Cần hiểu đúng về gia hạn sử dụng đất

Cụ thể, tại khoản 3 Điều 172 Luật Đất đai 2024 quy định về đất sử dụng có thời hạn như sau: “Việc gia hạn sử dụng đất được thực hiện trong năm cuối của thời hạn sử dụng đất,… Người sử dụng đất có nhu cầu gia hạn sử dụng đất phải nộp hồ sơ đề nghị gia hạn chậm nhất là 6 tháng trước khi hết thời hạn sử dụng đất. Quá thời hạn phải nộp hồ sơ đề nghị gia hạn mà người sử dụng đất không nộp hồ sơ đề nghị gia hạn thì không được gia hạn sử dụng đất, trừ trường hợp bất khả kháng. Trường hợp không được gia hạn sử dụng đất, cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện thu hồi đất theo quy định của luật này”. Tuy nhiên, theo quy định của pháp luật hiện hành, người dân có tới 6 tháng sau ngày hết thời hạn sử dụng đất để làm thủ tục gia hạn.

Theo đó, tại khoản 5 Điều 112 Nghị định số 102/2024/NĐ-CP của Chính phủ quy định về trường hợp chuyển tiếp như sau: Trường hợp hết thời hạn sử dụng đất nhưng đến ngày nghị định có hiệu lực thi hành mà cơ quan thẩm quyền chưa thu hồi đất thì người sử dụng đất được thực hiện thủ tục gia hạn sử dụng trong thời gian 6 tháng kể từ ngày nghị định có hiệu lực. Hết thời hạn này mà người sử dụng đất không làm thủ tục gia hạn thì Nhà nước thu hồi đất, trừ trường hợp bất khả kháng. Chính vì hiểu chưa đúng nội dung nêu trên nên những ngày qua, các chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai đã xảy ra tình trạng quá tải vì người dân đến làm thủ tục gia hạn quá đông.

Trong khi theo quy định tại Nghị định số 102/2024/NĐ-CP, chỉ những trường hợp hết hạn sau ngày 1-8-2024 (ngày Luật Đất đai 2024 có hiệu lực) mà cơ quan thẩm quyền chưa thu hồi thì người sử dụng đất có thời gian 6 tháng kể từ ngày 1-8-2024, tức là đến ngày 1-2-2025 để làm thủ tục gia hạn. Sau thời hạn nêu trên mà người sử dụng đất không làm thủ tục gia hạn thì mới bị thu hồi đất. Tuy nhiên, Nghị định số 102/2024/NĐ-CP cũng quy định việc gia hạn sử dụng đất chỉ áp dụng đối với các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất có nguồn gốc ký hợp đồng thuê với Nhà nước hoặc được giao đất có tính tiền sử dụng đất. Đối với những hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất nông nghiệp có nguồn gốc được Nhà nước giao, công nhận quyền sử dụng đất không thu tiền thì không chịu sự điều chỉnh của quy định này.

Luật Đất đai 2024 cũng không bắt buộc người sử dụng đất được Nhà nước giao, công nhận quyền sử dụng đất không thu tiền phải làm thủ tục gia hạn. Đối với những trường hợp này, khi hết thời hạn vẫn được tiếp tục sử dụng đất vào mục đích chuyển nhượng, thế chấp, tặng cho, cập nhật biến động… mà không cần làm thủ tục gia hạn. Vì thế, những trường hợp thuộc một trong các đối tượng nêu trên không cần lo lắng rồi gấp gáp đi làm thủ tục gia hạn sử dụng đất. Để giải tỏa nỗi lo của người dân và áp lực công việc ngành chức năng, các cơ quan và UBND huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh cần sớm ban hành văn bản thông báo cho các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân về việc thực hiện thủ tục gia hạn sử dụng đất theo quy định. Đồng thời, phối hợp với các cơ quan thông tin đại chúng tổ chức tuyên truyền sâu rộng cho người dân hiểu rõ những quy định mới của Luật Đất đai 2024.

Hồ Ngọc