Các cường quốc BRICS đã gây ra cơn sốt giá vàng?

Nga và Trung Quốc đều đẩy mạnh dự trữ vàng và tăng tốc phi USD hóa trong thời gian gần đây. Ảnh: Kitco

Trang Kitco đưa tin, ông Vahan Roth - Giám đốc điều hành (CEO) của Swissgrams, cho biết, các ngân hàng trung ương của Nhóm các nền kinh tế mới nổi hàng đầu thế giới (BRICS) và một số nước trên thế giới đang mua vàng với tốc độ lớn chưa từng có.

Trong một phân tích gửi đến công ty tư vấn GIS công bố hôm 24/7, ông Roth lưu ý rằng việc giá vàng lập đỉnh mới 2.480 USD/ounce vào ngày 17/7 phần nào được thúc đẩy bởi những động thái chiến lược của các ngân hàng trung ương trong nhóm BRICS và các quốc gia khác.

“Đây là bước nhảy vọt khá lớn so với mức kỷ lục trước đó là 2.075 USD/ounce ghi nhận vào tháng 8/2020, trong bối cảnh đại dịch Covid-19 gây ra tình trạng bất ổn và tăng nhu cầu với các loại tài sản an toàn” - CEO Swissgrams cho hay.

Theo chuyên gia Roth, giá vàng liên tục lập kỷ lục mới trong thời gian gần đây là phản ứng của việc nhiều quốc gia tăng tốc dự trữ vàng nhằm "né tránh" đồng USD. Đồng thời, lãnh đạo Công ty Swissgrams cho rằng đà tăng phi mã của giá kim loại quý không phải do người tiêu dùng hay các nhà đầu tư, thay vào đó các ngân hàng trung ương trên thế giới mới là động lực chính thúc đẩy.

Trong khi đó, dữ liệu mới nhất của Hội đồng Vàng Thế giới (WGC) cho thấy các ngân hàng trung ương là bên mua vàng tích cực nhất trong quý 1/2024. Trong đó, Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) đã bổ sung 27 tấn vàng vào kho dự trữ vàng, Ngân hàng Trung ương Thổ Nhĩ Kỳ tăng lượng nắm giữ vàng thêm 30 tấn, Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ mua 19 tấn và Ngân hàng Trung ương Kazakhstan mua thêm 16 tấn.

Ngoài ra, Nga cũng đẩy mạnh việc dự trữ vàng trong những năm gần đây. Vàng hiện chiếm hơn 29% tổng lượng dự trữ ngoại hối của Moscow, tăng mạnh so với mức 11,8% trong 6 năm trước đó.

Chuyên gia Roth nhận định, thị trường vàng liên tục lập đỉnh mới cũng do nhiều quốc gia đẩy mạnh mua gom vàng trước lo ngại việc Mỹ “vũ khí hóa” đồng USD.

Bên cạnh đó, CEO của Swissgrams lưu ý thêm rằng sự trỗi dậy và mở rộng của nhóm BRICS+ cũng phần nào thúc đẩy giá vàng leo thang.

Ông Roth cho biết: “BRICS+ đã nỗ lực thay đổi trật tự thế giới và các nước thành viên cũng đưa ra ý tưởng về việc sử dụng một loại tiền tệ chung được hỗ trợ bằng vàng. Mặc dù kế hoạch ra mắt đồng tiền chung của BRICS chưa thể sớm được hiện thực hóa thì thì khối này vẫn chiếm khoảng 45% dân số toàn cầu, kiểm soát 30% diện tích đất liền trên thế giới và đóng góp hơn 37% cho GDP toàn cầu”.

BRICS hiện gồm 10 thành viên: Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc, Nam Phi, Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất, Ai Cập, Iran, Ethiopia và Ả Rập Saudi.

3 kịch bản của phi USD hóa trên thế giới

Trong bài phân tích trên, chuyên gia Roth cũng dự báo 3 kịch bản phi đôla hóa có thể diễn ra và tác động của xu hướng này đối với giá vàng.

Ở kịch bản đầu tiên, hoạt động mua vàng của nhiều nước trên thế giới sẽ tiếp tục và đây là trường hợp khả thi nhất. Ông Roth nhận định: “Nhiều khả năng nhu cầu vàng của BRICS+ và các quốc gia không thân Mỹ sẽ tiếp tục vượt xa sức mua của phương Tây”.

Với kịch bản thứ hai, ông Roth cho rằng có thể sẽ diễn ra trong dài hạn, khi đó các nền kinh tế được hỗ trợ bằng vàng sẽ từ bỏ đồng USD.

Theo vị chuyên gia này, khi các nước dự trữ nhiều vàng hơn và giảm dần sự phụ thuộc vào đồng bạc xanh, ảnh hưởng về địa chính trị của phương Tây cũng yếu đi. Do đó, Mỹ và các đồng minh sẽ có ít động lực hơn để đưa ra những lệnh trừng phạt.

Cuối cùng, quá trình phi USD hoàn toàn ở phía Nam bán cầu là trường hợp khó có thể xảy ra nhất. Kịch bản này có thể tạo ra sự thay đổi mang tính kiến tạo trong trật tự địa chính trị toàn cầu.

Nguyễn Thu