Chế độ ăn cho người bệnh trĩ ngoại

1. Tầm quan trọng của chế độ dinh dưỡng cho người bệnh trĩ ngoại

Trĩ ngoại là một bệnh lý lành tính nhưng có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng xấu đến đường tiêu hóa nếu không được can thiệp kịp thời và đúng cách. Việc điều trị trĩ ngoại sẽ trở nên khó khăn và tốn kém nếu phát hiện bệnh muộn. Người bệnh trĩ có thể gặp biến chứng như bị trầy loét, nhiễm trùng, hẹp hậu môn.

Thực tế, nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng thực phẩm và đồ uống được tiêu thụ thường xuyên có thể ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe và quyết định loại phân của mỗi người. Trong khi đó, bệnh trĩ có liên quan đến tính chất của phân.

Theo ThS. BS. Trần Thanh Tùng, Phụ trách khoa Ngoại Tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ, bệnh trĩ là tình trạng bệnh lý xuất hiện do sự giãn quá mức của các đám rối tĩnh mạch vùng hậu môn - trực tràng. Từ đó gây sưng tấy, đau, hay chảy máu hậu môn, đặc biệt sau mỗi lần đại tiện. Bệnh trĩ có 3 triệu chứng thường gặp nhất là chảy máu khi đại tiện, khối trĩ sa hậu môn và đau vùng hậu môn.

Thói quen ăn uống, sinh hoạt thiếu khoa học là tác nhân hàng đầu làm tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ ngoại. Do đó, xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh, khoa học và phù hợp có thể giúp những người bị trĩ ngoại cải thiện tình trạng bệnh và kiểm soát bệnh hiệu quả.

ThS.BS Trần Thanh Tùng chia sẻ thêm, ngoài điều chỉnh chế độ làm việc, sinh hoạt, bệnh trĩ nói chung và trĩ ngoại nói riêng có thể hỗ trợ điều trị bằng chế độ ăn uống.

Người bệnh trĩ ngoại nên uống từ 2 đến 3 lít nước mỗi ngày, uống nhiều nước trái cây, nước rau quả, súp rau… Nước trái cây giúp ích cho người bị bệnh trĩ. Nên uống ít nhất một ly nước trái cây mỗi ngày…

Thực phẩm nên ăn là thực giàu chất xơ. Người bệnh trĩ nên tăng cường chất xơ trong chế độ ăn vì chất xơ tham gia trữ nước đáng kể trong ruột, làm phân dễ dàng di chuyển.

Ngoài ra nên tránh ăn mặn, đồ ăn cay nóng, các chất kích thích, ăn quá nhiều đường và tinh bột, đồ ăn nhiều dầu mỡ, chất béo.

2. Người bệnh trĩ ngoại nên ăn gì?

2.1. Người bị trĩ ngoại nên uống nhiều nước

Trước tiên, người bệnh trĩ nói chung và trĩ ngoại nói riêng cần uống nhiều nước trong mọi trường hợp (nước giải khát, bữa ăn có nhiều canh).

Nước là một yếu tố rất cần thiết cho hoạt động sống của con người. Đặc biệt, đối với bệnh nhân mắc bệnh trị, nước có tác dụng loại trừ cặn bã trong ruột. Làm mềm phân, củng cố thành tĩnh mạch, tăng cường trao đổi chất và giảm sưng đau do các búi trĩ gây ra.

Mỗi ngày, người bệnh nên uống từ 1.5 đến 2 lít nước là vừa đủ, có thể uống các loại nước ép hoa quả, rau củ: rau má, rau diếp cá, cà rốt,… Theo cách này, người bệnh không chỉ bổ sung nước cho cơ thể. Còn bổ sung thêm các chất dinh dưỡng hỗ trợ điều trị và phòng ngừa bệnh trĩ.

2.2. Thức ăn giàu chất xơ

Bệnh nhân mắc bệnh trĩ ngoại nên tăng cường chất xơ trong chế độ ăn vì chất xơ tham gia trữ nước đáng kể trong ruột, làm phân dễ dàng di chuyển.

Một số loại thực phẩm chứa nhiều chất xơ như: đậu phụ, ngũ cốc xay, rau củ quả tươi,…

Một số loại rau nhuận tràng tốt như: rau lang, rau mồng tơi, rau đay, rau diếp cá, rau dền,…

Một số loại củ quả như: chuối, dưa hấu, táo, khoai lang,…

Mật ong cũng có tác dụng nhuận tràng, người mắc trĩ nên sử dụng.

Gừng, tỏi, củ hành giúp phân hủy fibrin, hạn chế thương tổn ở mô, nội tạng và động mạch.

Các loại rau quả như: đậu bắp, mướp hương, bí đỏ, cà chua, cà tím, súp lơ xanh, củ sen, bắp, bơ, thanh long, bưởi, táo tây, dâu tây, kiwi, hồng, hải sâm, sung, rau mùi, rau má... cũng rất có lợi cho người bị bệnh trĩ ngoại.

Gừng, tỏi, củ hành giúp phân hủy fibrin, hạn chế thương tổn ở mô, nội tạng và động mạch. Tuy nhiên, cần chú ý là dư thừa chất này có thể gây nên viêm ở động và tĩnh mạch, nhất là khu vực hậu môn.

Một số thức ăn giàu magie cũng có tác dụng nhuận tràng: cá bơn, quả hạnh sấy khô, hạt điều sấy khô, đậu nành, rau chân vịt, bột yến mạch, bơ lạc, quả bơ, nho khô không hạt...

2.3. Thực phẩm giàu sắt

Người bệnh trĩ ngoại dễ bị thiếu máu do đại tiện ra máu, vì vậy nên chế độ ăn cho bệnh nhân trĩ cần bổ sung nhiều thực phẩm giàu chất sắt như: gan gà, cua hấp, cá ngừ, mận, mơ khô, nho khô, hạt hướng dương, hạt điều, hạnh nhân, mè, khoai tây luộc, rau bó xôi, bông cải xanh nấu chín, dưa đỏ, rau cần, mộc nhĩ đen (nấm mèo đen), vừng (mè đen), ...

Quả óc chó có tác dụng nhuận tràng, tốt cho người mắc bệnh trĩ.

2.4. Các loại dầu tốt cho bệnh trĩ ngoại

Dùng dầu ô liu, dầu lanh và giấm táo trong món rau trộn. Thay thế dầu ăn thông thường bằng dầu oliu và dầu lanh. Vào cuối mỗi bữa ăn nên uống bổ sung dầu cá, đây là một trong những loại dầu quan trọng nhất cần dùng thường xuyên.

2.5. Thực phẩm chứa nhiều magie

Magie là một khoáng chất không thể thiếu cho cơ thể có tác dụng nhuận tràng, điều trị táo bón. Những thực phẩm giàu magie như hạt điều, nho khô, đậu nành, bột yến mạch,… có chứa nhiều magie.

3. Người bị bệnh trĩ ngoại không nên ăn gì?

3.1. Đồ ăn mặn, nhiều muối không tốt cho người trĩ ngoại

Muối có tính hút nước, làm giảm trữ nước trong ruột, phân bị cứng vón cục, khó tiêu hóa, làm cho các mạch máu căng lên, tình trạng bệnh trĩ nặng hơn. Chính vì vậy, người bệnh cần chú ý giảm lượng muối trong các bữa ăn, hạn chế ăn mặn.

3.2. Đồ ăn cay nóng

Các loại đồ ăn tẩm ướp nhiều loại gia vị cay nóng như: ớt, tiêu, riềng, quế,... Người bệnh trĩ tuyệt đối không nên dùng. Vì tính cay nóng của đồ ăn làm kích ứng niêm mạc dạ dày, ruột, gây tình trạng nóng trong, táo bón. Từ đó, dẫn đến đau rát hậu môn, bệnh trĩ trở nặng hơn.

3.3. Các chất kích thích

Các đồ uống chứa chất kích thích như: rượu, bia, cà phê, nước uống có ga,... làm tăng áp lực cho thành ruột, ảnh hưởng không tốt đến hệ tiêu hóa. Do đó người mắc bệnh trĩ cần đặc biệt tránh xa.

3.4. Ăn quá nhiều đường và tinh bột

Ăn quá nhiều đường và tinh bột dễ tạo áp lực cho thành ruột, dễ táo bón, ngứa hậu môn, bệnh trĩ càng nặng hơn.

3.5. Đồ ăn quá nhiều dầu mỡ, chất béo

Trong đồ ăn nhanh, chiên, rán, xào nấu thường chứa nhiều dầu mỡ, chất béo ảnh hưởng không tốt cho người bị trĩ ngoại. Vì dầu mỡ, chất béo rất khó tiêu hóa, cơ thể dễ bị nóng trong, táo bón, tình trạng bệnh trầm trọng hơn.

Một chế độ ăn uống khoa học là rất cần thiết cho sức khỏe, đặc biệt là đối với những người bị bệnh trĩ ngoại. Tuy nhiên, để ngăn chặn sự phát triển của bệnh hoặc cơ thể có những biểu hiện bất thường, người bệnh nên đến ngay cơ sở y tế uy tín để thăm khám và tìm ra hướng điều trị kịp thời.

ThS. BS. Trần Thanh Tùng, Phụ trách khoa Ngoại Tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ