Báo chí TP.HCM trong kỷ nguyên mới cần tạo ra những xu hướng tích cực, thiết thực

Nhân dịp kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam, PLO có dịp trò chuyện với ông Nguyễn Mạnh Cường, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy TP.HCM.

Ông Nguyễn Mạnh Cường tin tưởng đội ngũ báo chí TP.HCM sẽ ngày càng sâu sắc trong nhận thức, quyết liệt trong hành động, sáng tạo, linh hoạt để tập hợp, thúc đẩy sự đoàn kết, thống nhất, đồng lòng trong triển khai thực hiện các chủ trương, định hướng chung về sắp xếp lại hệ thống báo chí.

TP.HCM là địa phương có nền báo chí sôi động, phong phú. Ảnh: PLO

Báo chí góp phần phát huy tinh thần năng động, sáng tạo, nghĩa tình của TP.HCM

. Phóng viên (PV): Ông đánh giá như thế nào về vai trò của báo chí trong tiến trình phát triển của TP.HCM trong nhiều năm qua?

+ Ông NGUYỄN MẠNH CƯỜNG: Trong quá trình xây dựng và phát triển của TP, báo chí luôn là lực lượng tiên phong. Thành phố luôn xem đội ngũ báo chí là lực lượng quan trọng trong xây dựng, phát triển. Đây là đội ngũ có tính phản biện cao, luôn có những góp ý xác đáng cho các chủ trương, chính sách của TP.HCM qua từng giai đoạn; đã đồng hành cùng với chính quyền TP qua từng thời kì.

Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy TP.HCM Nguyễn Mạnh Cường thăm báo Tuổi Trẻ dịp kỉ niệm 100 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, sáng 20-6. Ảnh: HỮU HẠNH

Tôi còn nhớ thời điểm TP.HCM xây dựng các cơ chế, chính sách vượt trội, để từ đó Quốc hội chính thức ban hành Nghị quyết 98, báo chí đã góp phần lan tỏa rất lớn, đồng hành cùng Thành phố từ lúc còn sơ khai cho đến khi Nghị quyết được thông qua. Các bài viết có tính chuyên môn sâu, phân tích kĩ lưỡng, những vệt bài được tổ chức công phu, vừa tuyên truyền vừa có sự phản biện sát sườn từ nhiều cơ quan báo chí giúp Thành phố đạt được kết quả như mong muốn.

Báo chí TP.HCM luôn chủ động, sáng tạo, trách nhiệm và cống hiến không ngừng nghỉ; đóng vai trò giám sát quá trình thực hiện các chủ trương, nghị quyết, chính sách, hoạt động điều hành, quản lý, phản ánh những mặt chưa tốt để chính quyền vào cuộc kịp thời. Bất cứ lĩnh vực nào cũng có sự đóng góp lớn sống động, phong phú của báo chí. Đó là tinh thần vì cái chung, vì lợi ích chung, sẵn sàng dấn thân vào cái khó để phát hiện, phản ánh, kiến nghị những điều còn tồn đọng.

Những kết quả đó đã góp phần phát huy tinh thần năng động, sáng tạo, lan tỏa hình ảnh văn minh, hiện đại, nghĩa tình của thành phố, góp phần để TP.HCM tiếp tục giữ vững vị thế đi đầu, có đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của vùng và cả nước; tạo động lực hơn nữa để thành phố cùng cả nước vững vàng bước vào kỷ nguyên phát triển mới – kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Tạo ra những xu hướng tích cực, thiết thực

. Theo ông, báo chí trong kỷ nguyên mới cần hướng đến mục tiêu phát triển ra sao. Nhất là khi công nghệ AI đã hiện diện và các công cụ khác đang ngày càng trở nên phổ biến?

+ Các cơ quan báo chí, các cấp hội nhà báo cần nghiên cứu, vận dụng sáng tạo, triển khai có hiệu quả các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhất là việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động báo chí trong tình hình mới, việc sắp xếp hệ thống báo chí theo tinh thần Nghị quyết 18; chuyển đổi số báo chí, các quy tắc về đạo đức nghề nghiệp, quy tắc sử dụng mạng xã hội của người làm báo…

Sự phát triển không ngừng của báo chí đa nền tảng, đa phương tiện, báo chí dữ liệu với các công cụ số như trí tuệ nhân tạo đã tạo ra cả cơ hội và thách thức cho các cơ quan báo chí cũng như các nhà báo. Nhưng cùng với đó, báo chí phải đối mặt với nguy cơ tin giả, tin sai lệch mà nếu không đủ tâm, đủ tầm có thể dẫn đến sai sót, ảnh hưởng đến sự ổn định và phát triển xã hội.

Trong thời điểm chúng ta thực hiện nhiều chủ trương quan trọng như sáp nhập tỉnh, thành; thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp như hiện nay, tôi cho rằng vai trò của báo chí trong việc lan tỏa thông tin tích cực, đẩy lùi thông tin xấu, độc trên không gian mạng, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, định hướng để người dân hiểu đúng các chủ trương, đường lối... là rất quan trọng.

Lãnh đạo TP.HCM trao thưởng cho các tác giả, tập thể đạt giải báo chí TP.HCM năm 2025. Ảnh: THUẬN VĂN

Các cơ quan báo chí cần chủ động tìm giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh, bảo vệ bản quyền, đấu tranh chống tin giả, đẩy lùi thông tin xấu độc, sai lệch, xuyên tạc. Từ đó, để thông tin báo chí trở thành dòng thông tin chủ lưu quan trọng nhất trong không gian số, xây dựng xã hội thông tin lành mạnh, bảo đảm thế chủ động trong định hướng, dẫn dắt thông tin trước sự phát triển mạnh mẽ của truyền thông xã hội.

Trong bối cảnh thói quen tiếp nhận thông tin đã thay đổi, sự truyền đạt thông tin đa dạng như hiện nay, báo chí một mặt phải thay đổi để làm tốt chức năng dẫn dắt, định hướng xã hội bằng những thông tin nhanh, chính xác, hấp dẫn; bên cạnh đó, phải kể những câu chuyện chính sách, quá trình hình thành, việc đưa chính sách vào đời sống và tác động của chính sách đối với người dân, làm tốt nhịp cầu giữa người dân và nhà nước.

Nói cách khác, báo chí không chạy theo xu hướng mà tạo ra xu hướng – những xu hướng tích cực, thiết thực.

Trong thời đại công nghệ số, người làm báo tất yếu phải trở nên đa năng và biết tận dụng công nghệ trong quá trình sản xuất tin bài. Nhưng tôi tin rằng, công nghệ chỉ là công cụ để hỗ trợ chứ không thể viết thay góc nhìn, tình cảm và trách nhiệm công dân của một người làm báo.

. Để làm được những điều này, báo chí cũng cần sự hỗ trợ, đồng hành từ phía chính quyền?

+ Đúng vậy. Và trong nhiều năm qua, Thành phố luôn cố gắng hỗ trợ các cơ quan báo chí thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của mình. Thành phố đã có nhiều chủ trương, định hướng công tác chuyển đổi số; nhưng để chuyển đổi số thành công, các cơ quan báo chí phải chủ động hơn nữa, tăng cường làm chủ công nghệ, ứng dụng công nghệ để thay đổi phương thức thể hiện, đa dạng hóa sản phẩm.

Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy TP.HCM Nguyễn Mạnh Cường. Ảnh: THUẬN VĂN

TP.HCM đã và đang thực hiện tốt việc khen thưởng các tác phẩm báo chí hay viết về Thành phố theo quý, chỉ đạo tổ chức tốt Giải Báo chí TP.HCM hàng năm… Thành phố cũng tiếp tục phát huy hiệu quả của việc tổ chức các cuộc họp báo kinh tế - xã hội định kỳ, các hội nghị giao ban báo chí để trao đổi thông tin, đồng thời lắng nghe những ý kiến đóng góp từ các cơ quan báo chí...

Để việc tuyên truyền đạt hiệu quả cao nhất, cần duy trì một cơ chế phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng giữa các cơ quan báo chí và chính quyền TP.

Các cơ quan, đơn vị của TP cũng sẽ tiếp tục chủ động cung cấp thông tin cho báo chí một cách đầy đủ, kịp thời; tạo điều kiện tốt nhất để báo chí tác nghiệp, thực hiện nhiệm vụ của mình, tạo sự tương tác ổn định để phát triển; thúc đẩy báo chí đẩy mạnh truyền thông chính sách...

Cần tiếp tục phát huy tinh thần phản biện xã hội

. Trước những chủ trương lớn hiện nay, báo chí TP.HCM cần tiếp tục phát huy vai trò xung kích trên mặt trận thông tin ra sao, thưa ông?

+ TP.HCM là địa phương có độ mở kinh tế cực lớn nên chịu tác động mạnh bởi tình hình thế giới và khu vực. Không chỉ trong lĩnh vực kinh tế, cả lĩnh vực văn hóa - xã hội cũng chịu ảnh hưởng trực tiếp. Từ đó, đặt ra yêu cầu phải dự báo được năng lực chống chịu, thích ứng của nền kinh tế TP.

Tôi cho rằng, với vai trò dẫn dắt dư luận xã hội, cầu nối giữa chính quyền và người dân, báo chí cần tìm hiểu sâu, phân tích kỹ lưỡng đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước. Một gợi ý là khi tổ chức tin bài về chủ trương tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, sáp nhập tỉnh thành, tinh giản bộ máy, người làm báo, tổ chức báo chí rất cần và rất nên quán triệt các chủ trương, định hướng của Đảng tại các nghị quyết, chỉ thị, Kết luận, bài phát biểu chỉ đạo, bài viết… của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước.

Các PV, BTV, lãnh đạo nhiều tờ báo tại TP.HCM dâng hương, dâng hoa lên Chủ tịch Hồ Chí Minh và cùng tham quan triễn lãm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, sáng 19-6. Ảnh: THUẬN VĂN

TP.HCM cũng còn những hạn chế nội tại nhất định. Đây cũng là khoảng thời gian mang tính lịch sử khi TP.HCM thực hiện sáp nhập với hai tỉnh bạn, thực hiện mô hình chính quyền hai cấp, chuẩn bị cho Đại hội Đảng bộ Thành phố lần thứ XII, nhiệm kỳ 2025 - 2030. Tôi mong báo chí tiếp tục quan tâm hơn nữa, giúp TP.HCM nhìn rõ điểm nghẽn chiến lược, định hướng, giải pháp trong hành trình phát triển sắp tới.

Dưới góc nhìn quan sát, tổng hợp, báo chí sẽ có phân tích, gợi ý, khuyến nghị cho chính quyền TP trong hoạch định chiến lược phát triển, giải quyết các bài toán phát triển trong hành trình đi lên của mình.

Tôi cũng kỳ vọng báo chí tiếp tục phát huy tinh thần phản biện xã hội sắc sảo, với sự công tâm, khách quan, đeo bám đến cùng các khó khăn, bức xúc của người dân, doanh nghiệp để làm tốt vai trò cầu nối gửi gắm các vướng mắc, khó khăn ấy đến các cơ quan có thẩm quyền và hiến kế, đề xuất các giải pháp khả thi.

Vì lợi ích chung của quốc gia, dân tộc và TP.HCM

. Hiện nay, hệ thống báo chí cũng đang tái cấu trúc toàn diện từ mô hình tổ chức đến chiến lược nội dung và cách vận hành, thực hiện tinh giản bộ máy theo chủ trương chung của cả nước. Báo chí TP.HCM trong tương lại sẽ tinh - gọn - mạnh và phát huy tối đa hiệu quả hơn, thưa ông?

+ TP.HCM đang nghiên cứu, đánh giá kết quả thực hiện sắp xếp hệ thống báo chí, đặt việc sắp xếp hệ thống báo chí trong tổng thể việc tổng kết thực hiện Nghị quyết 18 về sắp xếp, tinh gọn bộ máy, phải đảm bảo “tinh - gọn - mạnh - hiệu năng - hiệu lực - hiệu quả” gắn với nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động báo chí.

Báo chí TP.HCM tiếp tục phát huy tinh thần phản biện xã hội sắc sảo, với sự công tâm, khách quan, đeo bám đến cùng các khó khăn của người dân, doanh nghiệp. Ảnh: PLO

Mục tiêu cao nhất là làm sao để việc sắp xếp lại tổ chức bộ máy phải đảm bảo gắn với nâng cao chất lượng, hiệu quả các hoạt động báo chí; nâng cao năng lực chuyên môn nghiệp vụ, bản lĩnh chính trị, đạo đức nghề nghiệp, xây dựng đội ngũ làm báo có thực lực, nhanh nhạy, có đầy đủ kỹ năng cần thiết của yêu cầu trong thời đại mới, có những cây bút sắc sảo hơn trong tương lai. Làm sao để sau sáp nhập, cơ quan báo chí trở nên tinh - gọn - mạnh hơn là điều mà TP.HCM phải tính toán kĩ.

Thời gian qua, TP.HCM đã quán triệt đến các cơ quan, lãnh đạo, quản lý báo chí của TP thường xuyên chỉ đạo, định hướng, quản lý hoạt động của đơn vị mình, bảo đảm không vì tiến hành sắp xếp hợp nhất mà để công việc gián đoạn, ngừng trệ, bỏ sót; không được bỏ trống trận địa thông tin trên mặt trận thông tin tuyên truyền, mặt trận tư tưởng.

Tôi mong rằng, đội ngũ báo chí TP.HCM sẽ ngày càng sâu sắc trong nhận thức, quyết liệt trong hành động, sáng tạo, linh hoạt trong vận dụng để tập hợp, thúc đẩy sự đoàn kết, thống nhất, đồng lòng trong triển khai thực hiện các chủ trương, định hướng chung về sắp xếp lại hệ thống báo chí.

Ngoài trách nhiệm của một công dân, tôi tin rằng đội ngũ làm báo TP.HCM cũng hiểu và ý thức rõ trách nhiệm của một người làm báo. Tất cả đều hướng đến một mục tiêu chung và cao nhất, sâu xa nhất, đó là luôn vì lợi ích chung của quốc gia, dân tộc, của thành phố.

Xin cảm ơn ông!.

THANH TUYỀN thực hiện