Cần 1 tỷ đồng để Phết Hiền Quan 'bay lên'
Ông Trần Kim Tuyến, Bí thư Đảng ủy xã Hiền Quan, quan tâm đến trăn trở của nhân dân về việc quả phết bay lên, nhưng nguồn lực xã không đủ để tổ chức, đảm bảo an toàn cho du khách và người dân.
Ngày 9/2 (tức 12 tháng Giêng Âm lịch) - ngày đầu tiên diễn ra Lễ hội Phết Hiền Quan năm 2025 (xã Hiền Quan, huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ), người dân nơi đây trẩy hội trong tâm trạng hồi hộp ngóng chờ.
Ngóng trông quả phết bay lên
Lễ hội phết Hiền Quan tổ chức hằng năm tôn vinh tinh thần thượng võ và tưởng nhớ hai thành hoàng: Thiều Hoa Công chúa - nữ tướng thời Hai Bà Trưng có công đánh giặc và Mộc Trang Đại vương thời Đinh - người có công dẹp loạn 12 sứ quân.
![3 quả phết được để trong hộp trang nghiêm để làm lễ.](https://photo-baomoi.bmcdn.me/w500_r1/2025_02_10_23_51438564/e46e36c80286ebd8b297.jpg)
3 quả phết được để trong hộp trang nghiêm để làm lễ.
Tương truyền, để rèn quân, Thiều Hoa Công chúa sáng lập ra việc đẽo gốc tre thành hình tròn (quả to gọi là phết, nhỏ hơn gọi là chúi), chia quân đánh phết. Hai bên (thanh niên, trai tráng trong làng) thi tài, tìm cách cướp và đưa quả phết (hoặc chúi) ra khỏi phạm vi quy định, để giành thắng lợi.
Theo tục lệ, Lễ hội Phết Hiền Quan gồm bốn phần: rước kiệu, tế lễ, kéo quân và cướp phết. Trước đây, khi tổ chức cướp phết, thanh niên giành quả phết mang về nhà với kỳ vọng một năm may mắn.
Nhiều năm trở lại đây, sau những lùm xùm về an ninh trật tự khi cướp phết, quả phết không được "bay lên", chỉ còn phần nghi lễ.
![Lễ hội Phết Hiền Quan chỉ còn tổ chức phần nghi lễ.](https://photo-baomoi.bmcdn.me/w500_r1/2025_02_10_23_51438564/a82c758a41c4a89af1d5.jpg)
Lễ hội Phết Hiền Quan chỉ còn tổ chức phần nghi lễ.
Ông Bùi Khánh (75 tuổi), người xã Hiền Quan, kể thời trẻ cũng tham gia cướp phết như bao thanh niên ở làng. Khi đó, lễ hội tổ chức trong phạm vi làng xã, không có xung đột lớn, ai cũng vui vẻ đi hội. Lễ hội là niềm tự hào của dân làng, góp phần giáo dục lòng yêu nước, tự hào dân tộc và truyền thống bất khuất của người Việt trong công cuộc dựng nước, giữ nước..
"Hội Phết Hiền Quan được dân làng xem như Tết riêng. Có thể tết Nguyên đán không về quê, nhưng lễ hội phết chắc chắn phải về. Đó là lúc làng mở hội ăn uống 2 ngày, thăm hỏi nhau rồi mới đi cướp phết...", ông Bùi Khánh chia sẻ.
Là nguyên Chủ tịch huyện Thanh Sơn (Phú Thọ), ông Khánh hiểu rằng trong bối cảnh hiện nay, tổ chức đánh phết cần nhiều thay đổi để đảm bảo yếu tố truyền thống, văn minh, an toàn. Nhưng suốt 7 năm qua, việc quả phết không được "bay lên" khiến dân làng đau đáu.
![Ông Trần Kim Tuyến, Bí thư Đảng ủy xã Hiền Quan.](https://photo-baomoi.bmcdn.me/w500_r1/2025_02_10_23_51438564/23c4fc62c82c2172783d.jpg)
Ông Trần Kim Tuyến, Bí thư Đảng ủy xã Hiền Quan.
Trao đổi với PV VietNamNet, ông Trần Kim Tuyến, Bí thư Đảng ủy xã Hiền Quan, cho biết mới nhận nhiệm vụ tại xã được 4 tháng và rất quan tâm đến trăn trở của nhân dân. Ông khẳng định lễ hội là nét đẹp, giá trị truyền thống lâu đời. Tuy nhiên, tổ chức phần hội đánh phết không thể chỉ dựa vào trách nhiệm của xã mà cần sự chung tay của huyện, tỉnh và các nguồn lực khác.
“Tôi cũng mong người dân được đánh phết. Nhưng nay hội phết không chỉ của người dân Hiền Quan mà rất đông khách thập phương về tham gia. Vì vậy, tổ chức hội phải đảm bảo an toàn, lên kịch bản khoa học, khuôn viên đánh phết, cơ sở hạ tầng... đặc biệt là hệ thống an ninh. Trong khi đó, nguồn lực xã không đủ. Nếu có một tỷ đồng, chúng tôi sẽ tổ chức ngay”, ông Tuyến cho hay.
Ông hy vọng với nguồn lực xã hội hóa, năm 2026, Hiền Quan sẽ tổ chức được đánh phết.
Lễ rước phết:
Trước khi chờ quả phết được "bay lên", Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Phú Thọ phối hợp với UBND huyện Tam Nông tổ chức hội thảo khoa học Lễ hội Phết Hiền Quan - Nhận thức, giá trị và giải pháp quản lý, tổ chức.
GS.TS Nguyễn Quang Ngọc, Phó Chủ tịch Hội Khoa học lịch sử Việt Nam khẳng định, Lễ hội Phết Hiền Quan cần được xếp vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia và cần được bảo tồn, phát huy giá trị theo đúng Luật Di sản văn hóa. Từ năm 2019, do thiếu sót trong khâu tổ chức, Lễ hội Phết Hiền Quan không có phần đánh phết. Do vậy, có thể nghiên cứu xây dựng lại kịch bản với các quy chế tổ chức và quản lý lễ hội phù hợp và hiệu quả.
Ảnh, video: T.Lê