Cần tiêu chí hoặc cơ chế xác định rõ ràng chính sách hỗ trợ của Nhà nước

Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh Nguyễn Xuân Thắng tham dự họp Tổ 14

Tạo cơ sở pháp lý rõ ràng, thuận lợi cho đột phá phát triển giáo dục

Thảo luận về các dự án: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục; Luật Giáo dục đại học (sửa đổi); Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi), đa số ĐBQH Tổ 14 tán thành với việc ban hành, bởi đây là 3 dự án luật có mối quan hệ chặt chẽ, được xây dựng đồng bộ nhằm thể chế hóa kịp thời các chủ trương, định hướng lớn của Đảng, Nhà nước về phát triển giáo dục và đào tạo. Về cơ bản, quá trình xây dựng luật được thực hiện rất khẩn trương, nghiêm túc, bảo đảm đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long tham dự họp Tổ 14

ĐBQH Bùi Thị Quỳnh Thơ (Hà Tĩnh) nêu rõ, thời gian qua, nhiều chủ trương, đường lối mới của Đảng và Nhà nước, nhất là các nghị quyết trụ cột của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, về hội nhập quốc tế và phát triển kinh tế tư nhân... đã xác định, giáo dục giữ vai trò nòng cốt, là động lực để phát triển mạnh mẽ nguồn nhân lực chất lượng cao, thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo quốc gia.

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh tham dự họp Tổ 14

Do đó, việc sửa đổi các Luật sẽ góp phần thể chế hóa đầy đủ, kịp thời các chủ trương, định hướng về phát triển giáo dục đại học trong giai đoạn mới; tháo gỡ điểm nghẽn, nút thắt về thể chế, tạo cơ sở pháp lý rõ ràng, thống nhất và thuận lợi cho đột phá phát triển giáo dục, đáp ứng yêu cầu trong bối cảnh mới.

Về dự thảo Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi), đại biểu Bùi Thị Quỳnh Thơ cho rằng, dự thảo Luật chưa xác định về các chủ thể hoạt động giáo dục nghề nghiệp là ai? Tổ chức, cơ sở nào?

Quang cảnh họp tổ 14 chiều 22/10

Do đó, cần làm rõ phạm vi, giới hạn các cơ sở giáo dục nghề nghiệp (có thể bổ sung vào Điều 3, giải thích từ ngữ) để tường minh chủ thể được điều chỉnh bởi luật.

Theo đó, cần xác định rõ cơ sở giáo dục nghề nghiệp là các cơ sở giáo dục đào tạo các ngành, lĩnh vực trình độ sơ cấp, trung cấp, cao đẳng.

Theo đại biểu, nếu không quy định thì nhiều cơ sở tham gia hoạt động giáo dục nghề nghiệp (như trung tâm giáo dục thường xuyên, trung tâm tham gia hoạt động giáo dục nghề nghiệp khác, doanh nghiệp, hợp tác xã,…) không rõ liệu có thuộc đối tượng chịu sự điều chỉnh, áp dụng toàn diện quy định của dự thảo Luật không.

Thể hiện sự quan tâm đúng hướng, nhằm phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao

Về nguyên tắc hoạt động giáo dục nghề nghiệp ( Điều 4), Khoản 2 dự thảo Luật quy định: bảo đảm quyền tự chủ đầy đủ, toàn diện cho các cơ sở giáo dục nghề nghiệp không phụ thuộc vào mức độ tự chủ tài chính gắn với trách nhiệm giải trình, kiểm tra, giám sát hiệu quả, hoạt động minh bạch, chất lượng, hiệu quả và phát triển bền vững.

ĐBQH Đỗ Thị Lan (Quảng Ninh) phát biểu

Cơ bản thống nhất với quy định này, tuy nhiên, ĐBQH Đỗ Thị Lan (Quảng Ninh) cũng đề nghị chỉnh sửa quy định tại Khoản 2, Điều 4 theo hướng: Bảo đảm quyền tự chủ đầy đủ, toàn diện cho các cơ sở giáo dục nghề nghiệp không phụ thuộc vào mức độ tự chủ tài chính nhưng rõ trách nhiệm về giải trình và kiểm tra giám sát để bảo đảm chủ trương phân cấp, phân quyền, giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm và trách nhiệm giải trình của đơn vị sự nghiệp công lập.

ĐBQH Bùi Thị Quỳnh Thơ (Hà Tĩnh) phát biểu

Cùng quan điểm này, đại biểu Bùi Thị Quỳnh Thơ cho rằng, dự thảo Luật quy định Nhà nước có chính sách hỗ trợ “đặc biệt” và “cao nhất” đối với giáo dục nghề nghiệp thể hiện sự quan tâm đúng hướng, nhằm phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

Tuy nhiên, chưa có tiêu chí định lượng hoặc cơ chế xác định rõ ràng, dễ dẫn đến cách hiểu và áp dụng khác nhau. Bên cạnh đó, cần có cơ chế giám sát, đánh giá hiệu quả của các chính sách hỗ trợ này để bảo đảm tính khả thi trong thực tiễn đúng đối tượng thụ hưởng.

Do vậy, đại biểu Bùi Thị Quỳnh Thơ đề nghị, cần nghiên cứu, cân nhắc, bổ sung quy định phù hợp với thực tế và tránh phát sinh vướng mắc trong triển khai thực hiện.

Các đại biểu tham dự họp Tổ 14

Dự thảo Luật đã xác định vai trò chủ đạo của Nhà nước trong đầu tư cho giáo dục nghề nghiệp, ưu tiên nhiệm vụ công, vùng khó khăn và cơ sở chất lượng cao, đồng thời mở rộng tự chủ và huy động xã hội hóa.

Tuy nhiên, đại biểu cũng chỉ rõ, dự thảo Luật chưa làm rõ tiêu chí hỗ trợ giữa công lập và tư thục. Điều này có thể dễ dẫn đến bất bình đẳng trong tiếp cận đầu tư. Cơ chế phân bổ ngân sách theo “đặt hàng, chỉ số chất lượng, yếu tố vùng miền” còn thiếu tiêu chí cụ thể, công khai và trách nhiệm giải trình; thiếu cơ chế giám sát việc sử dụng vốn ngoài ngân sách. Đối với cơ sở tư thục, đại biểu đề nghị cần bổ sung các quy định về chính sách ưu đãi phù hợp với quy định của pháp luật về hợp tác công - tư, thuế, đất đai…

Các đại biểu tham dự họp Tổ 14

Các đại biểu cũng đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát các các cơ sở giáo dục nghề nghiệp để có định hướng đầu tư phù hợp; nghiên cứu bổ sung mô hình giáo dục nghề nghiệp (trình độ cao đẳng) trong các cơ sở giáo dục đại học, đặc biệt khối ngành kỹ thuật…

Các đại biểu tham dự họp Tổ 14

T. Thành