BOT thua lỗ: Bộ Xây dựng đề xuất rót vốn gỡ khó

Bộ Xây dựng vừa có báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ, đề xuất cơ chế chính sách nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc tại các dự án BOT giao thông, trong đó nhấn mạnh giải pháp chia sẻ rủi ro giữa Nhà nước và nhà đầu tư.

Theo Bộ Xây dựng, thực hiện kết luận của Chính phủ, Bộ đã phối hợp với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và các địa phương rà soát tổng thể các dự án BOT đang gặp khó khăn, xây dựng danh mục gồm 11 dự án có vướng mắc lớn, bao gồm 8 dự án do Bộ quản lý và 3 dự án của địa phương.

Trạm BOT Thái Nguyên - Chợ Mới gặp khó do người dân phản đối

Từ kết quả rà soát, các dự án được chia làm 2 nhóm. Nhóm 1 gồm 6 dự án dự kiến chấm dứt hợp đồng trước thời hạn và bố trí vốn Nhà nước để thanh toán. Nhóm 2 gồm 5 dự án đề xuất bổ sung vốn Nhà nước hỗ trợ trong giai đoạn khai thác để tiếp tục thực hiện hợp đồng.

Bộ Xây dựng cho biết, quá trình đàm phán với các bên liên quan cho thấy cơ bản các nhà đầu tư và tổ chức tín dụng đã thống nhất với phương án chia sẻ rủi ro đối với 5 dự án thuộc nhóm 2. Tuy nhiên, hiện Luật PPP sửa đổi (Luật số 57/2024/QH15) chỉ bổ sung cơ chế thanh toán khi chấm dứt hợp đồng, chưa quy định việc hỗ trợ vốn trong giai đoạn khai thác.

Do vậy, phía Bộ Xây dựng đưa ra quan điểm, đối với nhóm dự án chấm dứt hợp đồng đã có đủ cơ sở pháp lý triển khai thực hiện, cơ quan có thẩm quyền chủ trì xác định giá trị vốn Nhà nước, báo cáo cấp có thẩm quyền bố trí vốn để thanh toán.

Để có cơ sở pháp lý xử lý các dự án còn lại, Bộ Xây dựng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép bổ sung quy định "vốn Nhà nước tham gia, hỗ trợ dự án BOT giai đoạn khai thác" vào dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật PPP và Luật Đấu thầu, dự kiến trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 9.

Cũng theo Bộ Xây dựng, Chính phủ đã có Tờ trình số 169/TTr-CP ngày 5/4/2025 gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị điều chỉnh chương trình lập pháp năm 2025 để đưa nội dung này vào xem xét. Nếu được thông qua, sẽ có đủ điều kiện để tháo gỡ vướng mắc không chỉ với 11 dự án hiện tại mà còn với các dự án BOT tương tự trong tương lai.

Bộ Xây dựng cam kết sẽ phối hợp với Văn phòng Chính phủ, Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp để hoàn chỉnh dự thảo Luật, đồng thời tiếp tục cập nhật, hoàn thiện Đề án tháo gỡ vướng mắc và trình Chính phủ xem xét thông qua.

Trước đó, để bảo đảm sớm tháo gỡ dứt điểm vướng mắc, Bộ Xây dựng đề xuất bố trí 14.223 tỷ đồng từ nguồn tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách Trung ương năm 2024 cho 9/11 dự án. Ngân sách địa phương chịu 576 tỷ đồng để xử lý vướng mắc 2/11 dự án thuộc thẩm quyền địa phương.

Nguyên Thảo