Cải tạo chung cư cũ gắn với tái thiết đô thị

Thành phố Hà Nội quy hoạch cải tạo, xây dựng lại khu Kim Liên gắn với tái thiết, chỉnh trang đô thị.

Ngày 3/4, Ủy ban nhân dân quận Đống Đa tổ chức hội nghị lấy ý kiến các cơ quan, tổ chức, cá nhân và cộng đồng dân cư về đồ án quy hoạch chi tiết cải tạo, xây dựng lại khu tập thể Kim Liên và phụ cận, tỷ lệ 1/500. Khu vực quy hoạch rộng 35,5 ha, thuộc phường Kim Liên và Phương Mai.

Khu tập thể Kim Liên được xây dựng từ những năm 1959-1965, gồm 42 khu nhà cao từ 2-6 tầng, dân số 14.680 người. Hiện nay khu tập thể đã xuống cấp sau hơn 60 năm sử dụng. Quy hoạch đề xuất xây dựng mười tòa nhà mới, trong đó có ba tòa thương mại dịch vụ cao 45 tầng và bảy tòa tái định cư cao 40 tầng. Theo đồ án, các căn hộ tái định cư sẽ có diện tích trung bình khoảng 70 m2.

Việc cải tạo khu Kim Liên không chỉ mang lại lợi ích cho cư dân hiện tại mà còn cho cả cộng đồng chung quanh, bởi cùng với việc cải tạo chung cư cũ là chỉnh trang đô thị. Hệ thống giao thông được quy hoạch lại để kết nối các khu vực, mở rộng và kéo dài tuyến đường chính.

Điểm nhấn trong quy hoạch cải tạo, xây dựng lại khu Kim Liên là sự xuất hiện ga ngầm tại phố Hoàng Tích Trí của tuyến đường sắt đô thị số 2 (Thượng Đình-Trần Hưng Đạo). Đồ án quy hoạch này không chỉ nhằm cải tạo nhà ở, mà còn hướng tới phát triển hệ thống dịch vụ thương mại và công trình công cộng theo mô hình TOD (phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng).

Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Đống Đa Hà Anh Tuấn cho biết, đồ án quy hoạch đã cập nhật các tiêu chuẩn thiết kế đô thị của Nhà nước, Bộ Xây dựng và Quy hoạch chung Thủ đô đến năm 2045, tầm nhìn đến 2065. Đáng chú ý, khu vực được tái cấu trúc để tối ưu hóa các chỉ số về đất giao thông công cộng, hạ tầng xã hội, trường học, quảng trường và cây xanh. Trục không gian song song với phố Phạm Ngọc Thạch sẽ là điểm nhấn, kết nối các công trình dịch vụ thương mại, thu hút nhà đầu tư, đồng thời liên kết đồng bộ với hồ Nam Đồng và sông Lừ để tạo không gian sinh hoạt cộng đồng.

Một trong những thách thức lớn của việc cải tạo tập thể cũ nói chung là nâng tầng cao công trình để tăng diện tích sử dụng, mà không gia tăng dân số. Theo chỉ đạo của Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Dương Đức Tuấn tại Thông báo số 139/TBVP ngày 20/3/2025, diện tích sàn nhà ở được tính toán dựa trên Chương trình phát triển nhà ở và Quyết định 34/2024/QĐ- UBND, bảo đảm đủ quỹ sàn tái định cư tại chỗ theo Nghị định 98/2024/NĐ-CP.

Phần diện tích chênh lệch sẽ được xử lý linh hoạt, có thể dành cho thương mại hoặc không gian công cộng. Mô hình “đô thị nén” được đánh giá là khả thi đối với các khu tập thể cũ của Hà Nội. Thay vì giữ hàng chục tòa thấp tầng, một số ít tòa cao tầng sẽ được xây dựng, giữ nguyên số hộ dân nhưng tăng chất lượng sống cho người dân.

Tại khu Kim Liên sẽ giữ lại một phần nhà thấp tầng để bảo tồn giá trị lịch sử, hòa nhập với không gian mới. Điều này không chỉ giữ gìn ký ức đô thị mà còn tạo điểm nhấn văn hóa, phục vụ du lịch và sinh hoạt cộng đồng. Đồng thời, việc phát triển tổ hợp thương mại quanh ga đường sắt số 2 sẽ nâng giá trị kinh tế khu vực, tạo việc làm và cơ hội kinh doanh cho người dân.

Tại hội nghị lấy ý kiến, hầu hết người dân đều cơ bản đồng tình với chủ trương, chính sách cải tạo, xây dựng khu tập thể Kim Liên. Những băn khoăn, trăn trở của người dân vẫn tập trung vào những vấn đề như: Mức đền bù, hệ số K, người dân có được tái định cư tại chỗ, có được mua căn hộ mới với giá ưu đãi hay không? Người dân cũng đề nghị chính quyền làm rõ các nội dung về tiến độ triển khai dự án, cơ chế, chính sách bồi thường…

Với quyết tâm từ các cấp chính quyền và sự thay đổi về quy trình, thủ tục, dự kiến tốc độ triển khai dự án sẽ được đẩy nhanh hơn nhiều so với những năm trước đây. Tuy nhiên, tiến độ của các dự án cải tạo tập thể cũ vẫn phụ thuộc lớn vào công tác giải phóng mặt bằng, đền bù và tái định cư. Do vậy, việc công khai, minh bạch thông tin, tạo sự đồng thuận trong dân vẫn là yếu tố căn bản tác động đến tiến độ triển khai của cải tạo, xây dựng lại khu tập thể Kim Liên cũng như các dự án cải tạo chung cư cũ khác trên địa bàn.

Bài và ảnh: MINH THU