Bảo hiểm y tế cho dân quân thường trực: Chính sách thiết thực, nhiều ý nghĩa

Toàn tỉnh Lào Cai hiện có hai đơn vị DQTT gồm: Tiểu đội DQTT xã Bản Lầu, Ban CHQS xã Bản Lầu, huyện Mường Khương được thành lập từ năm 2002 và Trung đội DQTT TP Lào Cai, Ban CHQS TP Lào Cai, thành lập ngày 15-12-2024. Được sự quan tâm của địa phương nên ngay từ khi thành lập, cán bộ, chiến sĩ DQTT thuộc Tiểu đội DQTT xã Bản Lầu đã được hưởng chính sách BHYT. Sau khi Nghị định số 16/2025/NĐ-CP ngày 4-2-2025 của Chính phủ được ban hành, Bộ CHQS tỉnh Lào Cai triển khai cho Ban CHQS huyện Mường Khương, Ban CHQS TP Lào Cai vận dụng quy định tại điểm c, khoản 1, Điều 34 Luật Dân quân tự vệ năm 2019 lập danh sách các trường hợp được hưởng BHYT đối với bản thân và thân nhân DQTT, phối hợp với cơ quan bảo hiểm xã hội địa phương hoàn thiện hồ sơ gửi Bảo hiểm xã hội tỉnh Lào Cai cấp thẻ BHYT cho DQTT và thân nhân; tránh tình trạng một người được hưởng hai chính sách BHYT.

Cán bộ, chiến sĩ Ban CHQS huyện Phong Thổ, Bộ CHQS tỉnh Lai Châu và Tiểu đội Dân quân luân phiên thường trực xã Ma Li Pho tham gia xóa nhà tạm, nhà dột nát ở bản Séo Hồ Thầu, xã Mồ Sì San.

Thiếu tá QNCN Đào Xuân Tuệ, Trợ lý Ban Dân quân, Phòng Tham mưu, Bộ CHQS tỉnh Lào Cai, cho biết: “Qua trao đổi với Bảo hiểm xã hội tỉnh Lào Cai-nay là Bảo hiểm xã hội khu vực tại TP Yên Bái, chúng tôi được biết, hồ sơ cấp thẻ BHYT cho DQTT và thân nhân đã hoàn thiện. Tuy nhiên, do thời gian vừa qua ngành Bảo hiểm xã hội tiến hành sáp nhập nên việc cấp thẻ BHYT bị chậm so với dự kiến. Việc này sẽ được thực hiện trong thời gian sớm nhất. Với quy định tại Nghị định số 74/2025/NĐ-CP, việc thực hiện chính sách BHYT đối với lực lượng DQTT sẽ đồng bộ, thống nhất hơn”.

Theo Thượng tá Nguyễn Quang Toàn, Chính trị viên Ban CHQS TP Lào Cai, Trung đội DQTT TP Lào Cai không có trường hợp gia đình cán bộ, chiến sĩ nào thuộc hộ nghèo. Vì vậy, hầu hết thân nhân chiến sĩ đều mua BHYT với mức 1.263.600 đồng/người/năm. Khi Bộ CHQS tỉnh hướng dẫn thực hiện Nghị định số 16/2025/NĐ-CP, đơn vị đã triển khai để cán bộ, chiến sĩ kê khai thông tin; phối hợp với cơ quan bảo hiểm rà soát, làm đề nghị cấp thẻ BHYT cho DQTT và thân nhân. Việc bảo đảm tốt các chế độ, chính sách đối với DQTT giúp cán bộ, chiến sĩ đơn vị luôn an tâm tư tưởng, xác định rõ trách nhiệm, hăng hái nhận và hoàn thành nhiệm vụ được giao. Còn chiến sĩ DQTT Phạm Nguyễn Quốc Dũng, Tiểu đội 1, Trung đội DQTT TP Lào Cai cho biết: “Bố mẹ tôi làm lao động tự do nên năm nào cũng mua BHYT tự nguyện. Với sự quan tâm của địa phương, đơn vị, tôi và bố mẹ tôi rất phấn khởi khi được hưởng chính sách BHYT. Việc này cũng giúp tôi an tâm, có thêm động lực để sẵn sàng nhận, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao”.

Tiểu đội Dân quân luân phiên thường trực xã Ma Li Pho, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu được thành lập ngày 30-8-2019. Ngay sau khi thành lập, đơn vị đã chứng tỏ vai trò trong thực hiện các nhiệm vụ theo quy định, nhất là phòng, chống thiên tai, dịch bệnh, trong đó có dịch Covid-19. Hiện tại, vì một số lý do nên việc quản lý hành chính, huấn luyện cán bộ, chiến sĩ vẫn do Ban CHQS huyện Phong Thổ đảm nhiệm, còn bảo đảm chế độ, chính sách thì do xã Ma Li Pho. Theo đồng chí Tẩn Chỉn Hùng, Chủ tịch UBND xã Ma Li Pho, căn cứ theo các quy định, xã luôn bảo đảm đầy đủ chế độ, chính sách đối với cán bộ, chiến sĩ DQTT, trong đó có BHYT. Để tránh chồng chéo, gián đoạn trong cấp thẻ BHYT, hằng năm, xã đều tiến hành kê khai, rà soát đầy đủ; lập dự toán để HĐND huyện Phong Thổ phê duyệt ngân sách bảo đảm. Hiện tại, xã chỉ phải đóng BHYT cho 4/9 chiến sĩ DQTT. Chiến sĩ DQTT Lìu Thế Hải, Tiểu đội Dân quân luân phiên thường trực xã Ma Li Pho bày tỏ: “Chúng tôi ở khu vực biên giới, đa số bà con thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo nên đã cơ bản được hưởng chính sách BHYT của Đảng, Nhà nước. Tuy nhiên, không phải địa phương nào cũng như vậy nên với Nghị định số 74/2025/NĐ-CP, lực lượng DQTT đều được tham gia BHYT theo nhóm đối tượng bắt buộc, mang lại nhiều lợi ích thiết thực”.

Theo quy định tại Luật Bảo hiểm y tế sửa đổi, bổ sung năm 2024, được cụ thể hóa tại Nghị định số 16/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 23-3-2025 và Nghị định 74/2025/ NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 1-7-2025, DQTT được bổ sung vào nhóm đối tượng tham gia BHYT bắt buộc do ngân sách địa phương bảo đảm. Cũng theo Nghị định số 74/2025/NĐ-CP, DQTT được hưởng 100% chi phí khám bệnh, chữa bệnh trong phạm vi quyền lợi và mức hưởng theo quy định mà không phải đồng chi trả như nhiều nhóm đối tượng khác.
Đánh giá về chính sách này, đồng chí Cao Tiến Dũng, Phó giám đốc BHXH liên huyện Sơn Tây-Phúc Thọ, TP Hà Nội, cho biết: “Trước kia, nhiều DQTT trên địa bàn tham gia BHYT theo đối tượng hộ gia đình do kinh phí bảo đảm chế độ đối với DQTT chưa đồng nhất giữa các địa phương. Nghị định số 74/2025/NĐ-CP là bước tiến quan trọng, tuy nhiên, các cơ quan chức năng cần nhanh chóng ban hành hướng dẫn cụ thể về quy trình, trách nhiệm thực hiện tại từng cấp để bảo đảm quyền lợi về BHYT đối với DQTT; bổ sung quy định liên quan để tránh xung đột, chồng chéo”.

Bài và ảnh: TUẤN TRANG - KIỀU OANH