Bệnh viện tuyến tỉnh đầu tiên tại Việt Nam đủ điều kiện ghép gan

Đây là một bước tiến quan trọng của bệnh viện và ngành Y tế Nghệ An, mở ra thêm cơ hội sống cho bệnh nhân và nâng cao chất lượng dịch vụ y tế tại địa phương.

Làm chủ kỹ thuật ghép tạng

Bệnh viện Hữu nghị đa khoa (HNĐK) Nghệ An là bệnh viện tuyến cuối của khu vực Bắc Trung bộ, đã được Bộ Y tế cấp phép thực hiện ghép tạng từ năm 2019. Đến tháng 9/2020, bệnh viện được công nhận đủ điều kiện thực hiện kỹ thuật lấy và ghép thận từ người cho sống và người cho chết não. Từ đó đến nay, bệnh viện đã thực hiện thành công 16 ca ghép thận, trong đó có 4 ca lấy và ghép từ người cho chết não.

Hội đồng chuyên môn của Bộ Y tế thẩm định các điều kiện thực hiện kỹ thuật lấy và ghép gan tại Bệnh viện HNĐK Nghệ An.

Tiếp nối thành công từ ghép thận, bệnh viện đã tiếp tục tạo bước đột phá, chuyển sang lĩnh vực ghép gan. Sau thời gian chuẩn bị kỹ lưỡng gồm đào tạo nguồn nhân lực, đầu tư trang thiết bị và cải tạo cơ sở vật chất, ngày 19/9/2024, Bộ Y tế đã thành lập Hội đồng chuyên môn để thẩm định các điều kiện thực hiện kỹ thuật lấy và ghép gan tại bệnh viện. Kết quả, đoàn thẩm định đánh giá cao công tác chuẩn bị và năng lực kỹ thuật của bệnh viện.

Ngày 16/10/2024, là một dấu mốc quan trọng khi Bộ Y tế ra Quyết định công nhận Bệnh viện HNĐK Nghệ An đủ điều kiện thực hiện kỹ thuật lấy và ghép gan. Với quyết định này, Bệnh viện HNĐK Nghệ An đã ghi danh trên bản đồ ghép tạng Việt Nam khi trở thành bệnh viện tuyến tỉnh đầu tiên trên cả nước đủ điều kiện thực hiện kỹ thuật này.

TS.BS. Nguyễn Huy Toàn - Phó trưởng khoa Ngoại Tổng hợp, Trưởng kíp ghép gan Bệnh viện HNĐK Nghệ An chia sẻ: "Ghép gan là một trong những kỹ thuật phức tạp nhất của chuyên ngành tiêu hóa gan mật, đặc biệt hiệu quả trong điều trị các bệnh lý gan giai đoạn cuối. Đây là phương pháp duy nhất có thể điều trị triệt để tình trạng teo đường mật bẩm sinh ở trẻ em và giảm nguy cơ tái phát ung thư gan.

Lá gan được lấy ra khỏi cơ thể người cho chết não, vận chuyển về Hà Nội để ghép cho bệnh nhân.

Để triển khai lấy và ghép gan từ người cho sống và người cho chết não, bệnh viện đã cử đội ngũ y bác sĩ tham gia đào tạo tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức. Các bác sĩ của bệnh viện đã thực hiện hàng chục ca lấy, ghép gan dưới sự hướng dẫn trực tiếp của các chuyên gia.

Hiện nay, đơn vị là bệnh viện tuyến tỉnh đầu tiên được công nhận đủ điều kiện thực hiện kỹ thuật lấy và ghép gan từ người cho sống và người cho chết não. Đây không chỉ là tin vui đối với bệnh nhân mắc các bệnh lý về gan ở khu vực Bắc Trung Bộ, mà còn nâng cao trình độ chuyên môn của các chuyên ngành ngoại khoa, đáp ứng nhu cầu khám, chữa bệnh ngày càng cao của nhân dân”.

Thêm cơ hội hồi sinh sự sống

Một trường hợp điển hình gần đây là bệnh nhân Đ.V.H. (41 tuổi), người được ghép đồng thời tim và gan từ người cho chết não. Trước đó, bệnh nhân được phát hiện mắc bệnh cơ tim giãn, chức năng tim suy giảm theo thời gian, gan, thận và các tạng khác cũng suy giảm. Bệnh nhân H., vào điều trị tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức trong tình trạng suy tim.

Ngày 30/9, bệnh nhân H., trở nặng, suy tim mất bù do bệnh lý cơ tim giãn kèm suy gan tối cấp không đáp ứng phương pháp điều trị. Các xét nghiệm cho thấy, bệnh nhân có tình trạng rối loạn đông máu nghiêm trọng, sự sống của bệnh nhân được tính theo giờ, duy trì bằng máy tim phổi nhân tạo thay chức năng tim và lọc gan thay chức năng gan. Cách duy nhất có thể cứu sống người bệnh lúc này là thay thế đồng thời cả tim và gan.

Cùng thời điểm, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức nhận được thông tin từ Bệnh viện HNĐK Nghệ An về một trường hợp bệnh nhân bị chấn thương sọ não nặng, không còn khả năng cứu chữa, chết não. Gia đình bệnh nhân đã bày tỏ nguyện vọng hiến tạng của người thân. Ngay lập tức, Bệnh viện HNĐK Nghệ An đã đề nghị Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức hỗ trợ chuyên môn.

Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cử hai ê-kíp: Một nhóm hỗ trợ Bệnh viện HNĐK Nghệ An lấy đa tạng và thực hiện ghép thận cho 2 bệnh nhân tại địa phương, trong khi nhóm còn lại nhanh chóng chuyển tim và gan về Hà Nội để ghép cho bệnh nhân H.

Sau 3 giờ 30 phút di chuyển, tạng hiến tặng đã được đưa về Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức. Tại đây, trái tim và gan mới được cấy ghép thành công vào cơ thể bệnh nhân H.

Thành công này không chỉ đánh dấu một bước đột phá trong kỹ thuật lấy và ghép tạng mà còn là hình thức đào tạo chuyển giao trực tiếp, giúp các bác sĩ Bệnh viện HNĐK Nghệ An sớm làm chủ kỹ thuật này tại địa phương.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Tri Thức trao quyết định công nhận Bệnh viện HNĐK Nghệ An đủ điều kiện thực hiện kỹ thuật lấy và ghép gan từ người cho sống và người cho chết não.

Người bệnh được hưởng lợi

Bệnh viện HNĐK Nghệ An là bệnh viện tuyến cuối khu vực Bắc Trung Bộ, thực hiện khám và chữa bệnh cho hơn 3,3 triệu dân trong tỉnh và hơn 10 triệu dân khu vực lân cận. Hiện nay, nhu cầu ghép gan rất lớn, mỗi ngày bệnh viện tiếp nhận rất nhiều bệnh nhân, trong đó đa số trường hợp mắc các bệnh gan mạn tính, xơ gan, ung thư gan. Đặc biệt, khoảng 10-15% trong số các bệnh nhân này cần chỉ định ghép gan.

TS.BS. Nguyễn Huy Toàn cho biết, nhu cầu ghép thận và ghép gan rất lớn, đặc biệt khi các bệnh viện tuyến tỉnh đang phải đối mặt với tình trạng quá tải, đặc biệt là đối với bệnh nhân chạy thận. Được Bộ Y tế công nhận đủ điều kiện lấy và ghép thận, gan sẽ giúp người bệnh được tiếp cận các kỹ thuật cao ngay tại địa phương, thụ hưởng những lợi ích từ các phương pháp tiên tiến, chuyên sâu trong điều trị xơ gan giai đoạn cuối, ung thư gan và nhiều bệnh lý phức tạp khác.

Thực hiện lấy, ghép tạng từ người cho chết não tại Bệnh viện HNĐK Nghệ An.

Trong thời gian qua, bệnh viện đã thực hiện thành công 16 ca ghép thận, trong đó có 4 ca từ người cho chết não. Bệnh viện đã rất nỗ lực trong công tác tư vấn cho người dân và tiếp cận gia đình các bệnh nhân chết não tiềm năng để vận động hiến tạng. Đặc biệt, bệnh viện đã vận động thành công 2 trường hợp hiến tạng từ người chết não và 99 trường hợp đăng ký hiến tạng khác.

Cũng theo TS.BS. Nguyễn Huy Toàn, vấn đề quan trọng nhất hiện nay là nguồn hiến tạng. Vì vậy, Bệnh viện HNĐK Nghệ An mong rằng các bệnh viện trong khu vực, khi có bệnh nhân chết não, sẽ vận động và chia sẻ nguồn tạng. “Chúng tôi mong muốn đáp ứng tối đa nhu cầu ghép tạng của người bệnh, tránh việc bệnh nhân phải vận chuyển xa xôi đến các thành phố lớn. Điều này cũng giúp cho người nhà chăm sóc bệnh nhân thuận lợi hơn. Thông qua việc này, chúng tôi hy vọng tăng số lượng người hiến tạng thận, gan và thành lập hệ thống mạng lưới các cơ sở ghép tạng để thu hút nguồn tạng từ người cho chết não”, TS.BS. Nguyễn Huy Toàn nhấn mạnh.

PGS.TS. Nguyễn Văn Hương - Giám đốc Bệnh viện HNĐK Nghệ An cho biết, để đạt được thành tựu này, bệnh viện đã cử nhiều ê-kíp chuyên gia đi đào tạo kỹ thuật ghép gan tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, đồng thời đầu tư mua sắm thêm trang thiết bị y tế và cải tạo cơ sở vật chất phục vụ cho công tác ghép gan tại Nghệ An.

Nhiều kíp bác sĩ đã được cử đi đào tạo chuyên sâu dài ngày tại các bệnh viện tuyến Trung ương để thực hiện các kỹ thuật mới và chuyên sâu, đặc biệt là liên quan đến ghép tạng. Bệnh viện đã tiếp nhận chuyển giao nhiều lĩnh vực chuyên sâu từ các bệnh viện hàng đầu như Hữu nghị Việt Đức, Bạch Mai, Từ Dũ, Trung ương Huế, Tim Hà Nội và Trung ương Quân đội 108...

“Việc bệnh viện được Bộ Y tế công nhận đủ điều kiện thực hiện kỹ thuật lấy và ghép gan từ người hiến sống và người hiến chết não mang lại cơ hội cho người dân trong tỉnh và khu vực lân cận tiếp cận các phương pháp điều trị tiên tiến, đặc biệt là trong điều trị bệnh xơ gan giai đoạn cuối và ung thư gan. Hơn nữa, việc thực hiện đề án ghép gan còn là một bước quan trọng giúp nâng cao vị thế của bệnh viện trong lĩnh vực ngoại khoa, đặc biệt là ghép gan và ghép tạng nói chung. Điều này sẽ góp phần nâng cao trình độ chuyên môn không chỉ trong ngành Ngoại khoa mà còn hướng tới mục tiêu bệnh viện hạng đặc biệt vào năm 2025", PGS.TS. Nguyễn Văn Hương chia sẻ.

Hoàng Trinh - Khánh Tâm