Các tập đoàn toàn cầu thiệt hại bao nhiêu tiền do chính sách thuế quan của Tổng thống Mỹ?

Ô tô của hãng Ford được trưng bày tại triển lãm ô tô ở Toronto, Canada ngày 14/2/2025. Ảnh: THX/TTXVN

Theo hãng tin Reuters ngày 30/5, dự báo con số này sẽ tiếp tục tăng do tình trạng bất ổn kéo dài về thuế quan đang làm tê liệt quá trình ra quyết định của một số công ty lớn nhất thế giới.

Từ Mỹ đến châu Á và châu Âu, nhiều công ty như Apple, Ford, Porsche và Sony đã hạ hoặc rút lại dự báo lợi nhuận. Phần lớn trong số họ cho biết chính sách thương mại khó đoán của ông Trump khiến họ không thể ước tính chính xác chi phí.

Reuters đã tổng hợp các tuyên bố của doanh nghiệp, hồ sơ gửi cơ quan quản lý, bản ghi cuộc họp báo cáo tài chính và họp báo để lần đầu tiên đưa ra một bức tranh tổng thể về chi phí thuế quan mà các doanh nghiệp toàn cầu phải gánh chịu.

Số tiền 34 tỷ USD là tổng cộng ước tính thiệt hại của 32 công ty thuộc chỉ số S&P 500, ba công ty thuộc chỉ số STOXX 600 của châu Âu và 21 công ty thuộc chỉ số Nikkei 225 của Nhật Bản.

Các nhà kinh tế nhận định thiệt hại thực tế đối với doanh nghiệp có thể gấp nhiều lần so với những gì các công ty đã công bố. Giáo sư Jeffrey Sonnenfeld tại Trường Quản lý Yale nói: “Ta có thể nhân đôi hoặc nhân ba con số đó và chúng tôi vẫn cho rằng mức độ thiệt hại còn lớn hơn nhiều so với những gì chúng ta hình dung”.

Ông cho biết thêm tác động lan tỏa có thể còn nghiêm trọng hơn, ví dụ như chi tiêu từ người tiêu dùng và doanh nghiệp sụt giảm, kỳ vọng lạm phát tăng cao.

Dù căng thẳng thương mại Mỹ - Trung gần đây có dấu hiệu hạ nhiệt và Tổng thống Trump đã rút lại lời cảnh báo áp thuế với châu Âu, nhưng vẫn chưa rõ các thỏa thuận thương mại cuối cùng sẽ như thế nào. Ngày 28/5, một tòa án thương mại Mỹ đã ra phán quyết ngăn chặn thực thi thuế quan của ông Trump. Trong bối cảnh này, các chiến lược gia nhận định doanh nghiệp sẽ phải củng cố chuỗi cung ứng, đẩy mạnh sản xuất gần thị trường và ưu tiên các thị trường mới. Tất cả động thái này đều khiến chi phí tăng cao.

Các doanh nghiệp cũng không chắc chắn về tổng chi phí cuối cùng. Khi giai đoạn công bố lợi nhuận sắp kết thúc, ít nhất 42 công ty đã hạ dự báo và 16 công ty đã rút hoặc tạm dừng hướng dẫn lợi nhuận.

Một cửa hàng Walmart ở Washington, DC, Mỹ. Ảnh: AFP/TTXVN

Ví dụ, đầu tháng này, tập đoàn Walmart đã không đưa ra dự báo lợi nhuận quý và cho biết sẽ tăng giá bán – động thái bị ông Trump chỉ trích.

Hãng Volvo Cars, một trong những nhà sản xuất ô tô châu Âu chịu ảnh hưởng nặng nhất bởi thuế Mỹ, đã rút lại dự báo lợi nhuận cho hai năm tới, trong khi United Airlines đưa ra hai dự báo khác nhau vì cho rằng không thể dự đoán môi trường vĩ mô năm nay.

Tổng thống Trump lập luận rằng thuế quan sẽ giúp giảm thâm hụt thương mại của Mỹ và thúc đẩy các công ty chuyển hoạt động sản xuất về nước, từ đó tạo thêm việc làm trong nước. Ông cũng nói rằng thuế quan sẽ buộc các nước như Mexico phải ngăn chặn dòng người nhập cư và ma túy trái phép vào Mỹ.

Người phát ngôn Nhà Trắng Kush Desai cho biết: “Chính quyền luôn khẳng định rằng Mỹ có đủ đòn bẩy để buộc các đối tác thương mại cuối cùng phải gánh chi phí thuế quan”.

Trong các cuộc họp báo cáo tài chính quý I (từ tháng 1 đến tháng 3), 360 công ty – tương đương 72% trong chỉ số S&P 500 – đã đề cập đến thuế quan, tăng mạnh so với 150 công ty (30%) quý trước đó. Ở châu Âu, có 219 công ty thuộc chỉ số STOXX 600 nêu vấn đề này, tăng từ 161 công ty quý trước. Trong số các công ty thuộc chỉ số Nikkei 225 của Nhật Bản, con số này là 58, so với chỉ 12 công ty trước đó.

Ông Rich Bernstein, Giám đốc điều hành công ty Richard Bernstein Advisors tại New York, nói: “Tôi nghĩ các tập đoàn không có được cái nhìn rõ ràng về tương lai”. Nhắc đến việc rút lại dự báo lợi nhuận, ông nói: “Trong một thế giới đầy bất ổn như hiện nay, nếu ta không thể đưa ra một con số chắc chắn, thì tốt hơn hết là đừng đưa ra thông tin gì cả”.

Theo dữ liệu của LSEG, Phố Wall dự báo lợi nhuận ròng của các công ty trong chỉ số S&P 500 sẽ tăng trung bình 5,1% mỗi quý từ tháng 4 đến tháng 12, so với mức tăng 11,7% cùng kỳ năm 2024.

Các ngành bị ảnh hưởng nặng nhất bao gồm ô tô, hàng không và hàng tiêu dùng nhập khẩu. Thuế đánh vào nguyên liệu thô và linh kiện như nhôm, điện tử đã tăng. Thuế áp lên nhiều quốc gia khiến chi phí lắp ráp ô tô tăng cao do chuỗi cung ứng trải rộng toàn cầu. Chuyển sản xuất về Mỹ cũng khiến chi phí lao động tăng vọt.

Tháng 4, hãng Kimberly Clark – nhà sản xuất khăn giấy Kleenex – đã cắt giảm dự báo lợi nhuận năm và cho biết sẽ chịu chi phí khoảng 300 triệu USD trong năm 2025 vì thuế quan đẩy chi phí chuỗi cung ứng tăng cao. Vài ngày sau đó, công ty này thông báo sẽ đầu tư 2 tỷ USD trong vòng 5 năm để mở rộng năng lực sản xuất tại Mỹ. Các công ty như Apple và Eli Lilly cũng đã công bố kế hoạch đầu tư vào Mỹ trong năm nay.

Hãng Diageo – nhà sản xuất rượu whisky Johnnie Walker và tequila Don Julio – cho biết sẽ cắt giảm 500 triệu USD chi phí và bán một phần lớn tài sản trước năm 2028, trong bối cảnh mức thuế 10% với hàng nhập từ Anh và Liên minh châu Âu có thể khiến lợi nhuận hoạt động sụt giảm 150 triệu USD mỗi năm.

Chuyên gia phân tích Zak Stambor thuộc công ty eMarketer nói: “Thuế quan có thể khiến một buổi tối đi chơi hay thậm chí một buổi tối thư giãn tại nhà trở nên đắt đỏ hơn đáng kể”.

Thùy Dương/Báo Tin tức và Dân tộc