Cá sấu thay đổi hành vi, lo ngại báo động về thay đổi khí hậu

Biến đổi khí hậu không chỉ đe dọa các loài động vật có vú hay chim chóc, mà còn tác động sâu sắc đến thế giới bò sát, thậm chí cả những loài động vật máu lạnh tưởng chừng như thích nghi tốt với môi trường ấm áp. Một nghiên cứu mới đây đã chỉ ra, cá sấu cửa sông tại Úc, loài bò sát cổ xưa và đáng sợ, đang phải vật lộn với tình trạng nhiệt độ tăng cao kỷ lục, dẫn đến những thay đổi hành vi đáng lo ngại.

Cá sấu là loài động vật biến nhiệt, hay còn gọi là máu lạnh, có nghĩa là chúng hoàn toàn phụ thuộc vào môi trường bên ngoài để điều chỉnh nhiệt độ cơ thể. Thông thường, chúng phát triển mạnh mẽ trong môi trường ấm áp, tận hưởng ánh nắng mặt trời để sưởi ấm hoặc ngâm mình trong nước mát để hạ nhiệt khi cần. Tuy nhiên, khi nhiệt độ toàn cầu không ngừng gia tăng, sự cân bằng vốn có trong hệ sinh thái của loài bò sát này đang bị phá vỡ.

Hành vi của cá sấu đang thay đổi theo chiều hướng tiêu cực. (Ảnh: NDTV)

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Current Biology đầu tháng này đã chỉ ra một sự thật đáng báo động, nhiệt độ cơ thể trung bình của cá sấu đã tăng lên một mức độ tuy nhỏ nhưng rất đáng chú ý. Phân tích dữ liệu từ 203 cá thể cá sấu cho thấy, kể từ năm 2008, nhiệt độ cơ thể cao nhất đo được ở loài bò sát này đã tăng trung bình 0,55 độ C. Con số này tưởng chừng nhỏ bé, nhưng lại mang đến những hệ lụy lớn lao.

Nghiên cứu nhấn mạnh: "Khi nhiệt độ môi trường tăng lên, cá sấu ngày càng thường xuyên phải trải qua những ngày mà nhiệt độ cơ thể của chúng tiến gần đến giới hạn tới hạn (từ 32 đến 33 độ C). Ở ngưỡng nhiệt độ này, thời gian lặn của cá sấu bị rút ngắn đáng kể, tần suất các hành vi làm mát chủ động của chúng cũng tăng lên rõ rệt".

Sự nóng lên quá mức không chỉ đơn thuần là vấn đề về sự thoải mái đối với loài bò sát cổ xưa này, mà còn kéo theo những thay đổi sâu sắc trong thói quen sinh hoạt hàng ngày của chúng. Các nhà nghiên cứu ghi nhận, cá sấu ít hoạt động hơn hẳn trong những thời điểm nóng nhất trong ngày, đồng nghĩa với việc chúng giảm thời gian dành cho việc săn mồi và kiếm ăn.

Tác giả chính của nghiên cứu, nhà khoa học Kaitlin Barham, giải thích: "Một con cá sấu có thân nhiệt cao hơn sẽ có quá trình trao đổi chất diễn ra nhanh hơn. Trao đổi chất nhanh hơn đồng nghĩa với việc chúng tiêu thụ oxy nhanh hơn. Nghiên cứu trong phòng thí nghiệm đã chứng minh rằng, ở nhiệt độ cao, cá sấu không thể nín thở lâu như bình thường. Chúng cũng cần nhiều thời gian hơn để phục hồi trên mặt nước sau mỗi lần lặn".

Trong những trường hợp khắc nghiệt hơn, một số cá thể cá sấu thậm chí còn từ bỏ hoàn toàn thói quen phơi nắng, vốn là một phần quan trọng trong tập tính sinh hoạt của chúng và tìm đến những vùng nước sâu hơn, mát mẻ hơn để trú ẩn. Sự thay đổi tập tính này có thể gây ra những tác động tiêu cực đến quá trình sinh trưởng và sinh sản của cá sấu, bởi tình trạng căng thẳng nhiệt kéo dài sẽ làm suy giảm quá trình trao đổi chất và dự trữ năng lượng của chúng.

Thống kê từ nghiên cứu cho thấy, trong số 203 cá thể cá sấu được kiểm tra, có đến 65% đã vượt quá ngưỡng nhiệt độ cơ thể 32 độ C ít nhất một lần, 41% vượt quá 33 độ C và đáng lo ngại hơn, 22% đã vượt ngưỡng nguy hiểm 34 độ C.

Các nhà nghiên cứu cảnh báo, nếu biến đổi khí hậu tiếp tục diễn biến theo chiều hướng xấu, cá sấu có thể sẽ phải dành nhiều thời gian hơn cho việc làm mát cơ thể, hoặc thậm chí phải tìm kiếm những môi trường sống mới, mát mẻ hơn, ví dụ như khu vực phía nam nước Úc, nơi có khí hậu ôn hòa hơn so với khu vực phía bắc hiện tại. Nghiên cứu này không chỉ là lời cảnh báo về những tác động trực tiếp của biến đổi khí hậu lên một loài động vật cụ thể, mà còn là tiếng chuông báo động về những hệ lụy sâu rộng mà biến đổi khí hậu có thể gây ra cho toàn bộ hệ sinh thái và đa dạng sinh học trên hành tinh.

Bích Hậu (Theo NDTV)