Chân dung tân Thủ tướng Canada – người tự tin đối phó Tổng thống Trump

Tiểu sử và sự nghiệp

Ông Mark Carney sinh ngày 16 tháng 3 năm 1965 tại Fort Smith, Tây Bắc Canada và lớn lên tại Edmonton, tỉnh Alberta. Ông tốt nghiệp cử nhân kinh tế tại Đại học Harvard năm 1988, sau đó nhận bằng thạc sĩ và tiến sĩ kinh tế tại Đại học Oxford. Ông Mark Carney đã có 13 năm làm việc tại Công ty đầu tư Goldman Sachs, nơi ông tích lũy kinh nghiệm về các thị trường tài chính toàn cầu.

Năm 2003, ông Carney gia nhập Ngân hàng Trung ương Canada với vai trò Phó Thống đốc, sau đó chuyển sang Bộ Tài chính Canada năm 2004 với vai trò Thứ trưởng phụ trách Tài chính Quốc tế.

Đến năm 2008, ông được bổ nhiệm làm Thống đốc Ngân hàng Trung ương Canada ở tuổi 43, trở thành người trẻ nhất đảm nhận vị trí này.

Trong giai đoạn 2013-2020, ông Carney giữ vai trò Thống đốc Ngân hàng Anh. Ông Mark Carney là người ngoại quốc đầu tiên giữ chức vụ này kể từ khi ngân hàng Anh được thành lập năm 1694.

Ông Mark Carney là người đầu tiên điều hành ngân hàng trung ương của hai nước G7. Ảnh: Getty

Đóng góp trong quản lý khủng hoảng tài chính

Trong thời gian lãnh đạo Ngân hàng Trung ương Canada, ông Mark Carney được nhìn nhận là đã giúp ổn định nền kinh tế quốc gia này trong cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2007-2008. Ông áp dụng các biện pháp linh hoạt và kịp thời, giúp Canada trở thành một trong những quốc gia phục hồi nhanh chóng sau khủng hoảng. Cụ thể, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Canada hạ lãi suất xuống mức 0,25% vào tháng 4/2009. Đây là mức lãi suất thấp nhất trong lịch sử Canada vào thời điểm đó, giúp kích thích nền kinh tế bằng cách giảm chi phí vay.

Đồng thời, ông Mark Carney nhanh chóng bơm thanh khoản vào hệ thống ngân hàng để duy trì dòng chảy tín dụng và chủ động phối hợp với các ngân hàng trung ương lớn khác nhằm ổn định thị trường tài chính toàn cầu, bảo vệ Canada khỏi những cú sốc từ bên ngoài.

Khi được bổ nhiệm làm Thống đốc Ngân hàng Trung ương Anh, ông Mark Carney cũng được công nhận là đã giảm thiểu tối đa những tác động của Brexit.

“Ông Carney là một lãnh đạo ngân hàng sáng tạo và có nhiều sáng kiến. Ông ấy đã xoay xở để sắp xếp các động thái của Ngân hàng Anh sao cho hậu quả từ Brexit ít thảm khốc nhất có thể,” nhận định của Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Anh Will Hutton.

Bộ trưởng Tài chính Vương quốc Anh khi đó, George Osborne cũng đánh giá rất cao ông Mark Carney. “Ông ấy là người giỏi nhất, dày dạn kinh nghiệm nhất, và đủ trình độ nhất thế giới để đảm trách vai trò Thống đốc Ngân hàng Trung ương Vương quốc Anh. Ông Carney đã giúp lèo lái Anh Quốc vượt qua thời kỳ kinh tế khó khăn”, ông Osborne nhận định.

Ông Mark Carney có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực kinh tế. Ảnh: AFP

Chuyển hướng sang chính trị

Sau khi rời Ngân hàng Anh năm 2020, ông Mark Carney được bổ nhiệm làm Đặc phái viên của Liên Hợp Quốc về khí hậu và tài chính. Ông cũng tham gia vào các hoạt động tư vấn cho chính phủ Canada trong đại dịch Covid-19. Năm ngoái, Thủ tướng Canada Justin Trudeau đã bổ nhiệm ông Mark Carney làm cố vấn kinh tế đặc biệt sau khi Bộ trưởng Tài chính Chrystia Freeland từ chức.

Đến tháng 1/2025, ông Carney tuyên bố tham gia tranh cử vị trí lãnh đạo Đảng Tự do Canada sau khi Thủ tướng Justin Trudeau thông báo từ chức. Theo The Washington Post, chiến thắng của vị cựu Thống đốc Ngân hàng Trung ương có thể dễ dàng được dự báo từ trước.

Ông luôn dẫn đầu trong các cuộc thăm dò, gây được quỹ nhiều hơn các đối thủ và nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ giới lãnh đạo Đảng Tự do. Ông Mark Carney ngày 9/3 nhận được 85,9% số phiếu ủng hộ trong cuộc bầu cử nội bộ của Đảng Tự do. Trong khi đó, cựu phó thủ tướng Chrystia Freeland nhận 8% phiếu bầu, hai ứng viên Karina Gould và Frank Baylis nhận hơn 3% phiếu.

Với kinh nghiệm phong phú trong lĩnh vực tài chính và quản lý khủng hoảng, ông Mark Carney được kỳ vọng sẽ mang lại sự ổn định và phát triển cho Canada. Ông cam kết thúc đẩy các chính sách kinh tế bền vững, tập trung vào đổi mới và công nghệ xanh. Ông Mark Carney cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng một nền kinh tế đa dạng, giảm sự phụ thuộc vào một số ngành công nghiệp truyền thống và mở rộng quan hệ thương mại với các quốc gia khác ngoài Mỹ.

Trong bài phát biểu vào ngày 9/3, ông Mark Carney nhấn mạnh: “Tôi cam kết sẽ tiếp tục con đường đổi mới và phát triển bền vững, đảm bảo Canada giữ vững vị thế trên trường quốc tế và bảo vệ lợi ích của mọi công dân.”

Ông Mark Carney tuyên thệ nhậm chức Thủ tướng Canada ngày 14/3. Ảnh: AFP

Thách thức đối đầu với chính sách thương mại của Mỹ

Ông Mark Carney đảm nhận vai trò Thủ tướng Canada giữa bối cảnh căng thẳng thương mại với Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump ngày càng gia tăng. Người đứng đầu Nhà Trắng đã áp mức thuế 25% đối với hàng hóa Canada, gây áp lực lên nền kinh tế nước này.

Trong bối cảnh ấy, ông Carney khẳng định mình là người phù hợp nhất để lãnh đạo Canada đối phó Tổng thống Mỹ Donald Trump nhờ kinh nghiệm là người đầu tiên điều hành ngân hàng trung ương của hai nước G7. Ông tuyên bố sẽ áp dụng các biện pháp thuế quan trả đũa và tìm kiếm các đối tác thương mại mới để giảm sự phụ thuộc vào thị trường Mỹ.

Cựu Thống đốc Ngân hàng Trung ương Canada nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ chủ quyền kinh tế và khẳng định quốc gia này sẽ không bao giờ nhượng bộ trước các áp lực từ bên ngoài.

“Canada sẽ không đứng yên khi lợi ích quốc gia bị đe dọa. Chúng ta sẽ đáp trả một cách kiên quyết và tìm kiếm cơ hội mới để đảm bảo sự thịnh vượng cho đất nước," ông Mark Carney phát biểu.

Việc ông Carney trở thành Thủ tướng Canada nhận được sự ủng hộ từ nhiều tầng lớp trong xã hội của quốc gia này, đặc biệt là giới kinh doanh và tài chính. Họ tin tưởng vào khả năng lãnh đạo và kinh nghiệm của ông trong việc đối phó với các thách thức về mặt tài chính.

Nhưng dù sở hữu nền tảng vững chắc về kinh tế, ông Mark Carney vẫn chưa có nhiều kinh nghiệm trên chính trường. Lisa Young, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Calgary, nhận định với The Washington Post: “Vì Carney còn quá mới mẻ trên chính trường, người dân có xu hướng đặt kỳ vọng rất lớn vào ông, thậm chí coi ông như một ‘cứu tinh’ của Canada. Nhưng liệu ông Carney có thể đáp ứng được những kỳ vọng đó hay không vẫn là một câu hỏi chưa có lời giải”.

Tùng Dương