Căng thẳng Ấn Độ - Pakistan leo thang nghiêm trọng sau vụ tấn công ở Kashmir

Một con đường dọc theo sông Indus ở tỉnh Gilgit-Baltistan của Pakistan vào năm 2018.

Sau cuộc họp cấp cao của Ủy ban An ninh Quốc gia Pakistan, chính phủ đã công bố một loạt các biện pháp trả đũa toàn diện, bao gồm đóng cửa không phận đối với các hãng hàng không Ấn Độ, cắt giảm nhân viên ngoại giao Ấn Độ tại Islamabad và đình chỉ mọi hoạt động thương mại với Ấn Độ.

Chính phủ Ấn Độ chưa chính thức xác định nhóm nào đứng sau vụ tấn công hôm thứ Ba 22/4 tại một khu du lịch danh lam thắng cảnh ở Kashmir do Ấn Độ quản lý. Nhưng họ đã công bố một loạt các biện pháp trừng phạt đối với Pakistan vào thứ Tư, bao gồm cả việc đình chỉ một hiệp ước quan trọng về nước, để đáp trả những gì họ cho là sự hỗ trợ của Pakistan đối với các cuộc tấn công khủng bố bên trong Ấn Độ.

Vào thứ Năm, giới lãnh đạo dân sự và quân sự cấp cao của Pakistan đã gọi hành động của Ấn Độ - bao gồm việc thu hồi thị thực cho người Pakistan và hạ cấp quan hệ ngoại giao - là "đơn phương, có động cơ chính trị và vô hiệu về mặt pháp lý".

Pakistan đã phủ nhận mọi sự liên quan đến vụ tấn công hôm thứ Ba. Chính phủ Pakistan dành những lời lẽ mạnh mẽ nhất cho hành động của Ấn Độ về hiệp ước về nước, nói rằng họ sẽ phản ứng quyết liệt nếu các con sông bị chặn hoặc chuyển hướng. Pakistan phụ thuộc vào nguồn nước từ hệ thống sông Indus, chảy qua Ấn Độ, cho khoảng 90% nông nghiệp của mình.

Hiệp ước, do Ngân hàng Thế giới làm trung gian vào năm 1960, từ lâu đã được coi là trụ cột hiếm hoi của sự ổn định ở Nam Á, một khuôn khổ tồn tại ngay cả trong các cuộc chiến tranh toàn diện. Việc nó tan rã hiện đánh dấu một sự rạn nứt có sức nặng biểu tượng và chiến lược to lớn.

Trước cuộc họp của ủy ban an ninh hôm thứ Năm, chính phủ Pakistan đã có thái độ thận trọng sau khi phiến quân giết chết hơn hai chục thường dân Ấn Độ ở Kashmir, nhấn mạnh rằng họ không muốn thấy căng thẳng với Ấn Độ leo thang.

Nhưng trên khắp Pakistan, người dân đang ngày càng lo ngại khi các quan chức Ấn Độ ám chỉ đến khả năng tấn công quân sự, và sóng truyền hình tràn ngập những lời cảnh báo của các nhà phân tích quốc phòng về những hậu quả khó lường nếu tình hình thù địch giữa hai nước láng giềng sở hữu vũ khí hạt nhân gia tăng.

Cuộc tấn công ở Kashmir, một khu vực mà cả hai nước đều tuyên bố chủ quyền và đã từng xảy ra chiến tranh, đã tạo ra một mô hình quen thuộc. Các phương tiện truyền thông Ấn Độ, phần lớn liên kết với chính phủ của Thủ tướng Narendra Modi, đã nhanh chóng chỉ trích Pakistan. Pakistan cáo buộc Ấn Độ cố gắng đánh lạc hướng sự chú ý khỏi những sai sót về an ninh trong khu vực bất ổn này.

Các quan chức tình báo phương Tây cho biết các cơ quan an ninh Pakistan cho phép các chiến binh chống Ấn Độ hoạt động ở Pakistan. Ấn Độ cho biết những chiến binh này đã vượt biên vào lãnh thổ Ấn Độ để thực hiện các cuộc tấn công.

Pakistan cũng đã chỉ trích Ấn Độ, từ lâu cáo buộc nước này ủng hộ cuộc nổi loạn ly khai ở Baluchistan, một tỉnh phía tây nam. Trong những tháng gần đây, các cuộc tấn công đã lan rộng khắp tỉnh, bao gồm vụ cướp tàu chở khách chết người vào tháng trước. Pakistan cũng cáo buộc Ấn Độ đóng vai trò trong các cuộc tấn công của phiến quân ở phía tây bắc đất nước.

Cuộc tấn công lớn cuối cùng của phiến quân ở Kashmir thuộc Ấn Độ diễn ra vào năm 2019, khi hàng chục nhân viên an ninh Ấn Độ thiệt mạng. Sau cuộc tấn công đó, Ấn Độ đã tiến hành một trận không chiến gần như là chiến tranh toàn diện.

Một số nhà phân tích Pakistan cảnh báo rằng cuộc đối đầu hiện tại có thể leo thang sau cuộc đối đầu năm 2019. "Sự leo thang của Ấn Độ đã bắt đầu vào đêm qua và sẽ ở quy mô lớn hơn tháng 2 năm 2019", Syed Muhammad Ali, một nhà phân tích an ninh tại Islamabad, cho biết hôm thứ Tư.

Ông tuyên bố rằng Ấn Độ đang sử dụng cuộc tấn công để tìm kiếm sự đoàn kết với Hoa Kỳ và xoa dịu căng thẳng về mối đe dọa áp thuế của Tổng thống Donald Trump, cũng như để định hình lại động thái đòi độc lập ở Kashmir là một phong trào khủng bố.

Tính đến thứ Tư, các quan chức Pakistan cho biết họ không thấy bằng chứng nào về việc Ấn Độ huy động quân đội. Họ cho biết quân đội Pakistan vẫn cảnh giác dọc theo Đường kiểm soát phân chia các phần Kashmir do Ấn Độ và Pakistan quản lý.

Vĩnh Cẩm - miamiherald