'Bản án chế độ thực dân Pháp' - Tác phẩm sáng ngời tư tưởng cách mạng của Nguyễn Ái Quốc

Tác phẩm "Bản án chế độ thực dân Pháp" của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc-Hồ Chí Minh.

Nhân dịp kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890-19/5/2025) và 100 năm ra đời tác phẩm Bản án chế độ thực dân Pháp (1925-2025), Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật xuất bản lần thứ tám tác phẩm có giá trị lớn về lý luận và thực tiễn này của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc-Hồ Chí Minh.

Bản án chế độ thực dân Pháp (Le Procès de la Colonisation française) là một tác phẩm chính luận do Nguyễn Ái Quốc viết bằng tiếng Pháp, ra mắt lần đầu tiên năm 1925, tại Paris - thủ đô nước Pháp, trên báo tập san Inprekorr của Quốc tế Cộng sản. Tác phẩm được xuất bản lần đầu tiên tại Việt Nam vào năm 1946 tại Hà Nội bằng tiếng Pháp, năm 1960, được xuất bản lần đầu bằng tiếng Việt, tiếp tục được tái bản vào các năm 1975, 1976, 1985 và được in trong bộ sách Hồ Chí Minh Toàn tập.

Tác phẩm gồm 12 chương và 1 phụ lục, ra đời giữa lúc làn sóng cách mạng đang dâng lên mạnh mẽ ở khắp các thuộc địa của thực dân Pháp, phong trào yêu nước ở Việt Nam đang sôi nổi diễn ra khắp bắc-trung-nam và giữa lúc Nguyễn Ái Quốc đang nỗ lực tổ chức lực lượng nòng cốt của cách mạng Việt Nam theo con đường của Cách mạng Tháng Mười Nga vĩ đại. Ngay từ khi mới ra đời, tác phẩm đã có tiếng vang lớn trong nhân dân Pháp và nhân dân các nước thuộc địa.

Với lời văn giản dị, trong sáng và châm biếm sâu sắc, tác phẩm đã tố cáo và lên án đanh thép những tội ác tày trời của chủ nghĩa thực dân nói chung và chủ nghĩa thực dân Pháp nói riêng trên mọi lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội... Với những bằng chứng cụ thể, tác phẩm đã vạch rõ nguồn gốc của mọi sự áp bức bóc lột, mọi nỗi khổ cực của quần chúng ở các thuộc địa.

Tác phẩm đã bước đầu vạch ra đường lối đấu tranh cách mạng đúng đắn và những chiến lược, sách lược cách mạng cho nhân dân Việt Nam và nhân dân các nước thuộc địa khác; thức tỉnh, cổ vũ các dân tộc bị áp bức đi theo lời kêu gọi của C. Mác: “Vô sản tất cả các nước, đoàn kết lại!” và đi theo con đường của Cách mạng Tháng Mười Nga, chủ động tiến hành đấu tranh cách mạng để tự giải phóng mình.

Tác phẩm Bản án chế độ thực dân Pháp ra đời đã giáng đòn tiến công quyết liệt vào chủ nghĩa đế quốc, trước hết là đế quốc Pháp, vạch ra con đường cách mạng và tương lai tươi sáng cho các dân tộc bị áp bức. Đây là một cống hiến quan trọng của Nguyễn Ái Quốc đối với phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới, góp phần tích cực vào việc truyền bá chủ nghĩa Mác-Lênin vào Việt Nam và các nước thuộc địa khác.

Tác phẩm không những có giá trị lớn về lý luận, chính trị, mà còn có giá trị lớn về văn học, nghệ thuật. Những tư tưởng lớn của tác phẩm không chỉ soi đường cho cách mạng Việt Nam và cách mạng các nước thuộc địa phụ thuộc nói chung mà ngày nay vẫn còn giữ nguyên giá trị đối với cách mạng nước ta và cuộc đấu tranh bảo vệ nền độc lập dân tộc trên thế giới.

VĂN TOẢN