Báo Mỹ: Ukraine đối mặt với bất ổn sau cuộc tranh cãi căng thẳng Trump - Zelensky

Người dân Ukraine hiện đang đối mặt với nhiều câu hỏi quan trọng: Liệu đất nước họ có thể tiếp tục chống lại Nga nếu Mỹ thay đổi chính sách hỗ trợ hay không?

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky rời đi sau cuộc gặp với ông Trump tại Nhà Trắng - Ảnh: Washington Post

Bất ổn sau cuộc tranh cãi

Theo Washington Post, một ngày sau cuộc tranh luận gay gắt tại Nhà Trắng, tâm trạng tại Ukraine trở nên bất ổn. Tổng thống Zelensky đã giành được nhiều sự ủng hộ trong nước sau khi mạnh mẽ phản bác các tuyên bố của Trump, đặc biệt là khi ông nhấn mạnh rằng Ukraine không thể bị ép buộc phải nhượng bộ trước áp lực chính trị từ Mỹ.

Trong khi nhiều người ủng hộ sự cứng rắn của ông Zelensky trước Tổng thống Trump, coi đó là hành động bảo vệ chủ quyền đất nước, những người khác lo ngại rằng bất chấp cảm xúc cá nhân, Ukraine vẫn dựa vào Mỹ để giúp bảo vệ mình trước cuộc chiến và đã bỏ lỡ cơ hội để hạ nhiệt những lời lẽ hung hăng trong những tuần gần đây.

Họ coi cuộc gặp thảm họa này là một bước đi sai lầm không chỉ không làm dịu đi căng thẳng giữa hai nước mà còn có thể khiến ông Zelensky mất đi khả năng đàm phán với Tổng thống Trump trong tương lai. Một số nhà phân tích cũng cảnh báo rằng sự đối đầu này có thể khiến Mỹ suy giảm cam kết hỗ trợ, đẩy Ukraine vào một tình thế khó khăn hơn trong cuộc chiến với Nga.

Mỹ hiện là nguồn cung cấp vũ khí, đạn dược và thông tin tình báo quan trọng cho Ukraine. Nếu Washington cắt giảm hoặc đình chỉ viện trợ, Kyiv sẽ phải đối mặt với những thách thức lớn trên chiến trường. Một trong những mối quan ngại lớn nhất là việc Ukraine có thể mất khả năng tiếp cận hệ thống phòng không Patriot và tên lửa tầm xa ATACMS, vốn đóng vai trò quan trọng trong chiến lược phòng thủ quốc gia.

Một nhà ngoại giao phương Tây cho biết: “Sẽ là một thảm họa nếu viện trợ dừng lại đột ngột. Giờ đây, châu Âu và các đồng minh của họ sẽ phải quyết định xem họ có thể làm gì để hỗ trợ Ukraine trong trường hợp Mỹ thay đổi chính sách”.

Trong chuyến thăm Anh ngay sau cuộc tranh cãi tại Phòng Bầu dục, Tổng thống Zelensky nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì mối quan hệ đối tác với Mỹ: “Sự hỗ trợ của Mỹ là vô cùng quan trọng đối với sự tồn tại của chúng tôi. Bất chấp những khó khăn trong đối thoại, chúng tôi vẫn là đối tác chiến lược”.

Một số quan chức Ukraine lo ngại rằng cuộc phỏng vấn của Zelensky trên Fox News sau cuộc họp có thể khiến tình hình thêm căng thẳng. Tuy nhiên, theo một quan chức cấp cao Ukraine, cuộc phỏng vấn này đã giúp làm sáng tỏ lập trường của Ukraine với người dân Mỹ, ngay cả khi nó không giúp cải thiện quan hệ với chính quyền Trump.

Chiến lược của Mỹ

Tổng thống Trump đã tuyên bố ông Zelensky “không có quân bài thương lượng” và rằng Mỹ sẽ không tiếp tục hỗ trợ Ukraine vô điều kiện. Ông cũng nhấn mạnh rằng mục tiêu của mình là đạt được một thỏa thuận hòa bình nhanh chóng để tránh một cuộc xung đột kéo dài.

Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Oleksii Reznikov cho rằng ông Trump có thể không muốn gánh chịu một cuộc rút quân hỗn loạn như cuộc rút lui khỏi Afghanistan năm 2021, điều mà ông thường chỉ trích mạnh mẽ. Tuy nhiên, Reznikov cũng cảnh báo rằng Nga có thể tận dụng tình huống này để gia tăng áp lực quân sự lên Ukraine.

“Họ sẽ cố gắng làm suy yếu hệ thống phòng không của chúng tôi và tận dụng mọi lợi thế nếu Washington thay đổi chính sách hỗ trợ”, ông Reznikov nói.

Những căng thẳng này khiến tương lai quan hệ Mỹ - Ukraine trở nên khó đoán. Nếu ông Trump thực sự giảm viện trợ, Ukraine sẽ phải tìm kiếm sự hỗ trợ nhiều hơn từ châu Âu và NATO. Một số nhà phân tích tin rằng, dù Tổng thống Trump có thể không cắt hoàn toàn viện trợ, nhưng Ukraine sẽ phải chấp nhận những điều kiện mới khắc nghiệt hơn để tiếp tục nhận được sự giúp đỡ từ Mỹ.

Andrii Zhupanyn, một thành viên của ủy ban năng lượng quốc hội Ukraine, bày tỏ sự lo ngại về tình hình hiện tại: “Mọi thứ đang thay đổi quá nhanh. Viện trợ có thể bị cắt giảm hoặc chậm trễ, và chúng tôi cần chuẩn bị cho mọi kịch bản”.

Cựu cố vấn của Zelensky, Oleksiy Arestovych, người đang có kế hoạch tranh cử tổng thống trong tương lai, chỉ trích cách tiếp cận của Zelensky, cho rằng ông đã “vượt qua ranh giới” tại Phòng Bầu dục. Ông lập luận rằng ông Zelensky nên có cách tiếp cận mềm dẻo hơn để duy trì quan hệ với ông Trump, thay vì đối đầu trực tiếp.

Châu Âu có đủ sức thay thế Mỹ?

Với nguy cơ Mỹ giảm viện trợ, nhiều nhà lãnh đạo châu Âu đang xem xét khả năng tăng cường hỗ trợ cho Ukraine. Một số nhà phân tích cho rằng EU có thể đảm nhận vai trò lớn hơn trong việc cung cấp vũ khí và tài chính cho Ukraine. Tuy nhiên, không ai có thể thay thế hoàn toàn vai trò của Mỹ trong ngắn hạn.

Victoria Gryb, một thành viên quốc hội Ukraine, bày tỏ lo ngại về tình hình hiện tại: “Tôi e rằng đây có thể là khởi đầu của một giai đoạn khó khăn đối với Ukraine. Nếu châu Âu không nhanh chóng hành động, tình hình sẽ trở nên rất tệ”.

Cuộc tranh cãi Trump-Zelensky đã tạo ra một bước ngoặt quan trọng trong quan hệ Mỹ - Ukraine. Việc Mỹ có tiếp tục hỗ trợ Ukraine hay không sẽ phụ thuộc vào cách các bên xử lý tình huống trong những tuần tới. Dù vậy, Ukraine vẫn phải tìm cách thích nghi và xây dựng chiến lược dài hạn để đảm bảo an ninh quốc gia. Trong bối cảnh bất ổn hiện nay, một điều chắc chắn là Ukraine không thể chỉ dựa vào Mỹ mà cần có chiến lược đa phương để đảm bảo sự tồn tại của mình trong cuộc chiến với Nga.

Hoàng Vũ