Bị rút 3 bài báo trên tạp chí khoa học quốc tế, phó giáo sư nghẹn ngào

Bài báo bị rút vì thay đổi tên tác giả

Một nhóm nhà khoa học Việt Nam bị Tạp chí Fuel thuộc NXB Elsevier rút 3 bài báo khoa học. Các bài báo được đăng trong giai đoạn từ tháng 3-5/2022.

Cả 3 bài báo đều do nhóm tác giả nước ngoài và Việt Nam cùng đứng tên. Trong đó nhóm tác giả Việt Nam gồm có: Dao Nam Cao, Thanh Hai Truong, Anh Tuan Le, Anh Tuan Hoang (1); Xuan Phuong Nguyen; Van Vang Le; Anh Tuan Hoang (2); Anh Tuan Hoang, Xuan Phuong Nguyen (3).

Lý do các bài báo bị rút vì thay đổi về quyền tác giả được thực hiện trong quá trình chỉnh sửa. Cụ thể ở bài thứ nhất, NXB cho rằng một tác giả bị xóa ở giai đoạn sửa đổi dù đã là tác giả khi nộp bài báo, hai tác giả đã được thêm vào ở giai đoạn sửa đổi (Thanh Hai Truong và Anh Tuan Le). Ở bài báo số 2, có sự thay đổi về quyền tác giả trong lần sửa đổi thứ 2. Một tác giả đã bị xóa và tác giả Van Vang Le đã được bổ sung. Ở bài báo số 3, có thay đổi về quyền tác giả trong cả 2 lần sửa đổi. Hai tác giả đã bị xóa ở lần sửa đổi đầu tiên, các tác giả Van Tam Bui, Xuan Phuong Nguyen được bổ sung vào cùng một giai đoạn. Điều này đã vi phạm chính sách của tạp chí về quyền tác giả.

Người trong cuộc nói gì?

PGS.TS Hoàng Anh Tuấn là tác giả có tên trong cả 3 bài báo bị rút. Chia sẻ với PV VietNamNet, ông Tuấn cho biết, các bài báo bị rút được xuất bản trước khi ông được NXB Elsevier mời làm tổng biên tập của tạp chí Fuel (ông Tuấn làm tổng biên tập tạp chí Fuel từ tháng 12/2022-3/2023) phụ trách khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

PGS.TS Hoàng Anh Tuấn. Ảnh: Lê Huyền

Trước khi bài báo bị rút, Ủy ban đạo đức NXB Elsevier đã gửi thư cho nhóm của ông yêu cầu làm rõ các vấn đề như: Tại sao ông lại trích dẫn bài báo của chính ông, Bản thân ông và biên tập viên có mối quan hệ gì, Tại sao lại có sự thay đổi tên tác giả trong các vòng sửa chữa.

Nhóm tác giả giải thích rõ ràng rằng: Trích dẫn bài báo của chính mình vì nó liên quan đến chuyên môn và làm rõ hơn minh chứng khoa học; Tất cả các tác giả không có liên hệ nào với biên tập viên và việc giao bài là do các biên tập viên được tạp chí Fuel chỉ định; Sự thay đổi tác giả dựa trên sự đóng góp của các tác giả, trong quá trình sửa chữa, nhóm ông đã nhờ sự đóng góp chuyên môn của những người mới, còn một số tác giả không thể tiếp tục đóng góp cho bài báo nên họ yêu cầu rút tên khỏi công trình.

“Điều này hoàn toàn phù hợp với chuẩn mực đạo đức trong nghiên cứu khoa học”- ông Tuấn nói. Dù vậy, những lý giải của nhóm ông không được phía NXB đồng ý và bài vẫn bị rút. Theo ông Tuấn, việc rút bài của tạp chí Fuel là hoàn toàn cảm tính. Nhóm của ông đã gửi thư cho Ủy ban đạo đức và Giám đốc Elsevier để phản đối quyết liệt vấn đề này.

Ông Tuấn cho hay, các NXB như Springer, Taylor & Francis, ACS… luôn yêu cầu tất cả tác giả ký vào bản thỏa thuận và gửi cho tạp chí nếu có bất kỳ thay đổi tác giả nào. Khi các lý do cho sự thay đổi tác giả được chấp thuận thì bài báo mới được gửi đi phản biện lại và mới có thể được chấp nhận xuất bản. Việc thay đổi tên tác giả là lỗi kỹ thuật và nó phải được kiểm tra bởi tạp chí và NXB. Tuy nhiên, Elsevier đã không làm như vậy.

“Bản thân tôi dám thừa nhận những thiếu sót trong việc làm khoa học để hoàn thiện mình hơn. Tôi mong muốn được chia sẻ những kinh nghiệm thực tế của bản thân để những người mới làm khoa học không mắc phải sai sót trong quá trình xuất bản. Các bài báo này là công sức nghiên cứu nghiêm túc và chất xám của chúng tôi. Chúng tôi đã sang tận phòng thí nghiệm về động cơ đốt trong của Ấn Độ để cùng thực hiện các nghiên cứu”- ông Tuấn cho hay.

"Việc bài báo bị rút ảnh hưởng rất lớn đến uy tín của tôi"- ông Tuấn nghẹn giọng, và mong muốn cộng đồng khoa học Việt Nam đề xuất các giải pháp để bảo vệ các tác giả Việt Nam khi họ bị các NXB đối xử thiếu công bằng và minh bạch.

Lê Huyền