Cannes đã trở thành 'người dẫn đường' tại Oscar như thế nào?

Mikey Madison và Sean Baker của "Anora" xuất hiện tại liên hoan phim Cannes lần thứ 77.

Có thể Lễ trao giải Oscar 2025 là một đêm không mấy vui vẻ đối với các dịch vụ phát trực tuyến, phim bom tấn và phim kinh dị, nhưng đây lại là một năm tuyệt vời khác đối với liên hoan phim Cannes.

Bộ phim chiến thắng chính, Anora, đã giành được 5 giải thưởng bao gồm phim hay nhất, đạo diễn xuất sắc nhất và nữ diễn viên chính xuất sắc nhất, cũng chính là phim đã giành giải Cành cọ vàng 2024 và trở thành phim thứ tư giành cú đúp giải thưởng Cành cọ vàng và Oscar cho phim hay nhất.

Lịch sử đã chỉ ra rằng, Viện Hàn lâm có xu hướng ưu ái những bộ phim ra mắt tại Venice vào cuối năm, được coi là sự khởi đầu không chính thức cho chuỗi liên hoan phim mùa thu, nơi các câu chuyện về Oscar trở nên sôi động hơn (các buổi ra mắt trước đó như Birdman, 12 Years a Slave, Nomadland, Spotlight và The Shape of Water đều giành giải phim hay nhất). Nhưng Cannes ngày càng nhận được sự chú ý nhiều hơn trong những năm gần đây.

Mùa trước, The Zone of Interest, Killers of the Flower Moon, Anatomy of a Fall, Perfect Days, Four Daughters và Robot Dreams đều biến Croisette bow thành đề cử Oscar hoặc chiến thắng trong khi năm nay không chỉ có Anora đi theo con đường tương tự. Những bộ phim Cannes khác cũng giành chiến thắng lớn Oscar 2025 bao gồm: Flow, The Substance và Emilia Pérez, trước những phim được đề như: The Apprentice, The Seed of the Sacred Fig, The Girl with the Needle và phim ngắn The Man Who Could Not Remain Silent.

Với 9 chiến thắng trong số 31 đề cử, đây được cho là năm kỷ lục tại Oscar cho phim Cannes.

Sự thay đổi hướng đến Cannes đã trở nên rõ ràng vào năm 2020 khi Parasite trở thành người chiến thắng Cành cọ vàng đầu tiên giành giải Phim hay nhất tại Oscar kể từ Marty năm 1955. Là bộ phim tiếng nước ngoài đầu tiên giành giải Oscar, nó cũng trở thành biểu tượng của một Viện hàn lâm mới, toàn cầu hơn. Với những thay đổi được thực hiện đối với cơ sở cử tri trong những năm gần đây, hơn 75 quốc gia hiện được đại diện với 20% sống bên ngoài Mỹ. Kể từ Parasite, các ứng cử viên Oscar tiếng nước ngoài đã gia tăng, nhiều ứng cử viên đến thẳng từ Cannes.

Mikey Madison giành giải Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất với "Anora" tại Lễ trao giải Oscar 2025.

Đối với một bộ phim như Anora, vị trí dẫn đầu của nó mất một thời gian để thiết lập, vì đây là một mùa kỳ lạ và đối với nhiều người, không mấy ấn tượng. Nó luôn được đón nhận nồng nhiệt nhưng lại là một lựa chọn không ngờ vì một số lý do: tình dục, khỏa thân… Nhưng việc ra mắt sớm có nghĩa là nó đã có thời gian để từ từ lan tỏa, từ các liên hoan phim Toronto đến San Sebastian - New York - London, và khi có ít đối thủ cạnh tranh, nó đã nổi lên như một trong những bộ phim được ca ngợi rộng rãi nhất trong năm và các khía cạnh sắc sảo của nó bắt đầu dịu lại.

Thoạt nhìn, có vẻ như đây không phải là một bộ phim Oscar nhưng định nghĩa đó đã thay đổi một lần nữa nhờ vào nhóm giám khảo sẵn sàng chấp nhận rủi ro hơn. Nó cũng tạo nên sự trở lại đáng chú ý với mức kinh phí thấp hơn bình thường của một bộ phim Oscar sau khi Oppenheimer tạo ra một bộ phim bom tấn truyền thống hơn vào năm ngoái.

Lễ trao giải Oscar 2025 và người dẫn chương trình Conan O'Brien cũng xem nhẹ các dịch vụ phát trực tuyến, trao giải cho những bộ phim được phát hành tại rạp và trao 4 giải thưởng cho đạo diễn của “Anora” Sean Baker (người ủng hộ mạnh mẽ nhất cho trải nghiệm điện ảnh bên ngoài rạp có lẽ là Tom Cruise và Christopher Nolan).

Cannes cũng bất đồng quan điểm với các dịch vụ phát trực tuyến như Netflix, yêu cầu tất cả các bộ phim phải được phát hành tại rạp để có thể giới thiệu tại liên hoan phim, loại trừ một số tựa phim nhất định khỏi buổi ra mắt hoành tráng. Đây là sự liên kết đẩy các liên hoan phim khác (không có những hạn chế như vậy), thậm chí còn mạnh tay hơn.

Những thay đổi lớn do các tác giả làm việc trên các dự án được thực hiện bằng nguồn tài trợ độc lập đã trở thành điều mà Viện Hàn lâm dường như đang hướng tới, trong khi những điều này vẫn được thấy ở các liên hoan phim khác khi Cannes đã kết hợp những bộ phim này với một khởi đầu tuyệt vời và thu hút sự chú ý hơn.

Trong khi Liên hoan phim Venice ngày càng lựa chọn nhiều hơn những ngôi sao lớn của Hollywood, thì Cannes chưa bao giờ miễn nhiễm với sức hấp dẫn của một ngôi sao hạng A.

Còn quá sớm để nói, nhưng việc phát hành gần đây vào tháng 5/2024 của bộ phim kinh dị gián điệp The Phoenician Scheme của Wes Anderson sẽ gợi ý một vị trí trong danh sách. Một màn ra mắt cho bản làm lại phim kinh dị Highest 2 Lowest của Spike Lee cũng có thể chứng kiến một cuộc hội ngộ khác giữa đạo diễn và địa điểm. Những bộ phim mới của Jim Jarmusch, Lynne Ramsay, Richard Linklater, Terrence Malick và David Lowery cũng có thể được đưa vào danh sách nhưng bản chất bất ngờ của những gì đã bùng nổ vào năm ngoái có nghĩa là chúng ta có thể không biết rõ những gì sẽ xảy ra tiếp theo.

Mai Phương