Các nhà sản xuất ô tô châu Âu đối mặt thách thức 'duy trì đúng hướng' với xe điện

Håkan Samuelsson cho biết thách thức là phải 'giữ đúng hướng và không bị phân tâm'. Người đàn ông 74 tuổi này được giao nhiệm vụ điều hướng hãng xe Volvo thông qua quá trình chuyển đổi sang EV. Ảnh: Getty.

Một năm trước khi từ chức giám đốc điều hành vào năm 2022, Håkan Samuelsson tuyên bố rằng Volvo Cars sẽ chuyển sang hoàn toàn bằng điện vào năm 2030. "Thay vì đầu tư vào một doanh nghiệp đang thu hẹp, chúng tôi chọn đầu tư vào tương lai", ông đã cam kết vào thời điểm đó.

Người đàn ông 74 tuổi này hiện đã trở lại vị trí lãnh đạo của tập đoàn Thụy Điển, được giao nhiệm vụ điều hướng công ty vượt qua quá trình chuyển đổi sang điện không ổn định và sự hỗn loạn do chiến tranh thương mại toàn cầu gây ra.

Samuelsson vẫn bất chấp ngay cả khi công ty gần đây đã rút lại hướng dẫn trong hai năm tới và triển khai chương trình cắt giảm chi phí 1,9 tỷ USD sau khi lợi nhuận quý đầu tiên giảm 59%.

"Chúng ta không nên thay đổi chiến lược của mình", Samuelsson phát biểu tại hội nghị Tương lai của ô tô của tờ FT. "Thách thức thực sự là phải duy trì đúng hướng và không bị phân tâm".

Tập đoàn này hiện thuộc sở hữu của Geely của Trung Quốc, đã từ bỏ mục tiêu năm 2030 là chỉ bán xe điện trong bối cảnh tốc độ tăng trưởng chậm hơn dự kiến của xe chạy bằng pin.

Nhưng nhu cầu về xe điện đã bắt đầu tăng trở lại, với doanh số bán hàng trên toàn thế giới tăng 35% so với cùng kỳ năm ngoái trong ba tháng đầu năm 2025, theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế. Doanh số dự kiến sẽ đạt hơn 20 triệu vào cuối năm, chiếm một trong bốn xe được bán trên toàn thế giới. Xe điện dự kiến sẽ chiếm 60% tổng doanh số bán ô tô tại Trung Quốc, 25% tại Châu Âu và 11% tại Mỹ.

“Chúng tôi thấy rất ít người lái xe điện quay lại sử dụng động cơ đốt trong”, Michael Lohscheller, giám đốc điều hành của hãng sản xuất xe điện Polestar cho biết. “Nhưng tất nhiên, sự chắc chắn về mặt khuôn khổ chính trị là hữu ích”.

Doanh số bán hàng tại Vương quốc Anh và châu Âu nói chung đã tăng tốc khi các hãng sản xuất ô tô bao gồm Renault, Stellantis và Volkswagen mở rộng sản phẩm xe điện của họ để đáp ứng các quy định về khí thải chặt chẽ hơn tại lục địa này.

Các mẫu xe điện giá rẻ hơn dưới 25.000 euro, chẳng hạn như Renault 5 và Citroën ë-C3, cũng đã thúc đẩy nhu cầu của người tiêu dùng, trong khi VW sẽ ra mắt ID2 — mẫu xe điện đầu tiên có giá dưới 25.000 euro — vào năm tới và mẫu ID1 thậm chí còn rẻ hơn vào năm 2027.

Nhưng cả EU và Vương quốc Anh đều đã nới lỏng các quy định liên quan đến khí thải của xe động cơ đốt trong để hỗ trợ ngành công nghiệp ô tô, vốn đang chịu áp lực mới từ mức thuế quan cao hơn mà Tổng thống Mỹ Donald Trump áp đặt đối với ô tô và phụ tùng nhập khẩu từ nước ngoài.

Ủy ban Châu Âu sẽ duy trì lệnh cấm bán ô tô động cơ đốt trong mới nhưng cho phép linh hoạt trong ba năm tới về cách các nhà sản xuất ô tô đáp ứng các mục tiêu phát thải CO2 nghiêm ngặt hơn có hiệu lực vào năm nay. Vương quốc Anh sẽ cho phép bán xe hybrid kiểu Prius và xe hybrid sạc điện cho đến năm 2035 trong khi giảm tiền phạt trừng phạt vì không đạt được mục tiêu EV của mình.

“Đây là một điều rất khó thực hiện, cố gắng thay đổi khoản mua lớn thứ hai mà hầu hết mọi người thực hiện theo cách rất triệt để”, Richard Bruce, giám đốc tại Văn phòng xe không phát thải của Bộ Giao thông Anh nói. “Theo thời gian, bạn sẽ ngày càng có được sự tin tưởng của người tiêu dùng và cuối cùng sẽ có hiệu quả”.

Những thay đổi về chính sách đã gây chia rẽ trong ngành, với những người chỉ trích cho rằng việc nới lỏng các quy định về khí thải sẽ khiến các nhà sản xuất ô tô châu Âu kém cạnh tranh hơn so với các đối thủ Trung Quốc, những đối thủ sẽ thúc đẩy doanh số bán xe điện công nghệ cao, giá cả phải chăng hơn.

“Sự linh hoạt trong giới hạn CO2 của EU tạo ra một số phạm vi cho các nhà sản xuất ô tô nới lỏng động lực bán hàng của họ vào năm 2025 và chúng ta cần xem những thay đổi nào sau sự thay đổi về thuế quan của Mỹ”, Chris Heron, tổng thư ký của E-Mobility Europe, một hiệp hội thương mại có trụ sở tại Brussels, cho biết. “Nhưng rất nhiều kế hoạch đã được triển khai”.

Nhưng các giám đốc điều hành ô tô khác cho biết những thay đổi trong quy định về khí thải không đủ để thúc đẩy khả năng cạnh tranh trong ngành trước sự cạnh tranh của Trung Quốc.

Trong một cuộc phỏng vấn chung tại hội nghị thượng đỉnh FT, chủ tịch Stellantis John Elkann và giám đốc điều hành Renault Luca de Meo đã lập luận rằng châu Âu nên có ít quy định hơn để họ có thể sản xuất ô tô với giá cả phải chăng.

Chi phí để đáp ứng các quy định này, ngoài giá năng lượng và chi phí sản xuất cao hơn ở châu Âu, sẽ gây thêm áp lực cho ngành công nghiệp ô tô, trong khi khách hàng không muốn trả giá cao hơn cho xe điện.

Họ cho biết việc cho phép các nhà sản xuất ô tô đầu tư vào xe hybrid và các công nghệ khác cũng sẽ giúp giảm tổng lượng khí thải của xe.

De Meo đề xuất thay vì tập trung vào hình phạt, châu Âu nên đưa ra "lời mời làm tốt hơn và giành được khả năng cạnh tranh về công nghệ, không chỉ một công nghệ mà là nhiều hơn một công nghệ".

Elkann nói thêm: “Chúng tôi muốn đảm bảo rằng chúng tôi có thể sản xuất tại châu Âu những chiếc xe không chỉ tốt cho môi trường mà còn có giá cả phải chăng đối với những người muốn mua chúng”.

Nam Nguyễn