Một bộ phận càng to sức khỏe càng nguy cấp

Béo bụng không chỉ ảnh hưởng ngoại hình mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng như tiểu đường, tim mạch và ung thư. Ảnh: Freepik.

Vòng bụng trên 80 cm ở nữ và 90 cm ở nam giới được coi là "béo bụng". Khi có vòng bụng to, bạn có nguy cơ mắc một số bệnh sẽ tăng lên

Mỡ máu cao, gan nhiễm mỡ

Vòng bụng lớn không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn là biểu hiện của rối loạn chuyển hóa, tăng cholesterol xấu, dẫn đến tích tụ mỡ nội tạng trong ổ bụng hoặc dưới da, đặc biệt là vùng bụng.

Mỡ nội tạng không đơn thuần chỉ là lớp mỡ thừa mà còn có thể tiết ra các chất gây viêm, ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa trong cơ thể. Khi lượng mỡ trong máu quá cao, mỡ không chỉ bám quanh nội tạng mà còn ứ đọng trong gan, dẫn đến gan nhiễm mỡ. Nếu không kiểm soát kịp thời, tình trạng này có thể tiến triển thành viêm gan, xơ gan, thậm chí ung thư gan.

Bệnh tim mạch, đột quỵ

Khi mỡ máu bị rối loạn, các cholesterol xấu sẽ lắng đọng ở thành mạch gây mảng vữa xơ, hẹp lòng mạch một phần, cản trở tuần hoàn máu. Nếu vị trí mạch máu bị hẹp là những mạch quan trọng như mạch vành hoặc mạch não, chúng có thể gây thiếu máu cơ tim hoặc thiếu máu não khi gắng sức.

Nguy hiểm hơn, nếu những mảng vữa xơ này bị phá vỡ một cách đột ngột có thể gây tắc mạch, hậu quả là nhồi máu cơ tim, nhồi máu não và tử vong. Ngoài ra, mạch máu và cơ tim bị lắng đọng mỡ dư thừa cũng có thể gây tăng huyết áp và bệnh lý cơ tim.

Bệnh tiểu đường

Khi rối loạn mỡ máu, cơ thể sẽ gặp tình trạng kháng insulin, gây rối loạn đường huyết và làm tăng nguy cơ mắc tiểu đường type 2. Điều này đồng nghĩa với việc bụng càng béo, mỡ nội tạng càng nhiều, nguy cơ mắc bệnh tiểu đường càng cao.

Mỡ nội tạng không chỉ tích tụ xung quanh gan, tuyến tụy và các cơ quan trong ổ bụng, mà còn hoạt động như một tuyến nội tiết tiêu cực, tiết ra các cytokine gây viêm. Những chất này làm rối loạn chuyển hóa glucose, khiến cơ thể khó sử dụng insulin để kiểm soát đường huyết. Lâu dần, tuyến tụy phải làm việc quá sức để sản xuất nhiều insulin hơn, dẫn đến tình trạng kháng insulin và suy giảm chức năng tuyến tụy, gây bệnh tiểu đường.

Nhiều nghiên cứu cho thấy, độ lớn của vòng hai tỷ lệ thuận với nguy cơ tiểu đường. Đặc biệt, những người có vòng bụng lớn ngay cả khi không thừa cân toàn thân vẫn có nguy cơ cao mắc bệnh do tích tụ mỡ nội tạng quá mức.

Vòng bụng trên 80 cm ở nữ và 90 cm ở nam giới được coi là béo bụng. Ảnh: Shutterstock.

Bệnh Alzheimer

Nghiên cứu cho thấy những người có nhiều mỡ bụng và mỡ nội tạng có nguy cơ mắc bệnh mất trí nhớ, bao gồm cả Alzheimer, cao gấp 3 lần so với người có vòng bụng bình thường.

Mỡ nội tạng không chỉ ảnh hưởng đến chuyển hóa và tim mạch, mà còn có thể gây viêm mạn tính, làm tổn thương mạch máu não, ảnh hưởng đến chức năng thần kinh. Ngoài ra, béo bụng còn liên quan đến kháng insulin, một yếu tố nguy cơ quan trọng của bệnh Alzheimer và suy giảm nhận thức.

Điều này cho thấy kiểm soát vòng bụng không chỉ giúp ngăn ngừa bệnh tiểu đường, tim mạch mà còn bảo vệ sức khỏe não bộ, giảm nguy cơ mắc các bệnh lý thoái hóa thần kinh khi về già.

Rối loạn nội tiết

Mỡ bụng càng nhiều, nội tiết tố trong cơ thể càng dễ bị rối loạn. Sự mất cân bằng này có thể dẫn đến mất ngủ, dễ cáu gắt, da nổi mụn, xỉn màu và thay đổi chu kỳ kinh nguyệt.

Rối loạn nội tiết do béo bụng không chỉ ảnh hưởng đến tâm trạng và giấc ngủ, mà còn tác động tiêu cực đến sức khỏe làn da và chức năng sinh sản, làm giảm chất lượng cuộc sống.

Nguy cơ ung thư

Khi mỡ bụng tăng, nguy cơ rối loạn mỡ máu cũng cao, đồng thời lượng estrogen trong cơ thể gia tăng, làm tăng khả năng mắc ung thư vú và ung thư buồng trứng.

Ngoài ra, nhiều nghiên cứu cho thấy mỡ nội tạng có liên quan trực tiếp đến ung thư đại tràng. Người béo bụng có tỷ lệ mắc polyp tiền ung thư ở đại tràng cao gấp 3 lần, làm tăng nguy cơ tiến triển thành ung thư.

Khối u bất thường trong ổ bụng

Một trong những nguyên nhân ít gặp khác của vòng bụng to là khối u bất thường của các tạng trong như dạ dày, ruột, gan, thận... Vòng bụng lớn có thể là sự cảnh báo sự bất thường của nhiều cơ quan nội tạng này.

Ở phụ nữ hay gặp do u buồng trứng, u xơ tử cung. Với những bệnh nhân này, ngoài vòng bụng to, có thể gặp các triệu chứng thiếu máu, táo bón, són tiểu, đau thắt lưng…

Bệnh lý gây dịch ổ bụng

Một nguyên nhân khác khiến vòng bụng to, không phải từ tăng mỡ bụng hay sự xuất hiện khối bất thường mà lại là sự tăng số lượng của dịch ổ bụng. Nguyên nhân khiến ổ bụng có dịch là xơ gan, suy thận, suy tim, lao màng bụng, khối u ác tính trong ổ bụng…

Vòng bụng to thể từ nhiều nguyên nhân, gợi ý các bệnh lý khác nhau. Do đó, bạn không nên chủ quan mà cần đi kiểm tra sức khỏe nếu số đo vòng hai bất thường. Sau khi được kiểm tra, thăm khám cả về lâm sàng và kết hợp với siêu âm hoặc xét ngiệm cần thiết, các bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán và tư vấn phù hợp.

Thạc sĩ, bác sĩ Trần Đức Cảnh

Khoa Nội soi và thăm dò chức năng, Bệnh viện K