Chế độ ăn cho người bệnh hồng ban đa dạng

Theo BSCKII Nguyễn Vũ Hoàng, Bệnh viện Da liễu TP. HCM, hồng ban đa dạng (Erythema multiforme - EM) là một phản ứng quá mẫn có xu hướng phát triển đột ngột. Thông thường hồng ban đa dạng sẽ tự biến mất nhưng đôi khi cần phải điều trị. Bệnh này có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng chủ yếu xuất hiện ở người trẻ. Hồng ban đa dạng xuất hiện phổ biến ở nam giới nhiều hơn so với nữ giới.

Hồng ban đa dạng rất hiếm gặp. Hồng ban đa dạng thể điển hình là bệnh da tự giới hạn. Đa số các tổn thương xuất hiện trong 3-5 ngày và thường khỏi sau 1-2 tuần. Thời gian từ khi khởi phát đến khi khỏi thường dưới 4 tuần. Một số trường hợp có tổn thương niêm mạc thì bệnh có thể kéo dài đến 6 tuần.

Nếu tình trạng hồng ban đa dạng nghiêm trọng, bệnh nhân có thể cần phải nhập viện để điều trị các biến chứng như mất nước hoặc nhiễm trùng. Hồng ban đa dạng đôi khi có thể bị nhầm lẫn với một chứng rối loạn da nghiêm trọng hơn được gọi là hội chứng Stevens-Johnson.

Hồng ban đa dạng là một phản ứng viêm, đặc trưng bởi tổn thương hình bia bắn hoặc hình mống mắt.

1. Tầm quan trọng của dinh dưỡng khi mắc bệnh hồng ban đa dạng

American Academy of Dermatology (tổ chức y tế về da liễu chuyên nghiệp hàng đầu tại Hoa Kỳ) nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh tổng thể để hỗ trợ sức khỏe làn da và hệ thống miễn dịch.

Hầu hết các trường hợp ban đỏ đa dạng có thể được điều trị tại nhà hoặc cũng có thể tự khỏi. Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ hệ thống miễn dịch, chữa lành da và mức năng lượng trong quá trình mắc bệnh hồng ban đa dạng. Một số chất dinh dưỡng có tác dụng giảm viêm, cải thiện quá trình phục hồi da và tăng cường khả năng miễn dịch tổng thể.

Chế độ ăn uống cân bằng cung cấp các chất dinh dưỡng thiết yếu hỗ trợ chức năng của hệ thống miễn dịch. Dinh dưỡng hợp lý có thể giúp cơ thể chữa lành vết thương. Các chất dinh dưỡng như kẽm và vitamin C, vitamin E đóng vai trò trong việc phục hồi mô và chức năng miễn dịch, giúp đẩy nhanh quá trình chữa lành các tổn thương do hồng ban đa dạng, giảm thiểu sự khó chịu.

2. Các chất dinh dưỡng quan trọng giúp phục hồi khi mắc hồng ban đa dạng

Kẽm: Kẽm có vai trò quan trọng trong việc duy trì chức năng hệ miễn dịch và hỗ trợ quá trình lành vết thương.

Nguồn thực phẩm: Thịt bò, thịt gà, hải sản, các loại hạt.

Vitamin C: Vitamin C là một chất chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp tăng cường hệ miễn dịch và bảo vệ da khỏi tổn thương, giảm viêm và hỗ trợ chữa lành da.

Nguồn thực phẩm: Cam, quýt, dâu tây, kiwi, ớt chuông, bông cải xanh.

Vitamin A: Thúc đẩy tái tạo da và hỗ trợ chức năng miễn dịch. Vitamin A, giúp bảo vệ da khỏi tổn thương do ánh nắng mặt trời và hỗ trợ quá trình tái tạo da.

Nguồn thực phẩm: Cà rốt, khoai lang, bí đỏ, rau xanh lá đậm.

Vitamin D: Vitamin D có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch và có thể hỗ trợ trong việc kiểm soát các triệu chứng của hồng ban đa dạng.

Nguồn cung cấp vitamin D:

Ánh nắng mặt trời: Cơ thể có thể tự tổng hợp vitamin D khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
Thực phẩm: Cá béo (cá hồi, cá thu), lòng đỏ trứng, sữa và các sản phẩm từ sữa tăng cường vitamin D.

Vitamin E: Vitamin E là một chất chống oxy hóa mạnh mẽ, có nhiều lợi ích cho da và sức khỏe tổng thể. Vitamin E giúp bảo vệ tế bào da khỏi tổn thương do gốc tự do, làm chậm quá trình lão hóa và giảm nguy cơ viêm nhiễm. Vitamin E giúp tăng tốc độ phục hồi da và giảm sẹo.

Nguồn cung cấp vitamin E: Các loại hạt (hạnh nhân, hạt hướng dương), dầu thực vật (dầu ô liu, dầu hướng dương), rau xanh lá đậm.

Acid béo omega-3: Acid béo omega-3 có tác dụng chống viêm và giúp cải thiện tình trạng da.

Nguồn thực phẩm: Cá béo (cá hồi, cá thu), hạt lanh, hạt chia.

3. Chế độ ăn tốt cho người bệnh hồng ban đa dạng

Chế độ ăn uống giúp tăng cường hệ thống miễn dịch nhằm thúc đẩy quá trình phục hồi hồng ban đa dạng. Nếu bị phát ban ở trong miệng, người bệnh có thể bị đau khi ăn hoặc uống. Nên tập trung vào chất lỏng và thức ăn mềm. Tránh thức ăn rất nóng, có tính acid hoặc cay cho đến khi tổn thương trong miệng lành lại.

3.1. Thực phẩm người bệnh hồng ban đa dạng nên ăn giúp giảm triệu chứng cụ thể

Thực phẩm làm dịu cơn ngứa:

Yến mạch: Có thể dùng để ăn và tắm bằng yến mạch để làm dịu cơn ngứa.
Trà hoa cúc: Được biết đến với đặc tính chống viêm và khả năng giảm kích ứng da.
Trái cây chống viêm: Quả việt quất, dâu tây và anh đào, rất giàu chất chống oxy hóa.

Thức ăn mềm cho vết loét miệng:

Nếu mụn nước hồng ban đa dạng xuất hiện bên trong miệng, ăn thức ăn mềm sẽ làm giảm kích ứng.

Chuối nghiền
Táo xay
Súp gà, cháo gà

Thực phẩm tăng cường năng lượng:

Nước dùng xương: Giàu collagen, giúp phục hồi da và cung cấp năng lượng.
Chất béo lành mạnh: Như các loại hạt, quả bơ để thúc đẩy quá trình chữa lành da và chức năng miễn dịch.

Cung cấp đủ nước: Uống nhiều nước và trà thảo mộc, tránh đồ uống có đường để hỗ trợ quá trình cấp nước và chữa lành.

Người bệnh hồng ban đa dạng nên duy trì chế độ ăn giàu vitamin, khoáng chất và protein giúp phục hồi nhanh hơn, hỗ trợ sức khỏe tổng thể. Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa, acid béo omega-3 và các hợp chất chống viêm có thể giúp giảm viêm, góp phần gây đau và khó chịu trong thời gian bùng phát hồng ban đa dạng.

Chế độ ăn uống cân bằng và đa dạng là chìa khóa để đảm bảo cung cấp đầy đủ các dưỡng chất cần thiết.

3.2. Thực phẩm cần tránh

Việc tránh một số loại thực phẩm nhất định có thể giúp quá trình chữa bệnh dễ chịu hơn và giúp giảm thiểu các biến chứng. Người bị hồng ban đa dạng nên kiêng các loại thực phẩm đã từng gây dị ứng hoặc có nguy cơ gây dị ứng cao như cá biển và các loại đậu. Đồng thời, cần tránh các tác nhân gây dị ứng từ môi trường như khói bụi và lông động vật.

Thực phẩm cay

Hồng ban đa dạng khiến da trở nên nhạy cảm và dễ bị viêm. Ăn thực phẩm cay có thể làm trầm trọng thêm sự khó chịu và đau đớn liên quan đến tình trạng này. Thực phẩm cay chứa các hợp chất như capsaicin có thể kích thích các đầu dây thần kinh và tăng lưu lượng máu đến da, có khả năng làm tăng cảm giác nóng rát, ngứa hoặc đau.

Thực phẩm có nhiều đường

Hàm lượng đường chế biến cao có thể dẫn đến tình trạng viêm và làm suy yếu phản ứng miễn dịch. Lựa chọn thực phẩm nguyên chất, giàu dinh dưỡng thay vì các lựa chọn chế biến có thể cung cấp cho cơ thể các loại vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa thiết yếu để phục hồi tối ưu.

Thực phẩm chế biến

Nhiều thực phẩm chế biến chứa hàm lượng chất béo không lành mạnh và carbohydrate tinh chế cao. Tiêu thụ những thứ này có thể gây viêm mạn tính, ảnh hưởng tới tế bào miễn dịch và làm suy yếu khả năng phòng vệ của cơ thể chống lại các bệnh nhiễm trùng.

Rượu

Uống rượu có thể ảnh hưởng tiêu cực đến hệ thống miễn dịch, có khả năng cản trở khả năng chống lại bệnh tật của cơ thể. Rượu ức chế chức năng miễn dịch bằng cách phá vỡ sự cân bằng của tế bào miễn dịch và ức chế hoạt động bình thường. Uống nhiều rượu dẫn đến mất nước, có thể làm suy yếu thêm phản ứng miễn dịch.

Hơn nữa, uống rượu có thể tương tác với thuốc mà bác sĩ kê đơn cho hồng ban đa dạng hoặc gây ra tác dụng phụ. Tốt nhất là mọi người nên hạn chế hoặc tránh uống rượu để tăng khả năng phục hồi nhanh chóng. Ngoài chế độ ăn uống, người bệnh cần tuân thủ các phương pháp điều trị và chăm sóc da theo chỉ định của bác sĩ.

Thiên Châu