Bộ trưởng Quốc phòng nói cuộc đàm phán giữa Ý với Starlink của Elon Musk bị đình trệ khi phe đối lập phản đối

Chính quyền của Thủ tướng Ý Giorgia Meloni đang tìm cách đảm bảo hệ thống liên lạc được mã hóa giữa chính phủ, các nhà ngoại giao và quan chức quốc phòng hoạt động ở khu vực rủi ro cao. Starlink là một trong những ứng viên đang được xem xét để cung cấp hệ thống này.

"Hình như mọi thứ đang bị đình trệ", ông Guido Crosetto cho biết, theo báo La Repubblica. Thay vì tập trung vào các vấn đề kỹ thuật của hợp đồng, cuộc thảo luận đã bị chi phối bởi những tuyên bố do Elon Musk đưa ra hoặc những phát ngôn liên quan đến tỷ phú 53 tuổi người Mỹ này, theo Guido Crosetto.

Starlink là thế lực thống trị trong lĩnh vực internet vệ tinh, với 6.700 vệ tinh quỹ đạo Trái đất tầm thấp đang hoạt động, và đã cung cấp dịch vụ tại Ý từ năm 2021. Các nguồn tin nói với Reuters rằng chính phủ Ý đang xem xét một hợp đồng 5 năm trị giá 1,5 tỉ euro (1,62 tỉ USD) với Starlink, thuộc công ty SpaceX của Elon Musk.

Tuy nhiên, các cuộc đàm phán giữa chính phủ Mỹ và Starlink đã gây ra làn sóng phản đối từ phe đối lập, những người đặt câu hỏi liệu có khôn ngoan hay không khi giao hợp đồng an ninh quốc gia cho một doanh nhân nước ngoài, đồng thời là đồng minh thân cận của Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Guido Crosetto cho biết khi tình hình lắng xuống, các cuộc đàm phán sẽ quay trở lại các vấn đề kỹ thuật.

"Điều quan trọng là: Cái gì có lợi và an toàn nhất cho quốc gia", Bộ trưởng Quốc phòng Ý nói.

Thủ tướng Giorgia Meloni đã đặt liên minh với Mỹ làm trọng tâm trong chính sách đối ngoại của Ý. Tuy nhiên, hành động của ông Trump, vốn đã làm mếch lòng các đồng minh châu Âu của Ý, buộc bà thực hiện một hành động cân bằng về chính trị.

Trong nước, bà Giorgia Meloni cũng chịu áp lực từ Liên đoàn phương Bắc – đảng cực hữu trong liên minh cầm quyền, yêu cầu tiếp tục ủng hộ ông Trump và Elon Musk.

Hôm 21.3, Matteo Salvini, lãnh đạo đảng Liên đoàn phương Bắc và là Phó thủ tướng Ý, cho biết ông đã có cuộc điện đàm với Phó Tổng thống Mỹ JD Vance. Trong đó, Matteo Salvini ca ngợi "khả năng vượt trội của Mỹ trong các lĩnh vực quan trọng như truyền thông vệ tinh".

Theo ông Guido Crosetto, các cuộc đàm phán về hợp đồng tiềm năng giữa Starlink của Elon Musk và chính phủ Ý đã bị đình trệ - Ảnh: ET

Cuối tháng 2, Elon Musk bác bỏ thông tin cho rằng Mỹ đã cảnh báo ngừng cung cấp mạng internet vệ tinh Starlink cho Ukraine trừ khi nước này đồng ý với một thỏa thuận về khoáng sản.

Elon Musk là đồng minh thân thiết hàng đầu của ông Trump, hiện lãnh đạo Ban Hiệu suất Chính phủ (DOGE), được giao nhiệm vụ loại bỏ sự lãng phí trong ngân sách liên bang.

Starlink gặp thách thức từ Trung Quốc và Jeff Bezos để duy trì vị trí thống trị internet vệ tinh

Mạng lưới liên lạc Starlink đang đối mặt với những thách thức ngày càng gay gắt trong việc duy trì vị trí thống trị internet vệ tinh tốc độ cao trước một đối thủ do nhà nước Trung Quốc hậu thuẫn và dịch vụ khác được tài trợ bởi Jeff Bezos - người sáng lập Amazon.

SpaceSail (có trụ sở tại thành phố Thượng Hải, Trung Quốc) vào tháng 11.2024 đã ký một thỏa thuận để tiến vào Brazil và thông báo rằng đang đàm phán với hơn 30 quốc gia. Hai tháng sau, SpaceSail bắt đầu hoạt động tại Kazakhstan, theo Đại sứ quán Kazakhstan tại Bắc Kinh.

Chính phủ Brazil cũng đang đàm phán với dịch vụ internet Project Kuiper của Jeff Bezos và công ty Telesat (Canada), theo một quan chức tham gia vào các cuộc thương lượng. Đây là lần đầu tiên thông tin về các cuộc thảo luận này được công bố.

Kể từ năm 2020, Starlink đã phóng nhiều vệ tinh vào quỹ đạo Trái đất tầm thấp, độ cao dưới 2.000km, hơn tất cả đối thủ cộng lại. Các vệ tinh hoạt động ở độ cao như vậy truyền dữ liệu cực kỳ hiệu quả, cung cấp internet tốc độ cao cho những cộng đồng vùng sâu vùng xa, tàu thuyền trên biển và lực lượng quân sự trong chiến tranh.

Trung Quốc coi sự thống trị của Starlink trong không gian là mối đe dọa. Trung Quốc đang đầu tư mạnh mẽ vào các công ty trong nước là đối thủ của Starlink và tài trợ cho những nghiên cứu quân sự về công cụ theo dõi chòm sao vệ tinh, theo các hồ sơ doanh nghiệp và nghiên cứu học thuật của nước này.

Năm 2024, Trung Quốc đã phóng kỷ lục 263 vệ tinh quỹ đạo Trái đất tầm thấp, theo dữ liệu từ nhà vật lý thiên văn Jonathan McDowell do công ty tư vấn công nghệ Analysys Mason phân tích.

Sự xuất hiện của các đối thủ cạnh tranh với Starlink được chính phủ Brazil hoan nghênh. Họ muốn có internet tốc độ cao cho các khu vực xa xôi nhưng từng xảy ra xung đột với Elon Musk về thương mại và chính trị.

SpaceSail từ chối bình luận về các câu hỏi từ Reuters liên quan đến kế hoạch mở rộng của họ. Một tờ báo do Cơ quan quản lý viễn thông Trung Quốc kiểm soát năm ngoái đã ca ngợi SpaceSail "có khả năng vượt qua ranh giới quốc gia, xâm nhập chủ quyền và phủ sóng toàn cầu vô điều kiện - năng lực chiến lược mà đất nước phải nắm vững".

Không nhiều đối thủ quốc tế của Elon Musk có tham vọng lớn như SpaceSail, công ty được chính quyền thành phố Thượng Hải kiểm soát. SpaceSail đã công bố kế hoạch triển khai 648 vệ tinh quỹ đạo Trái đất tầm thấp trong năm 2025 và có thể đạt tới 15.000 vệ tinh vào 2030. Starlink đặt mục tiêu vận hành 42.000 vệ tinh vào cuối thập kỷ này.

Các vụ phóng của SpaceSail sẽ tạo thành chòm sao Qianfan (Ngàn Cánh Buồm), đánh dấu bước tiến quốc tế đầu tiên của Trung Quốc vào lĩnh vực băng thông rộng vệ tinh. Ba chòm sao vệ tinh khác của Trung Quốc cũng đang được phát triển, với kế hoạch là phóng 43.000 vệ tinh quỹ đạo Trái đất tầm thấp trong những thập kỷ tới và đầu tư vào các tên lửa có khả năng mang nhiều vệ tinh cùng lúc.

"Trung Quốc theo đuổi mục tiêu cuối cùng là chiếm càng nhiều vị trí quỹ đạo càng tốt", Chaitanya Giri, chuyên gia công nghệ vũ trụ tại Observer Research Foundation, nhận xét.

Observer Research Foundation là một tổ chức nghiên cứu (think tank) có trụ sở tại Ấn Độ, chuyên phân tích và đưa ra các khuyến nghị về chính sách đối ngoại, an ninh quốc gia, kinh tế, công nghệ và các vấn đề toàn cầu.

Việc Trung Quốc mở rộng sự hiện diện trên quỹ đạo Trái đất tầm thấp đã làm dấy lên lo ngại trong giới hoạch định chính sách phương Tây. Họ lo sợ rằng điều này có thể giúp Trung Quốc mở rộng sự kiểm soát với internet toàn cầu. Các nhà nghiên cứu tại Hội đồng Chính sách Đối ngoại Mỹ viết trong một báo cáo vào tháng 2 rằng nước này nên tăng cường hợp tác với các quốc gia Nam bán cầu nếu muốn "nghiêm túc đối phó với sự xâm nhập ngày càng lớn của Trung Quốc vào không gian số".

Báo cáo cũng mô tả Qianfan là một phần quan trọng trong chiến lược không gian của Sáng kiến Vành đai và Con đường. Kế hoạch phát triển cơ sở hạ tầng trị giá 1.000 tỉ USD này là chính sách trọng điểm của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, nhưng bị các nhà phê bình xem là công cụ mở rộng ảnh hưởng địa chính trị của nước này.

Bộ Thương mại và Cơ quan quản lý viễn thông Trung Quốc không trả lời câu hỏi từ Reuters. Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói không nắm được thông tin cụ thể về việc SpaceSail và vệ tinh quỹ đạo Trái đất tầm thấp của Trung Quốc mở rộng ra nước ngoài, nhưng nước này theo đuổi hợp tác không gian vì lợi ích chung.

SpaceSail tuyên bố hướng đến việc cung cấp internet đáng tin cậy hơn cho người dùng, đặc biệt là ở những khu vực xa xôi và trong các tình huống khẩn cấp hoặc thiên tai.

Sơn Vân