Cà Mau đón nhận Bằng xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt Đường Hồ Chí Minh trên biển - Bến Vàm Lũng

Bến Vàm Lũng là một trong 4 bến chính tiếp nhận vũ khí từ miền Bắc vào miền Nam trong những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước, lập nên kỳ tích Đường Hồ Chí Minh trên biển.

Lãnh đạo tỉnh Cà Mau đón nhận Bằng xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt Đường Hồ Chí Minh trên biển - Bến Vàm Lũng, tỉnh Cà Mau của Thủ tướng Chính phủ, tối 24/4. (Nguồn: Báo Văn Hóa)

Sau Đồng Khởi năm 1960, phong trào cách mạng miền Nam phát triển mạnh mẽ, nhu cầu chi viện vũ khí cho chiến trường miền Nam ngày càng lớn, trong khi các tuyến vận tải trên bộ đang gặp rất nhiều khó khăn.

Vì vậy, Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh quyết định thành lập Đoàn 759 (tiền thân của Lữ đoàn 125, Vùng 2 Hải quân ngày nay) với nhiệm vụ nghiên cứu, mở tuyến vận tải quân sự chiến lược Bắc - Nam bằng đường biển, tổ chức đưa cán bộ, chiến sĩ và vũ khí chi viện cho cách mạng miền Nam.

Sau thời gian chuẩn bị, ngày 11/10/1962, chuyến tàu đầu tiên của “Đoàn tàu không số” mang phiên hiệu “Phương Đông 1” chở 30 tấn vũ khí từ bến Đồ Sơn (Hải Phòng) mở đường vào Nam.

Đến ngày 16/10/1962, tàu Phương Đông 1 do thuyền trưởng Lê Văn Một và chính trị viên Bông Văn Dĩa chỉ huy vượt qua hàng ngàn hải lý cập bến Vàm Lũng an toàn. Đây là chuyến tàu của “Đoàn tàu không số” khai thông tuyến vận tải chiến lược trên Biển Đông – Đường Hồ Chí Minh trên biển.

Bến Vàm Lũng gắn liền với đơn vị Ðoàn 962, có nhiệm vụ bảo vệ an toàn cho các chuyến tàu vào, ra bến bãi, bí mật tiếp nhận, cất giấu vũ khí và vận chuyển vũ khí đến các đơn vị Quân Giải phóng phục vụ chiến đấu.

Theo tư liệu, trong số 124 chuyến tàu do Đoàn 962 tiếp nhận, các bến cụm Cà Mau đã tiếp nhận 76/124 chuyến, riêng Bến Vàm Lũng đón 68 chuyến, với hơn 4.300 tấn vũ khí, đạn dược.

Vì vậy, Bến Vàm Lũng là bến đón con tàu đầu tiên của “Đường Hồ Chí Minh trên biển” và cũng là bến tiếp nhận nhiều chuyến tàu cập bến nhất của con đường huyền thoại này.

Di tích quốc gia đặc biệt Đường Hồ Chí Minh trên biển tại Bến Vàm Lũng. (Nguồn: TTXVN)

Để ghi nhớ, vinh danh những chiến công vang dội, bất tử của đoàn tàu không số, những hi sinh cao cả của các chiến sĩ anh hùng, của Nhân dân Rạch Gốc, Tân Ân, Đảng và Nhà nước đã quyết định xây dựng Khu di tích Bến Vàm Lũng (tại ấp Xẻo Mắm, xã Tân Ân, huyện Ngọc Hiển) với các hạng mục: Tượng đường Hồ Chí Minh trên biển, nhà trưng bày tư liệu truyền thống và một số công trình liên quan.

Với giá trị lịch sử to lớn của Đường Hồ Chí Minh trên biển, ngày 26/11/2024, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1473/QĐ-TTg xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt Đường Hồ Chí Minh trên biển, gồm các bến chính: Bến K15 - TP Hải Phòng, Bến Vũng Rô - tỉnh Phú Yên, Bến Lộc An - tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu và Bến Vàm Lũng - tỉnh Cà Mau.

P.V