Bộ Công Thương tìm giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu

Năm 2024, xuất khẩu nông, lâm, thủy sản đạt con số kỷ lục 62,5 tỷ USD.

Tại hội nghị giao ban xúc tiến thương mại với hệ thống Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài tháng 2/2025 diễn ra ngày 4/3/2025, bà Phan Thị Thắng, Thứ trưởng Bộ Công Thương, nhấn mạnh: "Năm 2024, bất chấp những thách thức từ suy giảm tăng trưởng toàn cầu, bất ổn kinh tế và các rủi ro thương mại, hoạt động ngoại thương của Việt Nam vẫn duy trì đà tăng trưởng ấn tượng".

Cụ thể, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 786 tỷ USD, trong đó xuất khẩu đạt 405,5 tỷ USD, tăng 14,3% so với năm trước. Nhiều mặt hàng xuất khẩu chủ lực tiếp tục giữ vững vị thế và mở rộng thị phần trên thị trường quốc tế. Đặc biệt, xuất khẩu nhóm ngành nông, lâm, thủy sản vô cùng thành công với mức ghi nhận đạt 62,5 tỷ USD, tăng 18,7% so với năm 2023. Đây là mức cao kỷ lục từ trước đến nay.

MỤC TIÊU XUẤT KHẨU MỖI THÁNG TĂNG HƠN 4 TỶ USD LÀ RẤT CAO

Năm 2025 nhiệm vụ tăng trưởng GDP cả nước phải từ 8% trở lên và phấn đấu hai con số trong điều kiện thuận lợi hơn. Theo đó, ngành Công Thương đặt mục tiêu chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tăng 9-10%, phấn đấu tăng khoảng 12,5%; tổng kim ngạch xuất nhập khẩu tăng 12%, phấn đấu tăng khoảng 14%; tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tăng 10%, phấn đấu tăng khoảng 12%; điện sản xuất và nhập khẩu tăng khoảng 12,5%; hoàn thành 100% các chỉ tiêu nhiệm vụ được giao.

Ông Nguyễn Anh Sơn, Cục trưởng Cục Xuất Nhập khẩu, cũng thông tin Nghị quyết số 25/NQ-CP ngày 5/2/2025 của Chính phủ về mục tiêu tăng trưởng các ngành, lĩnh vực và địa phương bảo đảm mục tiêu tăng trưởng cả nước năm 2025 đạt 8% trở lên. Trong đó, mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu hàng hóa năm 2025 đạt trên 12%; thặng dư thương mại hàng hóa 30 tỷ USD. Từ kết quả xuất nhập khẩu năm 2024, mục tiêu về xuất khẩu năm 2025 đạt khoảng 454 tỷ USD, nhập khẩu năm 2025 đạt khoảng 424 tỷ USD. Bình quân mỗi tháng kim ngạch xuất khẩu đạt khoảng 37,8 tỷ USD.

Tuy nhiên, ông Sơn thẳng thắn nêu rõ, với chỉ tiêu tăng trưởng xuất khẩu năm 2025 tăng từ 12-14% như vậy, mỗi một tháng chúng ta phải xuất khẩu 38 tỷ USD, nếu so với năm 2024 thì mỗi tháng chúng ta phải xuất khẩu hơn 4 tỷ USD.

“Chỉ tiêu này rất cao, vì 4 tỷ USD tức là gần 100.000 nghìn tỷ đồng/tháng. Như vậy có hai vấn đề đặt ra là: Một, các thị trường chúng ta xuất khẩu được so với năm 2024 là 100.000 nghìn tỷ đồng hay không?. Hai, quy mô sản xuất của chúng ta một tháng có thể sản xuất thêm được giá trị hàng hóa 100.000 tỷ đồng hay không. Đây là khó khăn”, ông Sơn băn khoăn.

Bà Phan Thị Thắng, Thứ trưởng Bộ Công Thương, chủ trì giao ban Thương vụ tháng 2.

Trong khi đó, Thứ trưởng Phan Thị Thắng cho biết năm 2025, nhiều dự báo thách thức đối với hoạt động thương mại toàn cầu. Căng thẳng địa chính trị vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, tiếp tục gây ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng toàn cầu. Các biện pháp phòng vệ thương mại sẽ ngày càng gia tăng, các nền kinh tế lớn điều chỉnh chính sách nhằm bảo hộ ngành sản xuất trong nước. Đặc biệt các chính sách của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã và đang tạo ra ảnh hưởng một cách sâu sắc tới kinh tế thế giới.

GIAO CHỈ TIÊU XUẤT KHẨU CHO TỪNG THỊ TRƯỜNG

Trước tình hình trên, Thứ trưởng Bộ Công Thương cho rằng việc nắm bắt tình hình, dự báo chính xác xu hướng thị trường, xây dựng giải pháp ứng phó linh hoạt, nâng cao năng lực cạnh tranh là yêu cầu cấp thiết để doanh nghiệp thích ứng với biến động toàn cầu, mở rộng thị trường xuất khẩu và nâng cao hiệu quả hoạt động.

Còn theo ông Sơn, phấn đấu đạt được mục tiêu tăng trưởng tổng kim ngạch xuất khẩu tăng từ 12-14%, cần sự vào cuộc mạnh mẽ của các cơ quan quản lý cũng như sự linh hoạt, nỗ lực vượt khó của cộng đồng doanh nghiệp.

Về góc độ quản lý nhà nước, ông Sơn cho rằng Bộ Công Thương cần chú trọng công tác thông tin thị trường, tiếp tục kịp thời thông tin với các Hiệp hội ngành hàng về những thay đổi trong chính sách của thị trường xuất nhập khẩu để doanh nghiệp kịp thời điều chỉnh kế hoạch sản xuất phù hợp, định hướng tìm kiếm đơn hàng từ các thị trường…

Chủ động trong xây dựng các giải pháp, chính sách kịp thời, các đơn vị thuộc Bộ phối hợp để nghiên cứu, xây dựng kịch bản dự báo, phân tích, đề xuất giải pháp phản ứng chính sách kịp thời với khả năng xảy ra chiến tranh thương mại trên thế giới.

Đồng thời tiếp tục triển khai các giải pháp đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, hướng tới thúc đẩy xuất khẩu sang đa dạng các thị trường mới, song song với các thị trường trọng điểm, như thị trường Trung Đông với sản phẩm Halal… Khai thác hiệu quả các FTA, bên cạnh việc đẩy nhanh tiến độ đàm phán các FTA mới và các FTA nâng cấp.

Đẩy nhanh tiến độ nội luật hóa các cam kết, tiếp tục triển khai các hoạt động đào tạo tập huấn các cam kết, trong đó trọng tâm là đào tạo về quy tắc xuất xứ để doanh nghiệp nắm bắt và tận dụng.

Bên cạnh đó, thường xuyên trao đổi, cảnh báo các tổ chức cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) về việc lưu ý tới một số mặt hàng có nguy cơ cao về gian lận xuất xứ hàng hóa; chủ động tổ chức các đoàn kiểm tra, xác minh khi có nghi vấn về gian lận xuất xứ.

Phối hợp phát triển dịch vụ logistics, thường xuyên theo dõi chặt chẽ tình hình diễn biến về giá cước và biến động của thị trường vận tải kho vận trên thế giới và trong nước để có khuyến nghị kịp thời với cộng đồng doanh nghiệp.

Bộ Công Thương cùng các bộ, ngành cần đơn giản hóa quy trình, thủ tục theo hướng giảm thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ, tạo thuận lợi cho hoạt động của doanh nghiệp, đẩy mạnh điện tử hóa các quy trình thủ tục, để xuất khẩu được nhiều nhưng cũng đảm bảo cán cân thương mại không chênh lệch quá nhiều.

Trong thời gian tới, Cục xuất nhập khẩu đang soạn thảo Chỉ thị về tăng cường công tác xuất nhập khẩu, quy định công việc cụ thể cho các đơn vị trong Bộ. Cục phối hợp với Cục công nghiệp và dự kiến Thành phố Hải Phòng trong quý 1/2025 tổ chức hội nghị xúc tiến tăng trưởng xuất khẩu và sản xuất năm 2025.

Cục xuất nhập khẩu cũng kiến nghị lãnh đạo Bộ Công Thương giao cho Vụ phát triển thị trường nước ngoài phân chỉ tiêu xuất khẩu cho từng thị trường.

Đối với các doanh nghiệp, ông Sơn khuyến nghị cần tiếp tục chủ động xây dựng lộ trình và giải pháp nhằm đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, nâng cao chất lượng sản phẩm, đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật, lao động, môi trường... Bám sát các khuyến nghị của Bộ Công Thương và các cơ quan quản lý để điều chỉnh hoạt động sản xuất kinh doanh phù hợp.

Vũ Khuê