Bé gái nguy kịch do biến chứng sởi, cha mẹ cần cảnh giác biểu hiện sau

Nguy kịch do biến chứng sởi

Các bác sĩ Khoa Nhi – Bệnh viện Đa khoa Hùng Vương - Phú Thọ vừa cấp cứu thành công bé gái một tuổi, ho nhiều, mệt mỏi, nhập viện cấp cứu trong tình trạng sốt cao liên tục, co giật, phát ban toàn thân do sởi. Khi tiếp nhận, trẻ bị sốt cao liên tục, co giật, khó thở, ho nhiều, viêm loét miệng, nổi ban đỏ toàn thân, nhiễm khuẩn tiết niệu, tiên lượng nặng.

Ngay lập tức bé được cấp cứu hạ sốt và chống co giật, đồng thời hỗ trợ hô hấp, khí dung, điều trị viêm phế quản. Bác sĩ truyền dịch, bổ sung điện giải do mất nước nặng kèm sát khuẩn miệng, giảm đau, hỗ trợ ăn uống, sử dụng kháng sinh liều cao. Do biến chứng sởi, trẻ bị ngứa da, nhiễm khuẩn tiết niệu, phải liên tục theo dõi.

Sau 6 ngày điều trị tích cực, bé đã ổn định, hết sốt, ăn uống trở lại, các triệu chứng cải thiện rõ rệt. Hiện bé đang tiếp tục theo dõi tại bệnh viện.

Biến chứng của bệnh sởi có thể xảy ra ở mọi người nhưng đối với trẻ, nguy cơ xuất hiện biến chứng sởi cao hơn.

Biến chứng nguy hiểm của bệnh sởi

Sởi ở trẻ em là bệnh lý truyền nhiễm có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm, đặc biệt nguy hiểm ở trẻ sơ sinh, trẻ nhũ nhi và trẻ nhỏ. Cụ thể:

Biến chứng gây viêm thanh quản: Giai đoạn sớm, là do virus sởi: xuất hiện ở giai đoạn khởi phát, giai đoạn đầu của mọc ban thường mất theo ban, hay có Croup giả, gây cơn khó thở do co thắt thanh quản. Giai đoạn muộn: Do bội nhiễm (hay gặp do tụ cầu, liên cầu, phế cầu…), xuất hiện sau mọc ban. Diễn biến thường nặng: Sốt cao vọt lên, ho ông ổng, khàn tiếng, khó thở, tím tái.
Biến chứng gây viêm phế quản: Thường do bội nhiễm, xuất hiện vào cuối thời kỳ mọc ban. Biểu hiện sốt lại, ho nhiều, nghe phổi có ran phế quản, bạch cầu tăng, neutro tăng, X quang có hình ảnh viêm phế quản.
Biến chứng gây viêm phế quản – phổi: Do bội nhiễm, thường xuất hiện muộn sau mọc ban. Biểu hiện nặng: Sốt cao khó thở, khám phổi có ran phế quản và ra nổ. Bạch cầu tăng, neutro tăng, thường là nguyên nhân gây tử vong trong bệnh sởi, nhất là ở trẻ nhỏ.
Biến chứng thần kinh gồm viêm não – màng não – tủy cấp: Là biến chứng nguy hiểm gây tử vong và di chứng cao. Gặp ở 0,1 – 0,6% bệnh nhân sởi. Thường gặp ở trẻ lớn (tuổi đi học), vào tuần đầu của ban (ngày 3 – 6 của ban). Khởi phát đột ngột, sốt cao vọt co giật, rối loạn ý thức: hôn mê, liệt ½ người hoặc 1 chi, liệt dây III, VII hay gặp hội chứng tháp – ngoại tháp, tiểu não, tiền đình…
Biến chứng viêm màng não kiểu thanh dịch (do virus). Viêm tủy: Liệt 2 chi dưới, rối loạn cơ vòng.
Biến chứng viêm màng não: Viêm màng não thanh dịch do virus sởi; Viêm màng não mủ sau viêm tai do bội nhiễm. Viêm não chất trắng bán cấp xơ hóa (Van bogaert): Hay gặp ở tuổi 2 – 20 tuổi, xuất hiện muộn sau vài năm, điều này nói lên virus sởi có thể sống tiềm tàng nhiều năm trong cơ thể bệnh nhân có đáp ứng miễn dịch bất thường. Diễn biến bán cấp từ vài tháng đến 1 năm. Bệnh nhân chết trong tình trạng tăng tương lực cơ và co cứng mất não.
Biến chứng đường tiêu hóa gồm: viêm niêm mạc miệng: Lúc đầu do virus sởi, thường hết cùng với ban, muộn thường do bội nhiễm, cam mã tấu (noma) thường xuất hiện muộn, do bội nhiễm xoắn khuẩn Vincent là một loại vi khuẩn hoại thư gây loét niêm mạc miệng, lan sâu rộng vào xương hàm gây hoại tử niêm mạc, viêm xương, rụng răng, hơi thở hôi thối.

Tóm lại: Biến chứng của bệnh sởi có thể xảy ra ở mọi đối tượng. Tuy nhiên đối với trẻ, nguy cơ xuất hiện biến chứng sởi ở trẻ em sẽ cao hơn trong các trường hợp: Trẻ nhỏ dưới 5 tuổi. Trẻ sơ sinh. Trẻ chưa được tiêm phòng vaccin ngừa bệnh sởi. Trẻ mắc phải một số bệnh lý mạn tính. Trẻ có hệ miễn dịch suy giảm.

Vì vậy, phụ huynh đưa con đến các trạm y tế để tiêm vaccine. Giữ vệ sinh cá nhân, rửa tay thường xuyên và vệ sinh nhà cửa sạch sẽ. Cung cấp chế độ dinh dưỡng lành mạnh, đầy đủ chất dinh dưỡng, duy trì chế độ vận động, luyện tập thể dục thể thao khoa học để nâng cao sức đề kháng. Hạn chế tiếp xúc với người có triệu chứng nghi ngờ sởi như sốt, phát ban và viêm long hô hấp như ho, chảy nước mũi... Khi có biểu hiện sốt phát ban dạng sởi thì cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.

BS. Trần Quang Đại