Cần bổ sung 8.200 tỷ đồng ngân sách để triển khai chính sách miễn, hỗ trợ học phí

Theo ước tính, tổng kinh phí ngân sách nhà nước cần bổ sung để triển khai chính sách này lên đến khoảng 8.200 tỷ đồng, trong đó khối công lập cần 6.900 tỷ đồng và khối dân lập, tư thục cần 1.300 tỷ đồng.

Dự thảo Nghị quyết được xây dựng trên cơ sở thực hiện Kết luận của Bộ Chính trị về việc miễn học phí cho học sinh mầm non và phổ thông tại các trường công lập, đồng thời rà soát các quy định hiện hành để bổ sung thêm các đối tượng được hưởng chính sách.

Theo đó, ngoài các nhóm đã được pháp luật quy định được miễn, giảm hoặc hỗ trợ học phí, dự thảo đề xuất mở rộng chính sách đến trẻ em mầm non dưới 5 tuổi đang học tại các cơ sở giáo dục, học sinh trung học phổ thông, cũng như người học chương trình giáo dục phổ thông tại cả các cơ sở công lập và ngoài công lập.

Việc đưa các đối tượng học tại cơ sở dân lập, tư thục vào diện được hỗ trợ học phí nhằm đảm bảo tính công bằng trong tiếp cận giáo dục, khẳng định sự ưu việt của chính sách giáo dục quốc gia, đồng thời khuyến khích phát triển hệ thống giáo dục ngoài công lập và tăng cường xã hội hóa giáo dục.

Chính sách này hoàn toàn phù hợp với Hiến pháp năm 2013, Luật Giáo dục và các kết luận của Bộ Chính trị về giáo dục phổ cập và nghĩa vụ học tập trong giai đoạn mới.

Theo số liệu của năm học 2023 - 2024, hệ thống giáo dục quốc dân hiện có khoảng 23,2 triệu học sinh, trong đó có 21,5 triệu học sinh đang theo học tại các cơ sở công lập (chiếm 93%) và 1,7 triệu học sinh tại cơ sở ngoài công lập (chiếm 7%).

Phân theo cấp học, cả nước có khoảng 4,8 triệu trẻ em mầm non (trong đó 3,8 triệu thuộc khối công lập và 1 triệu thuộc khối ngoài công lập), 8,8 triệu học sinh tiểu học, 6,5 triệu học sinh trung học cơ sở và gần 3 triệu học sinh trung học phổ thông.

Tổng kinh phí cần thiết để triển khai chính sách miễn, hỗ trợ học phí cho toàn bộ hệ thống được tính toán theo mức học phí tối thiểu bình quân của ba vùng (thành thị, nông thôn, miền núi) theo quy định tại Nghị định số 81/2021/NĐ-CP và Nghị định số 97/2023/NĐ-CP, lên đến khoảng 30.600 tỷ đồng.

Trong số này, khối công lập cần 28.700 tỷ đồng, còn khối dân lập, tư thục cần khoảng 1.900 tỷ đồng. Tuy nhiên, tổng mức ngân sách nhà nước đã và đang được bố trí để miễn, giảm, hỗ trợ học phí theo các quy định hiện hành từ ngày 1/9/2025 là khoảng 22.400 tỷ đồng, trong đó 21.800 tỷ đồng dành cho khối công lập và 600 tỷ đồng cho khối tư thục. Phần còn thiếu để bảo đảm thực thi đầy đủ chính sách là 8.200 tỷ đồng cần được bổ sung.

Riêng với các học viên chương trình giáo dục phổ thông tại các cơ sở giáo dục thường xuyên và các cơ sở giáo dục khác (hiện nay đều thuộc khối công lập), dự thảo tính toán cần khoảng 774,2 tỷ đồng để hỗ trợ học phí cho 431.551 học viên.

Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội hoàn toàn đồng thuận với sự cần thiết ban hành Nghị quyết về miễn, hỗ trợ học phí theo đề xuất của Chính phủ tại Tờ trình số 283/TTr-CP ngày 29/4/2025.

Ủy ban đánh giá cao chính sách mang tính nhân văn này và cơ bản nhất trí với việc mở rộng phạm vi hỗ trợ cho cả đối tượng học tại cơ sở công lập, dân lập và tư thục. Về phương thức thực hiện, Ủy ban đề nghị Chính phủ nghiên cứu việc chi trả phần hỗ trợ học phí cho nhóm học sinh tại cơ sở ngoài công lập theo hướng cấp trực tiếp đến người học, nhằm bảo đảm tính minh bạch và hiệu quả trong triển khai.

Bên cạnh đó, cần tiến hành đánh giá kỹ lưỡng khả năng cân đối ngân sách tại từng địa phương, đặc biệt là tại các tỉnh, thành phố có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn.

Đồng thời, kiến nghị bổ sung khoản kinh phí hỗ trợ cho học viên tại cơ sở giáo dục thường xuyên vào tổng nhu cầu ngân sách từ năm học 2025 - 2026, đảm bảo chính sách được thực hiện nhất quán và đồng bộ. Cuối cùng, Ủy ban đề xuất Chính phủ điều chỉnh dự toán ngân sách năm 2025 để phù hợp với yêu cầu thực tiễn phát sinh trong quá trình triển khai Nghị quyết.

NH