Cảnh giác với nhiều dịch bệnh truyền nhiễm trong mưa lũ

Theo Bộ Y tế sau những trận mưa lớn kéo dài, môi trường sống bị đảo lộn, nước lũ dâng cao cuốn theo rác thải, xác động vật, chất thải sinh hoạt, gây ô nhiễm môi trường, tạo điều kiện cho vi khuẩn, virus phát triển và các tác nhân gây bệnh tràn lan, đặc biệt tại các khu vực bị cô lập, thiếu nước sạch và không đảm bảo điều kiện vệ sinh.

Bộ Y tế cảnh báo, trong mùa mưa lũ, môi trường ô nhiễm là điều kiện thuận lợi để bệnh thương hàn bùng phát. Thương hàn là bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn Salmonella typhi gây ra. Người mắc thường sốt cao kéo dài, đau đầu, mệt mỏi, rối loạn tiêu hóa như táo bón hoặc tiêu chảy. Tuy nhiên, có trường hợp triệu chứng nhẹ hoặc không rõ ràng. Thời gian ủ bệnh từ 8 - 14 ngày.

Người dân vùng lũ cảnh giác với các bệnh truyền nhiễm phát sinh trong mưa lũ.

Người bệnh và người khỏi bệnh vẫn có thể đào thải vi khuẩn ra môi trường vài tuần sau khi hết triệu chứng. Ngoài ra, người lành mang khuẩn – tuy không có biểu hiện bệnh – vẫn có khả năng truyền nhiễm.

Đường lây truyền của bệnh thương hàn chủ yếu qua thực phẩm, nước uống bị nhiễm khuẩn hoặc tiếp xúc trực tiếp với người bệnh, đồ dùng nhiễm khuẩn. Việc ăn uống không đảm bảo vệ sinh là nguyên nhân dẫn đến nhiều ca bệnh.

BS Nguyễn Nguyên Huyền, Giám đốc Trung tâm Phòng, chống dịch, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết, ngoài thương hàn, còn nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm lây lan nhanh chóng trong trong mùa mưa lũ như: tiêu chảy cấp, tả, lỵ trực trùng, viêm gan A, đau mắt đỏ, viêm da do nhiễm khuẩn và đặc biệt là sốt xuất huyết. Những bệnh này nếu không được kiểm soát kịp thời có thể lan rộng, tạo thành ổ dịch và để lại hậu quả nghiêm trọng cho cộng đồng.

Người dân thường có thói quen chủ quan khi gặp các triệu chứng ban đầu như sốt nhẹ, tiêu chảy thoáng qua hay viêm da nhẹ, từ đó dẫn đến việc tự ý điều trị tại nhà mà không qua thăm khám. Chính điều này đã khiến nhiều người chuyển biến nặng hoặc làm gia tăng nguy cơ lây nhiễm trong khu dân cư.

Do đó, theo BS Huyền, việc chủ động phòng bệnh là yếu tố then chốt để giảm thiểu thiệt hại về sức khỏe trong và sau mùa mưa bão.

Một trong những biện pháp đầu tiên mà người dân cần thực hiện chính là đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Mọi bữa ăn cần được nấu chín kỹ, sử dụng nguồn nước sạch đã được đun sôi hoặc xử lý đúng cách.

Mưa lũ tạo điều kiện cho vi khuẩn, virus phát triển và các tác nhân gây bệnh truyền nhiễm.

Người dân tuyệt đối không nên ăn các thực phẩm ôi thiu, thực phẩm chưa rõ nguồn gốc, đặc biệt là không ăn gia súc, gia cầm đã chết do mưa lũ. Trong điều kiện bị chia cắt hoặc thiếu điều kiện nấu nướng, nên ưu tiên sử dụng thực phẩm đóng gói sẵn, đảm bảo vệ sinh và còn hạn sử dụng như mì ăn liền, lương khô, nước đóng chai.

Bên cạnh đó, nguồn nước sinh hoạt cần được kiểm tra và xử lý cẩn trọng. Những giếng khơi, giếng khoan bị ngập nước phải được thau rửa, khử trùng bằng các dung dịch phù hợp theo hướng dẫn của cán bộ y tế.

BS Huyền khuyến cáo người dân tuyệt đối không nên sử dụng nước bị ô nhiễm để tắm giặt, đánh răng, rửa mặt hoặc cho trẻ nhỏ chơi đùa. Việc sử dụng nước bẩn là nguyên nhân hàng đầu gây nên các bệnh về tiêu hóa và ngoài da, trong đó có nhiều bệnh có thể diễn tiến nhanh và nguy hiểm nếu không được phát hiện sớm.

Một mối lo không thể xem nhẹ trong mùa mưa bão là sốt xuất huyết. Đây là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do muỗi vằn truyền virus Dengue, thường bùng phát mạnh vào thời điểm sau mưa, khi muỗi sinh sản nhanh trong các vũng nước đọng quanh nhà.

Để phòng bệnh, BS Huyền khuyến cáo, mỗi gia đình cần chủ động diệt lăng quăng, đậy kín các vật dụng chứa nước, loại bỏ những vật dụng phế thải có thể tích nước như chai lọ, vỏ lon, lốp xe cũ và đặc biệt là sử dụng màn khi ngủ kể cả vào ban ngày. Trẻ em, phụ nữ mang thai và người già cần được bảo vệ nghiêm ngặt hơn do đây là những đối tượng dễ mắc bệnh và có nguy cơ biến chứng nặng.

Đối với các bệnh ngoài da và đau mắt đỏ, người dân nên hạn chế tiếp xúc lâu với nước ngập. Nếu buộc phải đi lại trong vùng ngập lụt, cần nhanh chóng rửa sạch chân tay bằng xà phòng diệt khuẩn sau đó lau khô kỹ càng.

Việc dùng chung khăn mặt, chậu rửa hay vật dụng cá nhân trong thời gian này cũng cần tuyệt đối tránh để hạn chế khả năng lây nhiễm chéo trong gia đình hoặc khu tập trung dân cư.

Khi có các biểu hiện nghi ngờ như sốt cao, tiêu chảy kéo dài, buồn nôn, nổi ban, ho, đỏ mắt hoặc ngứa ngáy toàn thân, người dân cần nhanh chóng đến các cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và hướng dẫn điều trị.

Không nên tự ý dùng thuốc, truyền dịch hay áp dụng các biện pháp dân gian chưa được kiểm chứng vì điều này có thể gây nguy hiểm đến tính mạng, đồng thời tạo điều kiện cho dịch bệnh lan rộng trong cộng đồng.

Để phòng dịch bệnh truyền nhiễm trong mưa bão, Bộ Y tế khuyến cáo chính quyền địa phương cần tăng cường giám sát dịch tễ tại vùng nguy cơ cao, cải thiện hệ thống cấp nước, xử lý chất thải, chuẩn bị đầy đủ thuốc, hóa chất và đẩy mạnh tuyên truyền phòng dịch...

Trần Hằng