Bảo vệ trẻ trên môi trường mạng

Cha mẹ cần giám sát chặt việc sử dụng Internet của trẻ.

Thời gian qua, cũng như nhiều bậc phụ huynh khác, chị Tống Thị Hồng Nhung (ở tổ 8, phường Quang Trung, TP. Thái Nguyên) đã chủ động sử dụng Internet để hỗ trợ việc học tập của con. Chị chia sẻ, hàng ngày sau khi đi học về, con được phép sử dụng iPad trong 30 phút để xem các video hoạt hình tiếng Anh mà chị đã tải sẵn. Các buổi học tiếng Anh online vào thứ Ba và thứ Năm, con sẽ sử dụng laptop trong khoảng 90 phút, hoàn toàn dành cho việc học. Đặc biệt, vào các ngày thứ Bảy và Chủ nhật, con được phép xem YouTube trên TV, nhưng mỗi lần chỉ trong vòng 30 phút và nội dung phải được mẹ chọn.

Chị Nhung cho biết: Quy tắc này không chỉ giúp con xây dựng thói quen học tập tốt mà còn giúp chị kiểm soát được các nội dung con tiếp cận, từ đó tránh được những video, trò chơi hay thông tin không phù hợp với lứa tuổi của con trên môi trường mạng.

Từ thực tế hiện nay có thể thấy, mỗi gia đình có con nhỏ đều không thể tránh khỏi việc trẻ tiếp xúc với điện thoại và Internet từ sớm. Các thiết bị công nghệ đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống và trẻ quen với việc sử dụng thiết bị công nghệ để học tập, giải trí hay kết nối với bạn bè.

Tuy nhiên, điều này cũng đồng nghĩa với việc các em phải đối mặt với nhiều rủi ro tiềm ẩn như các mối đe dọa về an toàn thông tin hay việc tiếp cận với các nội dung bạo lực, độc hại... Trước thực tế đó, việc bảo vệ trẻ em trước những rủi ro trên mạng không chỉ là trách nhiệm của gia đình, nhà trường mà còn cần sự chung tay của toàn xã hội.

Tháng 11-2024, tại Hội thảo chuyên đề “Đẩy mạnh hợp tác bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng”, đại diện Câu lạc bộ Bảo vệ trẻ em Việt Nam trên không gian mạng (VCSC) đưa ra con số có đến 40% trẻ em cảm thấy không an toàn và hơn 70% từng có trải nghiệm không mong muốn khi sử dụng Internet.

Trước đó, trong một dự án nghiên cứu của UNICEF năm 2022 - khảo sát với 994 trẻ em Việt Nam từ 12-17 tuổi, có 2% cho biết, trong năm qua đã bị yêu cầu trò chuyện về tình dục khi bản thân không mong muốn; 8% nhận được những bình luận khiếm nhã, 5% nhận được những hình ảnh nhạy cảm không mong muốn...

Theo các chuyên gia, những hình thức lừa đảo trực tuyến phổ biến nhắm vào trẻ em cụ thể khi trẻ tiếp cận thông tin không phù hợp như truy cập web “đen” có nội dung xấu, hay bị bạo lực mạng mà không được phát hiện sớm sẽ ảnh hưởng đến tâm, sinh lý, sức khỏe thể chất và hành vi. Còn có mối nguy hại bị phát tán thông tin cá nhân của trẻ; trẻ bị nghiện game, nghiện mạng xã hội, nghiện internet... Ngoài ra, trẻ còn bị lôi kéo, dụ dỗ, quấy rối, lừa đảo... ép tham gia các hoạt động phi pháp.

Vừa qua, Bộ Thông tin và Truyền thông có Quyết định số 88/QĐ-BTTTT ban hành Bộ quy tắc ứng xử về bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng. Quyết định có hiệu lực từ ngày 21/1/2025. Mục đích của Bộ quy tắc là xây dựng chuẩn mực ngôn ngữ, hành vi, ứng xử cho người sử dụng Internet nhằm thúc đẩy môi trường mạng an toàn, lành mạnh, văn minh, góp phần bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng.

Nâng cao nhận thức của xã hội về các rủi ro mà trẻ em phải đối mặt khi hoạt động trên môi trường mạng (hoặc không gian mạng); nhấn mạnh vai trò, trách nhiệm của cha, mẹ, người chăm sóc trẻ em, giáo viên và toàn xã hội trong việc bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng; thúc đẩy việc thông báo các nội dung độc hại và các hành vi xâm hại trẻ em trên môi trường mạng tới các cơ quan chức năng.

Tuy các biện pháp bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng ngày càng được chú trọng, nhưng sự quản lý của cha mẹ vẫn là yếu tố quyết định trong việc giảm thiểu các rủi ro từ Internet. Cha mẹ cần không ngừng nâng cao nhận thức và kĩ năng trong việc giám sát, hướng dẫn và đồng hành với con em mình khi sử dụng Internet.

Ngoài ra, sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và xã hội cũng rất cần thiết, điều này không chỉ giúp các em nhận diện được mối nguy hiểm mà còn hướng dẫn các em cách sử dụng Internet an toàn.

Minh Anh