Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà: Không giữ nguyên mô hình chính quyền địa phương sẽ 'hẫng hụt'

Ngày 15-2, tiếp tục chương trình kỳ họp bất thường lần thứ 9, các đại biểu Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi). Đây là một trong những luật được sửa đổi nhằm thực hiện việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy.

Các đại biểu Quốc hội đã tập trung thảo luận về các điểm mới tại dự thảo luật và đánh giá cao nội dung sửa đổi của luật để thể chế hóa kịp thời các quan điểm, chủ trương, định hướng của Đảng về đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy hành chính nhà nước "tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả".

Bên cạnh đó, dự thảo luật đã thiết kế theo hướng phân cấp, phân quyền mạnh mẽ, hợp lý giữa trung ương và địa phương theo phương châm "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm".

Đại biểu Quốc hội Trần Quốc Tuấn phát biểu tại hội trường ngày 15-2. Ảnh: Phạm Thắng

Góp ý vào dự thảo luật, đại biểu Trần Quốc Tuấn (đoàn Trà Vinh) cho rằng quy định về cấp chính quyền địa phương gồm có Hội đồng nhân dân (HĐND) và Ủy ban nhân dân (UBND) là không có gì đổi mới, đi ngược với xu hướng tinh gọn bộ máy hiện nay.

Đại biểu Trần Quốc Tuấn nhấn mạnh: Hà Nội, Đà Nẵng, TP HCM đã được Quốc hội cho phép thực hiện chính quyền đô thị, cho thấy mang lại hiệu quả rất tốt. Do đó, khi chúng ta triển khai sắp xếp, tinh gọn bộ máy, thì tổ chức chính quyền địa phương cũng cần phải được thiết kế lại, phù hợp với đặc điểm của đô thị và đặc điểm của nông thôn.

Vị đại biểu đoàn Trà Vinh nhấn mạnh việc thiết kế lại mô hình chính quyền địa phương là phù hợp, không trái với Hiến pháp. Theo ông Tuấn, trong khi chưa đổi mới được tổ chức chính quyền địa phương ở nông thôn thì cần mạnh mẽ đổi mới tổ chức chính quyền địa phương ở đô thị để thúc đẩy sự phát triển.

Quan tâm đến các quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch UBND các cấp, đại biểu Nguyễn Duy Minh (đoàn Đà Nẵng) cho rằng tổ chức hoạt động của UBND các cấp còn chưa tinh gọn, nặng về điều hành của tập thể, chưa phát huy hết thẩm quyền, trách nhiệm của người đứng đầu là Chủ tịch UBND.

Theo đại biểu Minh, thực tế trên ảnh hưởng đến hiệu lực, hiệu quả, tính kịp thời trong hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước tại địa phương. Do đó, ông đề nghị dự thảo luật cần nghiên cứu thiết kế quy định trao quyền cho Chủ tịch UBND các cấp mạnh mẽ hơn nữa, đề cao vai trò cá nhân của người đứng đầu UBND để quyết định kịp thời các vấn đề thuộc thẩm quyền, trừ các vấn đề thuộc thẩm quyền tập thể thì phải thông qua đa số và cơ quan quyền lực nhà nước cùng cấp để bảo đảm nguyên tắc tập trung dân chủ.

Đại biểu Mai Văn Hải (đoàn Thanh Hóa) cũng kiến nghị tăng cường kiểm soát quyền lực khi phân cấp, phân quyền mạnh mẽ cho các cấp chính quyền địa phương. Trong đó, việc ủy quyền dựa trên nguyên tắc nhiệm vụ, quyền hạn được pháp luật quy định; tạo sự linh hoạt, chủ động, nâng cao hiệu quả hoạt động, thực hiện các nhiệm vụ.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu. Ảnh: Phạm Thắng

Phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nêu rõ một số vấn đề trọng tâm của dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương.

Trước hết là phân định, làm rõ, hoàn thiện việc phân cấp, phân quyền, ủy quyền cho chính quyền địa phương để thực hiện phương châm "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm". Bên cạnh đó, xây dựng cơ chế, tạo hành lang pháp lý chặt chẽ để tháo gỡ những "điểm nghẽn", giải quyết các vướng mắc hiện đang tồn tại trong các luật chuyên ngành, bảo đảm thực hiện hiệu quả nguyên tắc phân cấp, phân quyền, ủy quyền.

Ngoài ra, sửa đổi căn bản, toàn diện luật nhưng cũng bảo đảm tính ổn định trước mắt để vận hành bộ máy chính quyền địa phương thông suốt trong quá trình sắp xếp, tinh gọn tổ chức, bộ máy.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết Chính phủ đề xuất giữ nguyên mô hình tổ chức chính quyền địa phương như luật hiện hành vì chúng ta đang tiếp tục đánh giá tổng thể mô hình tổ chức của cả hệ thống chính trị, sẽ có điều chỉnh, nên trước mắt tạm thời giữ nguyên.

Người đứng đầu Bộ Nội vụ nêu rõ nếu không giữ nguyên mô hình như hiện nay thì có hẫng hụt trong vận hành hệ thống tổ chức chính quyền địa phương cũng như mô hình tổ chức chính quyền địa phương.

"Chính quyền đô thị vẫn thực hiện như các nghị quyết của Quốc hội. Còn đối với các địa phương đô thị trực thuộc trung ương thì vẫn tiếp tục có thể đề xuất việc này, không gì vướng cả"- bà Phạm Thị Thanh Trà nói và cho rằng trong bối cảnh sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, các cơ quan liên quan sẽ đánh giá nghiên cứu tổng thể mô hình tổ chức bộ máy, trong đó có hệ thống chính quyền địa phương.

Văn Duẩn - Minh Chiến