Bổ sung thuế tiêu thụ đặc biệt đối với nước giải khát có đường: Cần tính toán lộ trình thực hiện phù hợp

Toàn cảnh Tọa đàm

Tại Kỳ họp thứ 9 tới, Quốc hội sẽ tiếp tục thảo luận và xem xét thông qua Dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi). Để tiếp tục cung cấp thông tin phục vụ cho các cơ quan quản lý nhà nước, trước khi dự thảo Luật được Quốc hội thông qua, chiều 4/4, Hiệp hội Bia – Rượu – Nước giải khát Việt Nam (VBA) tổ chức Tọa đàm “Cung cấp thông tin về ngành Nước giải khát và dự thảo Luật Thuế Tiêu thụ đặc biệt (TTĐB)”.

Một trong những nội dung chính sách được bổ sung mới tại dự thảo Luật TTĐB (sửa đổi) là nội dung “Mở rộng cơ sở tính thuế”, trong đó có quy định “Bổ sung nước giải khát có đường theo Tiêu chuẩn Việt Nam có hàm lượng đường trên 5g/100ml vào đối tượng chịu thuế TTĐB” với thuế suất 10% do đây là mặt hàng mới, với mục đích bảo vệ sức khỏe nhân dân, giảm thiểu tình trạng thừa cân, béo phì và phù hợp với thông lệ quốc tế.

Dự thảo Luật thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) nêu rõ mục đích của việc sửa đổi là thực hiện chủ trương, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước về bảo vệ sức khỏe nhân dân, khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc UNICEF và Bộ Y tế về thực tế bệnh tật liên quan đến nước giải khát có đường tại Việt Nam, kịp thời ngăn ngừa và giảm thiểu tình trạng thừa cân béo phì đáng báo động ở trẻ em và thanh thiếu niên.

Chia sẻ tại Tọa đàm, PGS-TS Nguyễn Văn Việt, Chủ tịch Hiệp hội Bia - Rượu - Nước giải khát Việt Nam (VBA) cho biết, ngoài áp lực từ Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi), ngành đồ uống còn lo ngại tác động kép từ thuế quan đối ứng mà Hoa Kỳ vừa công bố hôm 2/4.

"Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều thách thức, diễn biến khó lường, đơn cử việc Tổng thống Donald Trump áp thuế đối ứng rất cao đối với các đối tác thương mại, trong đó có Việt Nam", ông Việt nhấn mạnh, doanh nghiệp và cơ quan quản lý phải nỗ lực rất nhiều để đạt mục tiêu tăng trưởng 8% năm 2025 và hai con số cho giai đoạn tiếp theo.

Ui

PGS-TS Nguyễn Văn Việt, Chủ tịch Hiệp hội Bia - Rượu - Nước giải khát Việt Nam (VBA) phát biểu khai mạc

Tại tọa đàm, các đại biểu đều cho rằng, cần xem xét cân nhắc kỹ lưỡng việc bổ sung mặt hàng NGK có đường vào đối tượng chịu thuế TTĐB.

TS Nguyễn Quốc Việt, nguyên Phó viện trưởng Viện nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) cho rằng, đề xuất đánh thuế tiêu thụ đặc biệt đối với nước giải khát có đường có thể khiến người tiêu dùng hướng tới việc chọn lựa các sản phẩm đồ uống có hàm lượng đường và calo cao hơn. Cùng với đó, việc bổ sung nước giải khát có đường vào đối tượng chịu thuế có thể sẽ tạo điều kiện cho các mặt hàng đồ uống thay thế không chính thức, sản xuất thủ công hoặc nhập lậu phát triển, vốn rất phổ biến trên thị trường và có giá thành rẻ hơn do không phải chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

PGS.TS Nguyễn Quốc Việt - nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách

Theo PGS.TS Nguyễn Quang Dũng, Trưởng bộ môn dinh dưỡng và an toàn thực phẩm (Đại học Y Hà Nội), nguyên nhân gây thừa cân béo phì là do thói quen ít vận động, di truyền, bệnh lý, thói quen tiêu thụ thực phẩm nhiều chất béo, protein, lượng muối cao và giàu năng lượng. Cũng theo ông Dũng, chúng ta không nên đơn thuần coi việc tiêu thụ đường hay một sản phẩm cụ thể nào là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng thừa cân béo phì.

Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam (VTCA) cho rằng việc áp thuế cần hài hòa các mục tiêu. Sức khỏe cộng đồng cần được bảo vệ nhưng cũng cần lưu ý những tác động đến các doanh nghiệp, chuỗi ngành hàng liên quan khác.

Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam (VTCA)

Ở góc độ các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài, ông Nguyễn Anh Tuấn- Phó Chủ tịch thường trực, Hiệp hội doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (VAFIE) phân tích, Tổng thống Hoa Kỳ vừa công bố chính sách thuế đối ứng, trong đó, Việt Nam bị áp mức thuế lên đến 46%. Các doanh nghiệp chắc chắn sẽ phải đối mặt với khó khăn chồng chất nhiều hơn…

Tại tọa đàm, các doanh nghiệp ngành đồ uống trong đó có ngành nước giải khát mong đợi các nhà hoạch định chính sách xem xét một lộ trình áp dụng phù hợp để giảm thiểu những tác động tiêu cực đối với doanh nghiệp, tạo điều kiện cho doanh nghiệp có thời gian chuẩn bị về tài chính hoặc điều chỉnh công thức sản phẩm, tạo động lực cho doanh nghiệp phát triển và đóng góp vào tăng trưởng kinh tế chung của đất nước.

T.Mai