'Chia lửa' với tuyến đầu chống Mỹ

Tuổi trẻ quê hương chiến khu Ngọc Trạo sẵn sàng lên đường vào Nam diệt Mỹ. Ảnh: Tư liệu

Nhắc đến mặt trận chống Mỹ trên mảnh đất Thanh Hóa những năm 60, 70 của thế kỷ XX, phải nhắc đến những địa danh Hàm Rồng oanh liệt, hòn Mê kiên cường, hay Yên Vực, Nam Ngạn, Phà Ghép, Nhà máy Điện anh hùng... Đó là những đơn vị dân quân, không kể gái trai, trẻ già đều cùng lên mặt trận giăng lưới để khiến những “Con Ma”, “Thần Sấm” của giặc Mỹ gục đầu, tan tác. Đó là những đơn vị giao thông, vận tải đã xông pha lửa đạn, dũng cảm và mưu trí, bảo đảm giao thông thông suốt, vận tải an toàn, đưa hàng tới đích bất kể hiểm nguy... Dù bom rơi đạn nổ, dù gian khổ hy sinh, thì quân và dân Thanh Hóa vẫn bền chí, kiên gan, quyết tâm làm tròn sứ mệnh được Tổ quốc giao phó. Âm mưu phá hoại miền Bắc và cắt nguồn chi viện cho miền Nam thất bại, buộc quân địch phải ngừng ném bom miền Bắc. Nhưng đồng bào Thanh Hóa không một phút nghỉ ngơi. Triệu người như một, kiên trì ra sức tham gia cuộc vận động nâng cao năng suất lao động và hiệu suất công tác. Vừa cầm chắc tay súng, vừa không ngơi tay cày, tay búa, mỗi người dân xứ Thanh đã làm việc bằng hai để làm ra nhiều của cải, góp phần xây dựng CNXH và chi viện cho tiền tuyến, Quảng Nam - Đà Nẵng.

Để “chia lửa” với tuyến đầu chống giặc, những người con ưu tú của Thanh Hóa đã hăng hái ra chiến trường, góp phần to lớn cùng quân dân Quảng Nam – Đà Nẵng tiêu diệt quân thù. Trong những năm 1965-1975, Thanh Hóa đã huy động hàng ngàn cán bộ, chiến sĩ tăng cường cho các đơn vị giải phóng quân Quảng Nam - Đà Nẵng. Trong đó, hơn 1.000 đồng chí đã hy sinh thân mình vì sự nghiệp giải phóng quê hương kết nghĩa. Tiểu đoàn 1 bộ binh, tiểu đoàn 70 bộ binh, tiểu đoàn 89 đặc công, bệnh xá 78 thuộc Bộ Chỉ huy Quân sự Quảng Nam - Đà Nẵng... (những đơn vị mà cán bộ, chiến sĩ người Thanh Hóa chiếm gần nửa con số) đã được tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang.

Lịch sử chiến đấu chống Mỹ cứu nước của mảnh đất Quảng Nam anh hùng sẽ mãi ghi dấu chiến công của Tiểu đoàn Đặc công Lam Sơn (được thành lập năm 1967 để chi viện cho tỉnh Quảng Nam kết nghĩa). Tiểu đoàn gồm 500 cán bộ, chiến sĩ được biên chế thành 5 đại đội. Sau thời gian huấn luyện kỹ chiến thuật và được trang bị đầy đủ, tháng 1/1968 tiểu đoàn làm lễ ra quân. Phát huy truyền thống cách mạng kiên cường của quê hương Thanh Hóa và được sự giúp đỡ, đùm bọc của đồng bào Quảng Nam - Đà Nẵng, Tiểu đoàn Đặc công Lam Sơn (khi vào chiến trường còn có phiên hiệu là Tiểu đoàn 91) đã mưu trí, dũng cảm chiến đấu và lập nhiều chiến công xuất sắc.

Điển hình như sau xuân Mậu Thân và các chiến dịch Hè và Thu năm 1968 của ta, trên chiến trường Quảng Nam, Quảng Đà, quân Mỹ tiến hành các đợt phản kích mạnh. Cuộc chiến đấu giữa ta và địch diễn ra vô cùng ác liệt. Tiểu đoàn 91 gặp nhiều khó khăn trong sinh hoạt, song với tinh thần chiến đấu vì miền Nam ruột thịt, cán bộ, chiến sĩ đã khắc phục khó khăn, tiến công quân địch với tinh thần quyết chiến, quyết thắng. Trong trận đầu tiên ra quân, tiểu đoàn dùng 1 đại đội đánh tiêu diệt 1 trung đội địch tại Chóp Nón (phía Tây Đại Lộc), tiêu diệt và thu toàn bộ vũ khí, quân trang, quân dụng. Hay trong cuộc tiến công chiến lược năm 1972, quân và dân Quảng Nam - Quảng Đà được sự hỗ trợ trực tiếp của các đơn vị chủ lực quân khu, đã mở chiến dịch tổng hợp tiêu diệt và làm tan rã phần lớn quân Ngụy, nhất là quân địa phương và lực lượng phòng vệ dân sự, đánh bại kế hoạch “bình định nông thôn” của địch. Tại chiến trường Quảng Đà, trọng điểm là khu vực đông Gò Nổi, tiêu diệt các cứ điểm Điện Nhơn, Điện Tân, Gò Muồng. Kết quả, Tiểu đoàn 91 cùng quân dân Quảng Nam - Quảng Đà đã góp phần phá sản hoàn toàn “Chiến lược Việt Nam hóa chiến tranh” và buộc đế quốc Mỹ phải ký Hiệp định Pa-ri về Việt Nam. Trong cuộc tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân năm 1975, Tiểu đoàn 91 đã phối hợp với các lực lượng giải phóng Đà Nẵng (ngày 29/3/1975). Sau khi giải phóng Đà Nẵng, Tiểu đoàn chuyển thành Tiểu đoàn Quân cảnh để thực hiện chế độ quân quản, đảm bảo trật tự vùng mới giải phóng...

Từ khi đặt chân vào đất Quảng Nam đến khi đại thắng mùa xuân năm 1975, Tiểu đoàn Đặc công Lam Sơn đã đánh hàng trăm trận lớn nhỏ, tiêu diệt hàng ngàn tên Mỹ, Ngụy (diệt gọn 5 đại đội địch, đánh thiệt hại 3 tiểu đoàn Ngụy và 1 tiểu đoàn Nam Hàn, diệt gọn quân địch ở quận lỵ Đức Dục và làm thiệt hại nặng lực lượng của địch ở quận huyện khác). Ngoài ra, tiểu đoàn đã thọc sâu vào vùng địch hậu để diệt ác, phá kìm đưa dân về vùng giải phóng. Nhiều tên đầu sỏ khét tiếng gian ác đã bị trừng trị, nhiều tên khác hoang mang run sợ không dám hung hăng tàn ác như trước... Cùng với những chiến công là biết bao xương máu của các chiến sĩ đã đổ xuống. Chiến công và sự hy sinh của họ đã được Đảng, Nhà nước tặng thưởng nhiều huân chương chiến công và bằng khen, giấy khen cao quý. Và càng đặc biệt hơn, chiến công của Tiểu đoàn Đặc công Lam Sơn cũng chính là sự “chia lửa” hiệu quả mà xứ Thanh dành cho địa phương kết nghĩa.

...

Cách trung tâm tỉnh lỵ Thanh Hóa hơn 600 cây số, xứ Quảng - nơi có dòng sông Thu Bồn yên ả, cũng là nơi của nhiều người con quê Thanh đã mãi mãi để lại tuổi xuân. Và chính họ cũng là những người đã đặt viên gạch vững chắc, để xây cất nên mối quan hệ thắm thiết Thanh Hóa – Quảng Nam đã tồn tại qua 65 năm khói lửa, nhọc nhằn. Để rồi, khi được sống trong hòa bình, độc lập, tự do thì trách nhiệm thế hệ hôm nay là càng phải ra sức gìn giữ, vun đắp và phát huy mối quan hệ thắm thiết giữa hai tỉnh càng thêm bền chặt, hiệu quả. Trân trọng quá khứ và dựng xây tương lai quê hương giàu đẹp, văn minh, ấm no, hạnh phúc. Đây cũng chính là tinh thần của mối quan hệ Thanh Hóa – Quảng Nam mà chúng ta đang ra sức phát triển, như lời mà một người con Quảng Nam đã từng khẳng định: Dù đã trải qua bao biến động nhưng mối tình Thanh Hóa – Quảng Nam vẫn bền chặt, trong sáng, thủy chung và ngày càng được bồi đắp. Nhiều thế hệ con dân Quảng Nam có họ hàng gần, xa với quê cha đất tổ, tự trong ý thức của mình luôn hướng về Thanh Hóa như hướng về nguồn cội... Do đó, trong bối cảnh ngày nay càng phải ra sức dựng xây và nâng mối quan hệ 2 tỉnh lên một tầm cao mới và cùng nhau hướng tới tương lai tươi đẹp!

Lưu Kiệt