Bến xe Miền Đông, chờ mãi vẫn chưa đông

Bến xe Miền Đông (BXMĐ) có diện tích trên 16 ha, thuộc TP Thủ Đức và TP Dĩ An, Bình Dương. Dự án này khởi công tháng 4/2017 với tổng vốn đầu tư hơn 4.000 tỉ đồng. Sau hơn 4 năm hoạt động, vẫn vắng vẻ, chờ khách.

Toàn cảnh Bến xe Miền Đông mới

Vì đâu bến xe... sống chậm?

Theo qui hoạch, BXMĐ phục vụ 7 triệu lượt khách mỗi năm (21 ngàn khách/ngày, 1.200 lượt xe; cao điểm có thể gấp đôi). 6 tháng đầu năm 2024, lượng hành khách chỉ đạt hơn 1,1 triệu, tức là mới đạt khoảng 16,5% công suất.

Bến xe vẫn “sống chậm”, khác hẳn nhịp đời hối hả, xô bồ thường thấy ở những bến xe truyền thống. Cả 4 tầng nhà ga trung tâm vắng hoe. Tầng trệt, những hàng ghế chờ bọc nệm sang trọng chỉ lác đác vài khách.

Các quầy vé sáng điện nhưng nhiều quầy không có nhân viên. Khu bán nước uống, đồ ăn lèo tèo. Phải công nhận, BXMĐ sạch đẹp, an toàn hơn bất cứ bến xe nào khác. Khoảng cách 20 km từ trung tâm Sài Gòn, không quá xa khi so với các nước phát triển. Nhưng với thực trạng giao thông Sài Gòn thì rất gian nan.

Một góc Bến xe Miền Đông. Ghế được bọc da rất sang trọng

Nếu ít hành lý, đi máy công nghệ mất trên dưới một trăm ngàn đồng. Chưa kể khói bụi, nắng mưa và nguy hiểm. Đi xe hơi công nghệ một mình, nhiều khi tốn hơn tiền mua vé xe đi tỉnh. Thời gian từ nhà ra bến xe, thường cả giờ trở lên, trong khi từ bến xe đi Phan Thiết chỉ mất khoảng 2g30. Do vậy, đa phần người dân chọn mấy xe “bến cóc” gần nhà, đón thẳng khách hoặc trung chuyển, vẫn gần và tiện hơn ra BXMĐ.

Gọi là “bến cóc” nhưng dịch vụ“Door to door”, đưa đón tận nhà nội thành, tự đi ra hoặc về được hỗ trợ tiền xe, thuận tiện và thoải mái nên cóc hay nhái cũng chọn. Nếu các nhà làm qui hoạch đặt mình vào trường hợp khách đi xe liên tỉnh thường xuyên, chắc chắn đã có cách làm khác. Mọi dịch vụ phải đồng bộ, khép kín; không thể chủ quan kiểu “muốn là làm bằng được”, bất chấp qui luật.

Khách chê bến, các doanh nghiệp vận tải khách lao đao. Bà Phùng Thị Thu Nga, Tổng giám đốc Công ty Vận tải Trung, cho hay bến xe nằm xa nội đô, từ trung tâm đi taxi mất khoảng 250.000 đồng, nên người dân không đi. Doanh nghiệp phải tổ chức xe trung chuyển từ trung tâm ra bến, cả nhà xe lẫn khách rất vất vả, lượng khách ngày càng ít dần. Mỗi tháng tốn cả trăm triệu tiền thuê bến bãi 2 đầu tuyến...

Thời buổi nằm nhà mua hàng online, shipper mang tận cửa, khách nào chịu đi hàng chục cây số ra bến xếp hàng mua vé. Ông Lê Trung Tính, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Ô tô Hành khách TPHCM, cho rằng, bến xe đặt xa trung tâm thành phố, khiến thời gian đi lại lâu và chi phí tăng. Hệ thống tiếp chuyển khu vực bến chưa hoàn chỉnh; nhu cầu đi lại của hành khách khác xa so với lúc bến xe được quy hoạch; thói quen đi lại của hành khách đến bến mới chậm được hình thành...

Thiếu các dịch vụ phụ trợ

Sở GTVT di dời các tuyến xe khách liên tỉnh cố định ở BXMĐ (Bình Thạnh) qua bến mới, nâng tổng số tuyến xe tại bến mới lên 229 tuyến. Thực tế hiện chỉ có khoảng 60 tuyến hoạt động vì nhiều chặng chưa có doanh nghiệp vận tải đăng ký hoặc đã tạm dừng.

Bến xe Miền Đông được qui hoạch với qui mô phục vụ 7 triệu lượt khách mỗi năm (21 ngàn khách/ngày).

Ông Tính cho biết: “Để tăng lượng hành khách, BXMĐ mới cần điều tra xã hội học, tìm hiểu nhu cầu của khách đi xe, nhà xe và nhân viên cung ứng dịch vụ; nghiên cứu đáp ứng thỏa đáng ngay những gì khách hàng yêu cầu; tăng cường đầy đủ các dịch vụ còn thiếu và nâng cao chất lượng phục vụ ngày càng tốt hơn”.

Ông Tính đề nghị Sở GTVT giao Trung tâm Quản lý Giao thông Công cộng nghiên cứu các tuyến xe buýt nhanh, dừng đỗ ít trạm, thậm chí chạy suốt cho những khách có nhu cầu đi suốt tuyến, nhằm rút ngắn thời gian. Theo ông Tính, Bộ GTVT cần cho phép các tuyến đi - đến từ BXMĐ mới đến các bến xe liên tỉnh chở kết hợp hành lý, hàng hóa của hành khách liên tỉnh.

Tổng công ty SAMCO, đơn vị quản lý BXMĐ mới, xây dựng phương án tiếp chuyển hành khách đi - đến các bến xe được thuận lợi; sử dụng phần mềm trên thiết bị thông minh tương tác bến xe, nhà xe, hành khách để có phương án chuyển tiếp. Hành khách theo dõi lộ trình, đăng ký chuyển đi, đến các bến xe 24/7; kể cả lễ, tết. Chi phí tiếp chuyển được tính vào giá vé.

Theo ông Tính, Sở GTVT cần chỉ đạo Thanh tra Sở phối hợp các địa phương, công an lập danh sách các vị trí dừng đỗ, đón trả khách không đúng quy định và tăng cường xử lý vi phạm; phối hợp TP Thủ Đức xem xét, bổ sung một số điểm đón trả khách trên địa bàn Thủ Đức, phục vụ hành khách thuận lợi hơn khi ra vào BXMĐ...

Nguyễn Văn Mỹ