Các giải pháp để TP.HCM là thành phố điện ảnh đầu tiên của Đông Nam Á
Sở VH&TT TP.HCM đã nhận được nhiều góp ý từ các chuyên gia trong nước và quốc tế để TP.HCM hoàn thiện hồ sơ gia nhập Mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO, trở thành thành phố điện ảnh.
Thực hiện đề xuất của Bộ VH-TT&DL trình Thủ tướng về "Đề án Phát triển mạng lưới thành phố sáng tạo trong hệ thống thành phố sáng tạo của UNESCO", UBND TP.HCM giao Sở VH&TT chủ trì, phối hợp các cơ quan, chuyên gia trong và ngoài nước nhằm hoàn thiện hồ sơ ứng cử gia nhập mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO trong lĩnh vực điện ảnh.
Ngày 15-2, với sự chủ trì của UBND TP.HCM, Sở VH&TT TP.HCM đã tổ chức tọa đàm tham vấn góp ý vào hồ sơ này.
Ngày 3-3, hồ sơ sẽ chính thức nộp UNESCO để TP.HCM trở thành thành viên của mạng lưới các thành phố sáng tạo. Nếu được phê duyệt, TP.HCM sẽ là thành phố điện ảnh UCCN (UNESCO Creative Cities Network) đầu tiên của VN và Đông Nam Á.

Ông Đỗ Quốc Việt, Phó Cục trưởng Cục Điện ảnh (bìa phải) và ông Trần Thế Thuận, Giám đốc Sở VH&TT TP.HCM trao đổi bên lề tọa đàm.
Cần 1 tổ chức chuyên hỗ trợ các đoàn quay phim
Bà Trần Thị Diệu Thúy, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM cho biết: "TP.HCM là địa phương nằm trong số 200 thành phố khởi nghiệp toàn cầu. Với mong muốn tiếp tục định hướng phát triển điện ảnh bền vững, tăng cường hội nhập quốc tế sâu rộng, tạo điều kiện cho điện ảnh TP.HCM tiếp cận với điện ảnh thế giới, thu hút các nhà làm phim trên thế giới đến với TP, UBND TP xây dựng hồ sơ ứng cử gia nhập Mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO trong lĩnh vực điện ảnh.
Nhằm chuẩn bị hồ sơ một cách hiệu quả nhất, TP.HCM tổ chức buổi tọa đàm quốc tế để tham vấn ý kiến từ các chuyên gia".

Quang cảnh tại tọa đàm tham vấn quốc tế góp ý hồ sơ của TP.HCM đăng ký tham gia Mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO.
Tham dự tại tọa đàm, đạo diễn Nguyễn Quang Dũng nhận định chọn TP.HCM là thành phố sáng tạo lĩnh vực điện ảnh là điều hoàn toàn xứng đáng, bởi đây là nơi có sự đa dạng về văn hóa, bản sắc cùng thị trường phát triển mạnh…
Nghệ sĩ Hồng Ánh mong muốn TP.HCM có những hoạt động điện ảnh không chỉ liên kết với những người làm chuyên môn mà cần mở rộng hơn cho cư dân TP.
"Những không gian sáng tạo, khu vui chơi có kết nối với điện ảnh phải làm sao tiếp cận được nhiều người dân trong thành phố. Phim ra rạp có nhiều đề tài để người dân chọn lựa và họ sẽ nâng tầm sự cảm thụ điện ảnh nhiều hơn thay vì làm và đưa ra thị trường những phim theo thị hiếu của một nhóm khán giả.
Có thể nói, không gian sáng tạo, trung tâm hoạt động rất cần thiết để chúng ta phổ biến kiến thức điện ảnh thông qua những buổi giới thiệu, trò chơi thực tế, triển lãm…" – nghệ sĩ Hồng Ánh bày tỏ.

Nghệ sĩ Hồng Ánh góp ý để TP.HCM trở thành thành phố điện ảnh của VN và khu vực Đông Nam Á.
Đối với những liên kết mang tính quốc tế, là người tham gia vào một số dự án có sự kết nối quốc tế, nghệ sĩ Hồng Ánh cho biết bản thân mong muốn giảm thiểu về mặt thủ tục.
"Nếu như chúng ta có đội ngũ cố vấn hoặc ban cố vấn chuyên môn hướng dẫn một cách ngắn gọn và nhanh nhất các thủ tục cho các nhà làm phim thì tôi nghĩ những nhà làm phim có thể kêu gọi các đoàn phim quốc tế" - nghệ sĩ Hồng Ánh nói thêm.

Lý Hải cùng dàn diễn viên phim "Lật mặt 7" giao lưu và chụp hình cùng khán giả tại phố đi bộ Nguyễn Huệ. Ảnh: BTC

TP.HCM mang nhiều điểm mạnh để phát triển công nghiệp điện ảnh. (Hình ảnh phim Mai với doanh thu hơn 500 tỉ của Trấn Thành).
Theo ông Jérémy Segay, tùy viên Nghe nhìn Khu vực Đông Nam Á thuộc Đại sứ quán Pháp tại Việt Nam, TP.HCM hiện nay vẫn chưa có một tổ chức hoặc văn phòng chuyên hỗ trợ các đoàn làm phim quay phim tại địa phương, chưa có sự liên kết với các đơn vị. Điều này khiến các đoàn phim khu vực hoặc nước ngoài có thể gặp khó khăn trong việc tìm bối cảnh, hiện trường, thủ tục giấy tờ.

"Chúng ta nên có một đơn vị tiếp nhận quay phim tại TP.HCM. Đồng thời thiết kế bộ công cụ hấp dẫn như Cẩm nang quay phim tại TP.HCM về trường quay, bối cảnh. Chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ quảng bá, tạo ra ưu đãi tài chính các đoàn làm phim trong và ngoài nước, hỗ trợ họ sử dụng nguồn lực của địa phương bởi họ đang góp phần cho việc quảng bá về địa phương đó" - ông Jérémy Segay nói.
Bàn hướng xây dựng phim trường cao cấp
Một trong những mối quan tâm của ông Jérémy Segay là hiện nay TP.HCM chưa có một phim trường hiện đại với bối cảnh khác biệt. Để TP.HCM hướng tới thành phố điện ảnh của VN và khu vực Đông Nam Á, ông mong muốn chính quyền TP cùng chung tay xây dựng một phim trường chuyên nghiệp cao cấp.
Đạo diễn Nguyễn Hữu Tuấn cũng nhận định TP.HCM hiện vẫn chưa có phim trường cao cấp

Đạo diễn Nguyễn Hữu Tuấn.
"Theo tôi, TP.HCM có thể cho thuê một mảnh đất nào đó để xây phim trường với một chi phí ưu đãi về tiền cho thuê hoặc thuế. Các doanh nghiệp có thể đầu tư để xây dựng một phim trường để có thể khai thác trong nước lẫn quốc tế" - đạo diễn Nguyễn Hữu Tuấn nói.
Ông Bùi Quang Minh, nhà sáng lập Beta Group, nhận định nếu có phim trường sẽ tạo điều kiện rất thuận lợi cho các nhà làm phim.
Tuy vậy, để có một phim trường đúng nghĩa và phục vụ được nhu cầu điện ảnh thì chất lượng và mức độ đầu tư rất lớn. Để mức đầu tư hợp lí từ góc nhìn nhà đầu tư thì thị trường điện ảnh phim Việt cần phải phát triển hơn nữa.
"Hiện nay, con số 2.000 tỉ hay 4.700 tỉ của cả thị trường, thậm chí là 10.000 tỉ chưa phải là con số quá lớn so với nhiều nước trong khu vực. Một số nước trong khu vực chỉ cần một bộ phim của họ thôi cũng đã đạt được doanh số như vậy rồi.
Do đó cần có lượng phim sản xuất liên tục, thường xuyên và ngân sách cao để đủ sức để nuôi dưỡng hệ thống trường quay chất lượng cao và duy trì liên tục” – ông Bùi Quang Minh đề xuất.
NSND Thanh Thúy, Phó Giám đốc Sở VH&TT TP.HCM cho biết việc xây dựng cơ sở hạ tầng phát triển văn hóa nói chung và điện ảnh nói chung đang được các cấp chính quyền TP hết sức quan tâm và khẳng định rằng TP.HCM không thiếu hệ thống phim trường.

NSND Thanh Thúy, Phó Giám đốc Sở VH&TT TP.HCM.
"Nghị quyết 98/2023 là một trong những cơ chế hết sức đột phá, trong đó là sự chủ động tham mưu của Sở VH&TT TP.HCM cho UBND TP đề xuất với các cấp lãnh đạo TƯ trong việc chúng ta có một cơ chế hợp tác công tư và tại Nghị quyết 98/2023 đã phê duyệt và đang được triển khai.
Như chúng ta thấy, phim Địa đạo (đạo diễn Bùi Thạc Chuyên) đang được thực hiện tại phim trường ở Củ Chi với diện tích hơn 50 ha. Bên cạnh đó, chúng ta có những phim trường phục vụ cho các hoạt động quay phim nhỏ như phim trường ở Gò Vấp, quận 12 và rải khắp TP.HCM.
Tuy nhiên, chúng ta vẫn mơ ước có một phim trường đạt chuẩn quốc tế với diện tích phải trên 150 ha. Với một phim trường đạt chuẩn quốc tế như vậy, chúng ta đảm bảo xây dựng một tổ hợp vừa có hoạt động phục vụ làm phim chuyên nghiệp nhưng đồng thời là một nơi để phục vụ phát triển du lịch.
Định hướng của TP.HCM là có thể sẽ khai thác công viên lịch sử dân tộc tại Thủ Đức với diện tích khoảng 324 ha và chúng tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu, phối hợp với UBND TP Thủ Đức các bên liên quan để tiếp tục tham mưu cho các cấp lãnh đạo TP.HCM làm sao cụ thể hóa việc mà chúng ta hướng đến có một phim trường chuẩn quốc tế" – NSND Thanh Thúy thông tin.
Doanh thu từ điện ảnh hàng năm đạt 500 triệu USD
Điện ảnh là một trong những lĩnh vực trọng tâm trong chiến lược phát triển văn hóa của TP.HCM.
Hiện nay, thành phố có hơn 930 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này, với hơn 9.000 lao động, doanh thu hằng năm đạt 500 triệu USD, đóng góp 0,43% vào GRDP.
Thành phố sở hữu hệ thống 52 cụm rạp, 295 phòng chiếu, 10 hệ thống rạp phim lớn và 184 không gian sáng tạo phục vụ nghệ thuật.
Xây dựng thương hiệu cho TP.HCM, người dân được hưởng lợi
TS Nguyễn Phương Hòa, Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế (Bộ VH-TT&DL)
Bộ VH-TT&DL đánh giá rất cao nỗ lực của TP.HCM vượt qua áp lực về tiến độ thời gian, làm xuyên lễ và Tết, để hoàn thiện việc nộp hồ sơ gia nhập Mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO trong lĩnh vực điện ảnh.Việc lựa chọn điện ảnh, ngành nghệ thuật mang tính tổng hợp, có sự kết nối chặt chẽ với văn học, âm nhạc, thiết kế, ẩm thực, nghệ thuật dân gian, nghệ thuật truyền thống, kiến trúc….
Lĩnh vực này vừa tạo ra những giá trị tinh thần, có sức lan tỏa mạnh mẽ, gắn kết các cộng đồng trong xã hội, vừa tạo ra giá trị kinh tế đo đếm được vào GRDP của địa phương, được kỳ vọng sẽ tạo đà thúc đẩy mạnh mẽ cho sự phát triển của các ngành công nghiệp văn hóa và sáng tạo tại TP.HCM.
Đây cũng chính là cơ hội để TP.HCM xây dựng thương hiệu, định vị là một trung tâm sáng tạo khu vực trên bản đồ điện ảnh toàn cầu.
Việc gia nhập Mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO được kỳ vọng sẽ mở ra nhiều cơ hội.
Văn hóa sáng tạo kéo theo sự phát triển KT-XH. Điện ảnh là sự tổng hòa các loại hình nghệ thuật nên việc trở thành thành phố điện ảnh sẽ là cơ hội để TP.HCM tạo việc làm, tăng doanh thu, tăng cường khả năng tiếp cận, kết nối xã hội, khơi gợi sức sáng tạo, bảo vệ, duy trì sự đa dạng, độc đáo, thúc đẩy hợp tác quốc tế, kết nối nghệ sĩ, doanh nghiệp với thị trường thế giới, xây dựng thương hiệu cho thành phố.
TS NGUYỄN PHƯƠNG HÒA, Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế (Bộ VH-TT&DL)