người dân.

- Xin cảm ơn ông!

Minh Châu thực hiện