Băn khoăn việc trường học, bệnh viện tự chủ phải chịu thuế thu nhập doanh nghiệp

Thảo luận tại Quốc hội về dự thảo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp sáng 12/5, ĐBQH cho rằng các đơn vị y tế, giáo dục công lập tự chủ vẫn phải chịu thuế thu nhập doanh nghiệp, không được để lại nguồn thu cho đầu tư phát triển hạ tầng là chưa phù hợp.

Theo đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội), những cơ sở công lập này được nhà nước đầu tư, giá trị tài sản không được khấu hao đầy đủ. Phần chênh lệch thu chi thực chất không phải thu nhập mà là phần khấu hao còn lại. Vì vậy, việc bị tính là thu nhập chịu thuế khiến đơn vị không có nguồn lực để tái đầu tư.

Hơn nữa, việc tính thuế thu nhập doanh nghiệp theo tỷ lệ 2% trên doanh thu là nguyên nhân khiến học phí và viện phí tăng, đẩy thêm gánh nặng chi trả cho người dân.

"Các hoạt động của đơn vị y tế, giáo dục công lập cần đưa vào đối tượng không chịu thuế thu nhập doanh nghiệp, trừ các đơn vị liên doanh liên kết", ông Hoàng Văn Cường nói.

ĐBQH Nguyễn Lân Hiếu góp ý cho dự thảo Luật Thuế TNDN. Ảnh: Bảo Kiên

Đại diện ngành y, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội Nguyễn Lân Hiếu cho rằng cơ quan thuế hiện chỉ căn cứ vào chữ "dịch vụ" để thu thuế do hệ thống y tế có khái niệm thu từ dịch vụ sự nghiệp công. Vì vậy, phần lớn các nguồn thu của bệnh viện công tự chủ hiện nay đều bị đánh thuế.

Phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Nguyễn Vân Chi tranh luận cho rằng, đơn vị sự nghiệp công lập chỉ nộp thuế với khoản kinh doanh thêm, như liên doanh, liên kết bên ngoài với mức thu 2%. Các khoản như viện phí, học phí của bệnh viện, trường học công lập đang tự chủ không trong diện chịu thuế.

Tuy nhiên đại biểu Hoàng Văn Cường bổ sung, luật hiện hành quy định các đơn vị như trường học, bệnh viện sử dụng ngân sách sẽ không phải chịu thuế, nhưng đơn vị tự chủ, không dùng ngân sách thì lại trong diện chịu thuế. Vì thế, với các đơn vị tự chủ tài chính toàn phần, các khoản thu như học phí, viện phí vẫn bị tính thuế thu nhập doanh nghiệp. Ông Cường đề nghị sửa lại quy định này cho phù hợp thực tế.

Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu cũng đề nghị bổ sung quy định, đơn vị sự nghiệp công lập trong lĩnh vực y tế được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp với khoản thu dịch vụ khám chữa bệnh chưa tính đủ các chi phí hình thành giá như nhân công, khấu hao thiết bị y tế, tài sản cố định, chi phí quản lý...

Hiện mức giá dịch vụ do Nhà nước quy định chưa được tính đủ các yếu tố. Do đó, bệnh viện sẽ không đủ để trang trải các chi phí phát sinh, không có lợi nhuận để nộp thuế.

Hơn nữa, dịch vụ khám chữa bệnh được định giá theo mức giá do Bộ Y tế và HĐND tỉnh quy định. Đây là khoản thu từ hoạt động dịch vụ sự nghiệp công, không phải thu từ hoạt động sản xuất kinh doanh.

Giải trình trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, hiện nhiều đơn vị sự nghiệp công lập, cung cấp dịch vụ dùng ngân sách hoặc một phần ngân sách. Trường hợp các đơn vị sự nghiệp công lập tự quyết giá dịch vụ theo thị trường, khoản thu nhập này phải chịu thuế là hợp lý.

Với đơn vị sự nghiệp công dùng kinh phí Nhà nước, giá dịch vụ cung ứng chưa tính đủ chi phí, ngân sách hỗ trợ một phần trong cơ cấu giá. Các hoạt động này không tạo ra lợi nhuận, nên có thể được hưởng ưu đãi, miễn thuế.

Bộ trưởng Tài chính khẳng định cơ quan soạn thảo “đã tính toán hết”, đưa vào dự thảo và tiếp tục nghiên cứu điều chỉnh, đảm bảo phù hợp thực tế, quyền và lợi ích hợp pháp của đơn vị sự nghiệp công lập và không thất thoát thuế, ngân sách.

Tuân Nguyễn