Cách khiếu nại tới Công an khi chuyển khoản nhầm nhưng người nhận không chịu trả tiền

Cần làm gì khi chuyển khoản nhầm?

Theo Cổng thông tin điện tử Công an TP Hồ Chí Minh, khi phát hiện đã chuyển nhầm tiền, việc đầu tiên người chuyển tiền cần làm là nhanh chóng thông báo cho ngân hàng nơi thực hiện giao dịch. Lúc này, ngân hàng sẽ kiểm tra, xác minh. Nếu phát hiện chuyển nhầm, ngân hàng sẽ chủ động liên hệ với người nhận tiền để tìm hướng giải quyết. Tuy nhiên, nếu phía người nhận không hợp tác hoặc từ chối hoàn trả, câu chuyện không còn dừng lại ở mức xử lý nội bộ giữa các bên liên quan, mà buộc phải có sự can thiệp của cơ quan có thẩm quyền.

Một trong những phương án pháp lý đầu tiên mà người chuyển nhầm có thể thực hiện là tố cáo hành vi không hoàn trả tiền tới cơ quan chức năng. Khoản 1 Điều 2 Luật Tố cáo năm 2018 quy định: tố cáo là việc cá nhân báo cho cơ quan, tổ chức có thẩm quyền biết về hành vi vi phạm pháp luật gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Trong trường hợp này, việc người nhận nhầm không trả lại tiền dù đã được thông báo có thể bị xem là hành vi vi phạm pháp luật, đủ điều kiện để người bị chuyển nhầm thực hiện quyền tố cáo.

Theo Điều 145 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, người dân có thể tố giác, gửi đơn hoặc trực tiếp trình bày tại các cơ quan như Công an, Viện Kiểm sát hoặc các tổ chức khác có chức năng tiếp nhận tố giác tội phạm. Trong thực tế, việc gửi đơn tố cáo đến Công an nơi cư trú của người nhận nhầm tiền thường được lựa chọn để dễ dàng làm việc và theo dõi tiến trình giải quyết.

Người dân có thể tố giác, gửi đơn đến cơ quan Công an, Viện Kiểm sát khi người nhận nhầm cố tình không trả lại tiền

Hướng dẫn thủ tục tố cáo, khởi kiện

Khi thực hiện tố cáo, người dân cần chuẩn bị đơn theo quy định tại Điều 23 Luật Tố cáo năm 2018. Đơn phải ghi rõ ngày, tháng, năm; họ tên, địa chỉ, cách thức liên hệ của người tố cáo; hành vi bị tố cáo cùng các bằng chứng liên quan như sao kê tài khoản, giấy xác nhận từ ngân hàng, tin nhắn hoặc email làm việc giữa các bên… Nếu đến tố cáo trực tiếp tại cơ quan có thẩm quyền, cán bộ tiếp nhận sẽ hỗ trợ ghi lại nội dung bằng văn bản và yêu cầu người tố cáo ký xác nhận để làm căn cứ xử lý.

Bên cạnh hình thức tố cáo, người bị chuyển nhầm tiền cũng có thể khởi kiện dân sự ra Tòa án. Căn cứ vào Điều 579 Bộ luật Dân sự năm 2015, việc chiếm hữu tài sản mà không có căn cứ pháp luật, cụ thể ở đây là nhận tiền chuyển nhầm mà không hoàn trả, thì người chiếm hữu phải có nghĩa vụ trả lại cho chủ sở hữu hợp pháp. Người chuyển nhầm có thể yêu cầu ngân hàng hỗ trợ cung cấp thông tin về tài khoản thụ hưởng để nộp đơn khởi kiện tại Tòa án nhân dân nơi người nhận nhầm cư trú.

Hồ sơ khởi kiện cần có đơn khởi kiện theo mẫu, giấy tờ tùy thân, sao kê chuyển khoản, xác nhận của ngân hàng về việc đã làm việc với người nhận nhầm nhưng không thành công… Đây là cơ sở pháp lý để Tòa án xem xét buộc người nhận nhầm phải trả lại số tiền tương ứng.

Trong một số trường hợp nghiêm trọng hơn, nếu người nhận nhầm cố tình chiếm đoạt tài sản mặc dù đã được phía ngân hàng và người chuyển nhầm thông báo, họ có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Cụ thể, Điều 176 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017 quy định rõ: người nào cố tình không trả lại tài sản bị giao nhầm có giá trị từ 10 triệu đồng trở lên hoặc dưới 10 triệu đồng nhưng là di vật, cổ vật... có thể bị phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 50 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm.

Chuyển khoản nhầm là sự cố có thể xảy ra với bất kỳ ai, do đó, sự cẩn trọng khi thao tác giao dịch vẫn là “hàng rào” phòng ngừa quan trọng nhất. Tuy nhiên, nếu không may rơi vào tình huống éo le này, người dân hoàn toàn có thể nhờ vào pháp luật để đòi lại quyền lợi chính đáng, thay vì bất lực nhìn tài sản của mình “bốc hơi”.

Lệ Giang