Bộ Công Thương nói gì về việc Mỹ chưa công nhận Việt Nam là quốc gia có nền kinh tế thị trường?

Tối 2/8, Bộ Công Thương đã phát đi thông báo về việc Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) vẫn chưa công nhận Việt Nam là quốc gia có nền kinh tế thị trường, mặc dù đã ghi nhận nhiều chuyển biến tích cực của nền kinh tế Việt Nam trong thời gian qua.

Theo Bộ Công Thương, việc Mỹ chưa công nhận nền kinh tế thị trường của Việt Nam có nghĩa là các doanh nghiệp xuất khẩu hàng hóa vào Mỹ sẽ tiếp tục bị phân biệt đối xử trong các vụ điều tra chống bán phá giá và trợ cấp. Chi phí sản xuất thực tế của doanh nghiệp Việt Nam không được dùng để tính toán biên độ phá giá, thay vào đó phải sử dụng "giá trị thay thế" của một nước thứ ba. Điều này gây ra nhiều bất lợi cho các doanh nghiệp Việt Nam khi bị áp đặt mức thuế cao hơn, không phản ánh đúng thực trạng sản xuất.

Các tiêu chí của Mỹ để xem xét một nền kinh tế có thị trường gồm: mức độ chuyển đổi của đồng tiền; đàm phán tiền lương giữa người lao động và người sử dụng lao động; mức độ đầu tư nước ngoài; sở hữu nhà nước và tư nhân; mức độ kiểm soát của Chính phủ với một số nguồn lực và giá cả; và các yếu tố khác.

Bộ Công Thương khẳng định sẽ đồng hành cùng các doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Mỹ trong các vụ việc điều tra chống bán phá giá và chống trợ cấp để bảo đảm lợi ích cao nhất cho cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam.

Trên thực tế, nếu bị xem là nền kinh tế phi thị trường, các nguyên tắc tính toán giá thông thường sẽ không được sử dụng. Thay vào đó, nước nhập khẩu có thể áp dụng các phương pháp mà họ cho là hợp lý, khiến biên độ phá giá bị đẩy lên rất cao và không phản ánh thực tế sản xuất của doanh nghiệp.

Bộ Công Thương nhấn mạnh rằng nếu DOC xem xét hồ sơ và thực tiễn tại Việt Nam một cách khách quan và công bằng, họ đã có thể thừa nhận Việt Nam là một nền kinh tế thị trường. Hơn 20 năm qua, kinh tế Việt Nam đã phát triển vượt bậc, ký kết và thực thi 17 hiệp định thương mại tự do, trong đó có những hiệp định thế hệ mới, tiêu chuẩn cao với Liên minh châu Âu, các nước CPTPP, và Liên hiệp Vương quốc Anh.

Bộ Công Thương đã gửi hơn 20.000 trang thông tin, tài liệu tới DOC, chứng minh sự tiến bộ của Việt Nam trên tất cả sáu tiêu chí mà DOC đưa ra. Bộ Công Thương cảm ơn 41 tổ chức, cá nhân, hiệp hội doanh nghiệp và thương mại Hoa Kỳ đã bày tỏ ý kiến ủng hộ mạnh mẽ việc công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường.

Thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ nghiên cứu, phân tích các lập luận trong báo cáo đánh giá nền kinh tế Việt Nam của DOC, bổ sung và hoàn thiện hồ sơ yêu cầu DOC xem xét lại quy chế kinh tế thị trường cho Việt Nam nhằm cụ thể hóa mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ, thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư song phương.

Bên cạnh đó, Bộ Công Thương khẳng định sẽ đồng hành cùng các doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ trong các vụ điều tra chống bán phá giá và trợ cấp để bảo đảm lợi ích cao nhất cho cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam.

Hiện tại, 72 quốc gia đã công nhận Việt Nam có nền kinh tế thị trường, bao gồm các nền kinh tế lớn như Anh, Canada, Australia, Nhật Bản, Hàn Quốc, và New Zealand. Năm 2023, Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch xuất khẩu 97 tỷ USD, chiếm 27% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam. Xuất khẩu dệt may, giày dép, gỗ và sản phẩm gỗ, thủy sản sang Mỹ lần lượt đóng góp 43%, 35%, 54% và 17% vào tổng kim ngạch xuất khẩu từng ngành.

Hồng Hương