Ca tay chân miệng tăng, khó nhận biết khi gặp thể không điển hình

Theo báo cáo mới nhất từ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC), từ ngày 19 đến 25-5, TP ghi nhận 1.000 ca tay chân miệng. Đây là tuần có số ca tay chân miệng cao nhất từ đầu năm đến nay, nâng tổng số ca mắc trong năm nay lên 7.735.

Thận trọng với các dấu hiệu trở nặng

Bà NTM (54 tuổi, ngụ Long An) đang chăm sóc cháu ngoại điều trị tay chân miệng tại khoa Nhi B, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới (TP.HCM). Bà M kể đi học về bé bị sốt, sau khi uống thuốc, lau mát bé hạ sốt nhưng hôm sau thì lên cơn co giật.

Gia đình đưa bé đi cấp cứu tại cơ sở y tế địa phương, sau đó xin chuyển đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới. Tại đây, bé được xác định mắc bệnh tay chân miệng độ 2a, bác sĩ chỉ định nhập viện điều trị, theo dõi sát.

Bệnh nhi điều trị tay chân miệng tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới. Ảnh: THẢO PHƯƠNG

Chị LMK (37 tuổi, ngụ Bình Dương) chăm con trai 2 tuổi điều trị tay chân miệng tại khoa Nhi, Bệnh viện TP Thủ Đức đã 3 ngày. Theo chị K, trước đó con chị có dấu hiệu chán ăn, bỏ bú, hơi nóng mình. Tưởng con cảm bình thường chị mua thuốc cho bé uống.

"Bé vẫn đi nhà trẻ, cô giáo thấy bé hơi sốt nên gọi gia đình đón về. Tôi đưa con lên bệnh viện khám thì bác sĩ chẩn đoán bé mắc tay chân miệng, cho thuốc về uống và theo dõi thêm. Nhưng tối đó bé sốt cao không hạ nên tôi đưa con vào Bệnh viện TP Thủ Đức, giờ bé đã ổn hơn” - chị K cho hay.

Trẻ mắc tay chân miệng từ độ 2a, 2b nhóm 1 sẽ được chỉ định nhập viện và theo dõi sát những dấu hiệu chuyển độ. Ảnh: THẢO PHƯƠNG

Bác sĩ chuyên khoa 2 Lê Thị Mỹ Linh, Trưởng khoa Nhi B, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới (TP.HCM), cho biết tại bệnh viện, các trẻ nhập viện điều trị bệnh tay chân miệng từ độ 2a, 2b nhóm 1 sẽ được chỉ định nhập viện và theo dõi sát. Những trẻ có dấu hiệu chuyển độ nặng hơn sẽ được chuyển sang khoa Cấp cứu hồi sức tích cực chống độc trẻ em.

Trường hợp trẻ chỉ có sang thương da (sẩn hồng ban bóng nước lòng bàn tay, chân, đầu gối, mông) hoặc loét họng, không kèm dấu hiệu nặng thì sẽ được điều trị ngoại trú và hướng dẫn những dấu hiệu nặng cần theo dõi tại nhà, hẹn tái khám 1 đến 2 ngày sau.

Tay chân miệng thể không điển hình, các dấu hiệu sẽ không rõ ràng. Ảnh: THẢO PHƯƠNG

Biến chứng nguy hiểm với thể không điển hình

Theo bác sĩ Linh, một trong những khó khăn khi chẩn đoán bệnh tay chân miệng chính là khi bệnh này ở thể không điển hình, các dấu hiệu không rõ ràng. Chẳng hạn bệnh nhân có sẩn hồng ban không rõ hoặc chỉ có loét miệng, cũng có trường hợp chỉ có triệu chứng thần kinh, tim mạch, hô hấp mà không phát ban da và loét miệng, nổi sẩn...

Cạnh đó, không hiếm trường hợp bị tay chân miệng với triệu chứng sang thương da nhiều, rất dễ nhầm lẫn với sốt phát ban, dị ứng da, bệnh da liễu thông thường hay nhiệt miệng. “Với những trường hợp trên, nếu người nhà không đưa trẻ đến cơ sở y tế thăm khám sẽ nguy cơ biến chứng nguy hiểm vì không được phát hiện sớm và xử trí kịp thời” - bác sĩ Linh thông tin.

Bệnh tay chân miệng xảy ra quanh năm, thường gặp ở trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi, nhưng vẫn có thể xảy ra ở trẻ lớn và người trưởng thành. Bệnh có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm não - màng não, viêm cơ tim, phù phổi cấp dẫn đến tử vong nếu không được phát hiện sớm và xử trí sớm.

Tay chân miệng có thể gây biến chứng nguy hiểm về thần kinh, hô hấp và tuần hoàn. Ảnh: THẢO PHƯƠNG

Bác sĩ Linh cho biết thêm, bệnh tay chân miệng hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, chỉ điều trị hỗ trợ, theo dõi sát, phát hiện sớm, phân độ đúng và điều trị phù hợp. Hầu hết bệnh đều diễn tiến nhẹ, nhưng cần theo dõi những dấu hiệu nặng như sốt cao, sốt cao không hạ, ngủ giật mình chới với, nôn ói nhiều, lừ đừ, có dấu hiệu bất thường,… xuất hiện sớm từ ngày 2 đến ngày 5 của bệnh.

“Khi trẻ bệnh, nhiều gia đình có tâm lý kiêng tắm, kiêng gió, việc này không nên. Nước ta khí hậu nóng ẩm, trẻ cần tắm rửa sạch sẽ, giữ da thông thoáng, vệ sinh răng miệng, không làm vỡ các mụn nước. Nên cho trẻ nghỉ ngơi, tăng cường dinh dưỡng theo độ tuổi, ăn thức ăn lỏng, dễ tiêu, để nguội, chia nhiều cữ nhỏ” - bác sĩ Linh khuyến cáo.

Bác sĩ chuyên khoa 1 Phạm Thị Mỹ Anh, khoa Nhi, Bệnh viện TP Thủ Đức, cho biết tay chân miệng là bệnh truyền nhiễm do virus đường ruột gây ra, thường gặp nhất là các chủng virus Coxsackie A6, A10, A16 và Enterovirus 71. Bệnh có hai đợt cao điểm phát triển mạnh trong năm là từ tháng 2-5 và tháng 9-12.

Trẻ dưới 5 tuổi là đối tượng dễ mắc bệnh nhất do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện. Ngoài ra, môi trường sinh hoạt tập thể như nhà trẻ, mẫu giáo, khu vui chơi đông đúc cùng với thói quen vệ sinh cá nhân chưa tốt (dùng chung khăn, đồ chơi, ly nước...) cũng làm tăng nguy cơ lây lan bệnh.

Thời gian ủ bệnh tay chân miệng kéo dài 2-7 ngày. Giai đoạn đầu trẻ có thể sốt nhẹ, chảy nước bọt nhiều, biếng ăn, quấy khóc. Từ ngày thứ 3 trở đi, các triệu chứng rõ rệt hơn với các tổn thương ở niêm mạc miệng như loét nhỏ (2-3mm), ở má, lợi, lưỡi gây đau, khiến trẻ bỏ ăn, chảy nước dãi và hôi miệng. Khi mắc bệnh, trên da trẻ thường xuất hiện các sẩn đỏ hoặc mụn nước kích thước 2-10mm, chứa dịch trong hoặc đục, thường không để lại sẹo sau khi vỡ.

Tay chân miệng có thể gây biến chứng nguy hiểm về thần kinh, hô hấp và tuần hoàn. Những biến chứng này thường xuất hiện từ ngày thứ 2 đến ngày thứ 5 của bệnh, nhưng ở thể tối cấp, chúng có thể xảy ra chỉ trong 24 giờ đầu.

THẢO PHƯƠNG

DI LINH